Page Text
________________
પ્રબુદ્ધ જીયન
તા. ૧૫-૧૧-૫૩
, સૂર્ય અસ્ત પામ્યાને કલાક દોઢ કલાક થ હતો; પૂર્વ ઉરણથી એલીફન્ટા બાજુ આવ્યા અને ત્યાંથી મુંબઈ દિશાએ પૂર્ણ ચંદ્રને ઉદય થઈ ચૂકયો હતે. પૂર્વ ક્ષિતિજમાંથી તરફ અમે ગતિમાન થયા. ઘડિયાળને કલાકને કાંટે પણ ચંદ્ર પ્રગટીને આકાશમાં ઉર્ધ્વગમન કરી રહ્યો છે અને અત્યારના આંકડા તરફ જઈ રહ્યો હતો. જોતજોતામાં પિતાનાં વેત શીતળ કિરણો સમૂદ્રના વિશાળ જળપટ ઉપર મુંબઈની દીપમાળ સમીપ આવી લાગી. કિનારે નજીક વરસાવી રહ્યો હતો અને તેને લીધે પાણીનો ઝળહળાટ આંખોને આ સ્વપ્નની માફક ત્રણ કલાક સરી ગયા અને આંજી રહ્યો હતો, આનંદ અને વિસ્મયથી મુગ્ધ બનાવી રહ્યો બરોબર અગિયારને ટકોરે અમે પાછા જળપ્રદેશ છોડી હતા. કિનારે બગદાદી’ સ્ટીમલેચ લાંગરેલી હતી; સમુદ્રવિહાર
જમીન ઉપર પગ મુકો. પાછા ફરતાં જે એ પિતાની મોટર વાંચ્છ ભાઈઓ અને બહેનો, બાળકે. અને બાળિકાઓ આવી
લાવ્યા હતા તેઓ તેમાં અને બીજાએ આ અંગે મુકરર કરેલી રહ્યાં હતાં અને લંચમાં દાખલ થઈ રહ્યાં હતાં. રાત્રીના બરોબર
બસમાં પિતાપિતાના ઘર તરફ વિદાય થયા. ત્રણ કલાક આઠને પાંચ મીનીટે બગદાદી કિનારાથી અળગી થઈ અને રેવાસ
નૌકાવિહાર સૌના દિલમાં ચિરકાળ જાગૃત રહે એવા સુખદ બાજુ ગતિમાન થઈ. આ પ્રવાસમાં જોડાયેલાં ઘણાં ભાઈ
અનુભવનું મીઠું મરણ મૂકતા ગયા. બહેનો માટે આ અનુભવ તદ્દન ન પહેલવહેલો તે એ
પંજાબરાવ દેશમુખને પાંગળો બચાવ તેમની મુદ્રામાં દેખાતી વિસ્મયચકિતતા ઉપરથી માલુમ પડતું
શ્રી પંજાબરાવ દેશપુખના જે મ :નિદ વિરોધી ઉદ્હતું. આગળ વધી રહેલી ટીમલેચ સૌ કોઈના દિલમાં કોઈ ગાને પ્રબુદ્ધ "જીવનના તા. ૧૫-૧૦-૫૩ના અંકમાં ઉલ્લેખ જુદો જ આનંદલાસ પ્રગટાવી રહી હતી.
કરવામાં આવ્યો હતો તે સંબંધમાં તેમણે કેટલાક દિવસ પાંચ દિવસ પહેલાં મુંબઈમાં ખૂબ ગાજવીજ અને
પહેલાં એ મતલબને ખુલાસો બહાર પાડયો હતો કે તેમણે જે વરસાદ થયો હતો અને પછીની રાતે પણ વાદળાંએથી ઘેરા
કાંઈ કહ્યું હતું તે નવા ભાષાવાર ખાતેની રચના થવાની છે. યલી રહેતી હતી. તેથી સૌ કોઈના મનમાં શરદ્દ પૂર્ણિમાની રાત્રી
તેમાંથી જે પ્રાન્ત પાસે પિતાના વિકાસ માટે પુરતું નાણું ન કેવી જશે એ વિષે સ્વાભાવિક રીતે ચિન્તા હતી, પણ સભાગ્યે હોય તેવા પ્રાન્તને અનુલક્ષીને તેમણે કહ્યું હતું. આ ખુલાસાથી પૂર્ણિમાની સાંજ ચેખી હતા; વાદળાઓએ વિદાય લીધી હતી; તેમણે જે આગળ ઉપર ઉદ્ગારો કાઢયા હતા તેના ભાવ કે આકાશ સ્વચ્છ નિર્મળ હતું: ચંદ્ર સોળે કળાએ ખીલેલો હ: - પરિણામમાં કશું ફરક પડતો નથી. મદાનિશૈધ જે ખાદગળા વાતાવરણ પ્રસન્ન હતું; પવન પણ મંદ મંદ વાત હો; દરિયો
નવા પ્રાન્તને લાગુ ન પાડવો એમ તેઓ કહેતા હોય તે જુના પણ શાંત સ્વસ્થ હત; લેચ ૫૬ આમતેમ વિશેષ ઝાલાં
પ્રાતે કે જેમને પણ આમવિકાસ માટે નાણાંની એટલી જ ખાધા સિવાય મધુર ગતિએ ચાલી રહી હતી; પૂર્વકાશમાં
જરૂર છે તેમણે શા માટે મનિષેત્રને વળગી રહેવું ? વસ્તુત: આરૂઢ થયેલા ચંદ્રને લીધે આખે જળપટ કેવળ રૂપેરી ભારતે
તેમને મન મનિષેધની રીત એક બેવકુળ અને ઘેલછા છે. હતા. અમારી નૌકા શ્વેતાંગી હતી; સમુદ્ર પણ શ્વેતરંગી;
દારૂ પીનાર તેને આનંદ અને લીજજત ગુમાવે છે અને રાજયની - આકાશ પણ તરંગી; સ કોઈનાં શરીર તેમ મન પણ શ્વેત
તીજોરી ખાલી રહે છે. આ બન્ને વાત તેમને સ્પષ્ટપણે રંગે રંગાઈ, ગયાં હતાં.
મંજુર . નથી. ટીમલચમાં માઈક અને લાઉડ સીકર્સ & સગવડ રાખી
પોતાના ખુલાસામાં તેઓ આગળ વધતાં એમ જણાવે હતી. બગદાદી ચાલુ થયાને થોડા સમય બાદ એક પછી છે કે સરકારી પ્રધાન તરીકે તેઓ સરકારી નીતી તેમ જ કેગ્રેસના એક બહેનેએ ગાવા માંડયું અને વાતાવરણને વિશેષ ઉજત સિદ્ધાને અને ..રસમ છે બંવાલા છે અને સાથે સાથે બનાવ્યું. દરિયાના ઉછળતા મોજા અવાજ, ટીમલાંચના તેઓ ફરિયાદ કરે છે કે પિતાના પુદક અભિપ્રાયોને જાહેર રીતે એછિનને અવાજ; ફરફર વાતા પવનલહરિઓને અવાજ- વ્યકત કરવા માટે પશુ . બ, ઓછ અવકાશ છે. આમ બધા વચ્ચે સમીપમાં ગવાતાં ની જાણ ક દૂર આકાશમાંથી ફરિયાદ કરનાર પ્રધાન જાગુતા હોવા જોઈએ કે તેમને કેઈએ આવતા' સંભળાતા હોય એવો ભાસ થતું હતું અને એ
બાંધી પકડીને પ્રધાન બનાવ્યા નથી. કોઈ પણ પતના પાયાના કારણે વાતાવરણ દિગ્ય બનતું જતું હતું.
સિદ્ધાન્ત અને નીતિ પિતાને સ્વીકાર્યું ન હોય તો તે વ્યકિત કલાકેક થયા અને પછ, સૌ કોઈને દુધપૌઆ પીર તવામાં
કઈ પણ ઘડિએ પ્રધાનપદનો ત્યાગ કરી શકે છે અને પછી આવ્યા. આમ તે શરદપુનમની રાત્રે સૌ કોઈ પિતાની અગાસીમાં બેસીને દુધપૌઆ ખાય છે. પણ અહિં આ નૌકામાં
પિતાના મનમાં હોય તે મુકત કઠે ખાનગીમાં તેમ જ જાહેરમાં વિશાળ સમુદાય સાથે ચેતરફ વસરતી રજત વર્ષ વચ્ચે જાણે
છાપાવાળાઓ સમક્ષ તેમ જ જાહેર સભાઓમાં બોલી શકે છે કે ચંદ્રબિંબમાંથી સીધા જ નિમણુ થઈને ન આવ્યા હોય એવા કે
અને તેમને તેમ કરતા કાઈ ન રોકવાનું કે કોઈ નથી ધવલરંગી દુધપૌઆ ખાવાની શી જતત કઈ જુદી જ હતી. અને
2 ટોકવાનું. અહિં કોઈ એક મઘનિષેધાજ પ્રશ્ન ન !. આ દુધપોઆ શ્રી 'લીલાવતીબહેન દેવીદાસની કશળ કારીગરી રાજ્યત ત્રનું અસાંપ્રદાયિક સ્વરૂપ, અસ્પૃશ્યતાની નાબુદી. અને વ્યવસ્થાનું પરિણામ હતું. તેમાં મઢાય અને સવાસ સ્ત્રીપુરુષની સમાનતા, જાતિ જાતિ વચ્ચે રહેલી અસમાનતાને કોઈ જુદી જ હતી. દુધ પૌઆના આસ્વાદથી સર્વ કોઈનાં દિલ
ઉછેર, મુડીવાદનું શનૈઃ શનૈઃ વિસર્જન, કેમીવાદને તિલાંજલિઅત્યન્ત પ્રસન્ન થયાં હતાં. ' ' .
આવી કેટલીક પાયાની બાબત છે કે જે દરેક પ્રેમીને અને રેવાસની દિશા છેડીને સ્ટીમલેચ ઉરણ તરફ આવી હતી. ખાસ કરીને સત્તાધીશ પ્રધાનને માત્ર પચારિક રીતે નહિ સ્ટીમલાંચ આમ તે ઢાં ફલી હતી ૫ણ જેને ચાંદની માણવી પણ અન્તરથી માન્ય અને સ્વીકાર્ય હોવી જ જોઈએ. અને . હોય તેમના માટે જ્યાં કેપ્ટનની ઓરડી હોય છે અને જ્યાંથી જેને એ બાબતે આ રીતે સ્વીકાર્યું ન હોય તેણે કઈ પણ સુકાન વડે કેપ્ટન નૌકાની ગતિને નિયંત્રિત કરતા હતા તેની જવાબદારીભરેલા સ્થાન ઉપર એક દિવસ પણ રહેવું ન જોઈએ. આસપાસ ઉંચાણમાં ઠીક પ્રમાણમાં ખુલ્લી જગ્યા હતી અને જેઓ અન્તરની માન્યતા એક અને બાહ્યોપચાર બીજે એ રીતે ઘણું ભાઈ બહેને દુધ પૌઆ ખાધા પછી આ ખુલા વિભાગમાં કોંગ્રેસમાં જોડાયેલા રહે છે અને સતાસૂત્રોને વળગી રહે છે આવીને બેઠાં હતાં અને ધરાઈ ધરાઈને ચાંદની માણતાં હતાં. તેઓ કોગ્રેસને તેમ જ રાષ્ટ્રને ભારે દ્રોહ કરે છે. આ દષ્ટિએ. અહિં વળી બહેનોએ પિતાની જુદી મંડળી જમાવી હતી. અને વિચારતાં, પિતે ગેરસમજુતીના નિમિત્ત બન્યા એ વિષે દિલગીરી ગાનતાનમાં તલ્લીન થઈ ગઈ હતી. ભાઇએ પણ પોતપોતાનાં : “ દર્શાવવા છતાં છે. પંજાબરાવ દેશમુખ વિષે આગળના અંકમાં વર્તુળમાં ગોઠવાયા હતા અને તેમના મધર વાર્તાલાપવડે વાતા... “ 'જે અભિપ્રાય દર્શાવવામાં આવ્યું છે તેમાં ફેરફાર કરવાને કશું વરણ ગુંજી રહ્યું હતું.
કારણું દેખાતું નથી.'
'," - પરમાનદ
| SR No. | 525938 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1953 Year 13 Ank 17 to 24 and Year 14 Prabuddha Jivan Year 01 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Parmanand Kunvarji Kapadia |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1953 |
| Total Pages | 226 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 24 MB |