________________
તા. ૧-૧૦-પ૩
.' હેતુ એ: હકુમતને પાયામાંથી નાબુદ કરવા હતા. આજે, કયારી જમીનમાં પલટાવી શકાયવળી એ તાલુકાની આજે દેશ. * ઉપર ગમે તે પક્ષ રાજ્ય કરતે હોય પણ હુકમત નબળી અને નકામી લેખાતી જમીનને સબળી બનાવવાનું આપણી હિંદીઓની છે એને જરા પણ આંચ ન આવે, દેશમાં આજના વૈજ્ઞાનિક યુગમાં અશકયું નથી. આ દૃષ્ટિએ આ પ્રશ્નની અરાજકતા કે અવ્યવસ્થા ન ફેલાય એ જોવું એ આપણુ. સર્વનું વ્યાપક તપાસ થવી જરૂરી છે. આમ કરવાથી અનાજની ખેતી પ્રથમ કર્તવ્ય બને છે. એ જ રીતે બંધારણુનિષ્ટા પણ આપણું સ્વિાભાવિક રીતે વધે અને ત્યાંની બેકારી અમુક અંશે હળવી સર્વને અપેક્ષણીય ધર્મ છે. કોઈ પણ મોટા પાયાના સત્યા- કરી શકાય. આ બધું કરવા છતાં પણ ઘાસ પેદા કરનાર મથક ગ્રહને વિચાર કરતાં આઝાદી પહેલાની અને પછીની સ્થિતિ તરીકે પારડી તાલુકાનું મહત્વ રહેવાનું જ છે અને આર્થિક વચ્ચે રહેલા આ મહત્ત્વને ફરક પૂરેપૂરે ધ્યાનમાં રાખ ઘટે છે. આયોજનમાં ધાસના સારા જગ્યાની ઉપયોગીતા પણ રહેવાની
' આ ધોરણે માપતાં પણ સ્થાનિક પરિસ્થિતિ ભલે ને જ છે. કાંઈક ઉદ્મ પગલું માંગી લેતી હોય તો પણ પ્રજા સમાજવાદી - ' મુંબઈ સરકારને જેવી પ્રજા સમાજવાદી પક્ષ તરફથી પક્ષે આવા જોખમી સત્યાગ્રહના મંડાણ માંડતાં પહેલાં . આ ઓગસ્ટની ૧૫મી તારીખ આસપાસ સપ્ટેબરની પહેલી સત્યાગ્રહ વિશદ બને અને માત્ર પોતાની દૃષ્ટિએ જ નહિ પણ તારીખથી સત્યાગ્રહ કરવાની નોટીસ આપવામાં આવી તે સામાન્ય જનતાની નજરે પણ તદ્દન અનિવાર્ય લાગે એવી પૂર્વ અરસામાં જ મુંબઈ સરકારે ૧૨૦૦ જમીનદાર યા ખેડુતોને ભૂમિકા નિર્માણ કરવી જોઈતી હતી. પંદર દિવસ પહેલાં ઘાસ ઉગાડવામાં આવે છે ત્યાં અનાજ કેમ ઉગાડવામાં આવતું નેટીસ અને સપ્ટેબરની પહેલી તારીખે એકાએક સત્યાગ્રહની નથી તેને ખુલાસો માંગતી નોટીસ આપી છે એ બતાવે | શરૂઆત-આમાં શાસનસેવક' સામે અસાધારણ વિકટ રાજ- છે કે આ બાબતમાં મુંબઈ સરકાર જોઈએ તેટલી જાગૃત ' 'કીય પરિસ્થિતિ ઉભી કરવાની અધીરાઈ સિવાય બીજો કોઈ અને સક્રિય નહોતી. ' હેતુ દૃષ્ટિગોચર થતાં. નથી.
' આ પરિસ્થિતિમાં પ્રજાસમાજવાદી પક્ષે ઉભો કરેલ | :: સત્યાગ્રહનો સંચાલકેએ પારડીની જમીન વિષે એક એવું સત્યાગ્રહ ગમે તેટલે અસમચિત, ભૂદાનભાવનાવિધી
ચિત્ર આપણી સમક્ષ ઉભું કર્યું છે કે આખા, પારડી તાલુકાની અને આજની ફાટક પરિસ્થિતિમાં અરાજક બળોને ઉત્તેજના જમીન મેટા ભાગે ચેડા જમીનદારે પચાવી પડયા છે, એ
હોય તે પણ અનાજ ઉગાડવું શક્ય હોય ત્યાં અનાજ ઉગાડવાની - જમીન ઉપર ઢગલાબંધ ઘાસ ઉગાવામાં આવે છે. અંત્ર એ ફરજ પાડવી અને વ્યાપક બેકારીને બને તેટલી હળવી કરવી 'રીત તે જમીન ઉપર નભતા સંખ્યાબંધ ખેતમજગરે એર એ સરકાર અને પ્રજાસમાજવાદી પક્ષ ઉભયની સરખી નેમ. * બનાવવામાં આવ્યા છે. પારડી તાલુકાની જમીન છે તે છે ; એ : ધ્યાનમાં લઈને સત્તાના જોરે આ સત્યાગ્રહને દાબી ‘બાજુના એક લેકસેવકે સરકારી દફતરે તેમ જ બી બધી દેવાની વૃત્તિ ન લેવાતાં કોઈ ને કોઈ સમાધાનીને માર્ગ શોધાય રીતે તપાસ કરીને જે આંકડાઓ પ્રગટ કર્યા છે (જે આ અંકમાં
એ સરકાર પક્ષે ઇચ્છવાયેગ્ય છે. આ સત્યાગ્રહના સંચાલક કે અન્યત્ર આપવામાં આવ્યા છે, તે કઈ ક ા જ ચિત્ર રંજ અને સૂત્રધાર શ્રી: અશોક મહેતાની પ્રારંભથી બે માંગણીએ. કરે છે. તે આંકડાઓ મુજબ પારડી તાલુકાની ૮૮૦૦૦ એકર
• હતી. એક તે તેમને ૫૦૦૦ એકર જમીન બેકાર મજુરોને કામ
આપવા માટે સરકારે મેળવી આપવી અને બીજી આખા : જમીનમાંથી ૪૦ એકર ખેડાણ નીચે લાવવામાં આવી છે
પ્રશ્નની સવ તામુખી તપાસ માટે સરકારે એક સમિતિ નીમવી. ૩ અને ૪૦ ૪ એકર ઘાસિયા છે. ૨૦૦૦ એકર મોટા
સરકાર કેાઈ પણ. જમીનદાર પાસેથી એમને એમ જમીન ઝુંટવી જમીનદારની છે ૮૦૦૦ એકર નાના જમીનદાર અને ખેડ
લઈ શકતી નથી. તે જે કાંઇ કરે તે કાયદા કાનુન અને અદાલતા તેની માલિકીની છે. છેલ્લાં ત્રણ વર્ષમાં જાતખેડમાં લેવાયેલી
દ્વારા કરી શકે છે. તેથી કઈ ભૂદાનમાં એટલી જમીન આપી જમીન : ૧૮૧૭ એકરે છેજેમાં ૧૫૯૭ એકર જમીન,
દે તે સિવાય તત્કાળ ૫૦૦૦ એકર જમીનની માંગણી પુરી : રાજીખુશીથી છોડી દેવામાં આવી છે. આમ છતાં ૫ણુ એ જરૂર પાડવાનું શકય નથી. પણ તેમની બીજી માંગણી સરકાર મંજુર , બનવાજોગ છે કે એ પ્રદેશમાં પુષ્કળ લેકે બેકાર હોય. કરી શકે છે. આ માંગણી સંબંધમાં સરકારનું એમ કહેવું .. આપણે જાણીએ છીએ કે બેકારી માત્ર ત્યાં જ નહિ, પણ છે કે પારડી તાલુકાની જમીન વિષે જરૂરી બધી હકીકત સર': આજે આખા હિંદમાં વ્યાપકપણે પ્રવર્તે છે અને એને ઉકેલ કાર પાસે મોજુદ છે, અને તેમાં કોઈ પણ નવી બાબતની - કેમ. લાવ એ સૌ કોઈ માટે એક મહાન ચિન્તાને વિષય તપાસ કરવાપણું છે જ નહિં. સરકારની આ માન્યતા સભવે . • બની રહેલ છે. , , , , ' ',', ' ,
છે કે ભૂલભરેલી હોય. ભુલ ભરેલી ન હોય તે પણ પ્રતિપક્ષના પારડી તાલુકાની જમીન વિષે એ બાબત લક્ષ્યમાં લેવી '' સં તે ખાતર પણ આવી તપાસસમિતિ નીમવામાં સરકારને ઘટે છે કે એ તાલુકાની ઘણી જમીન ઉતરતી કેટિની છે. કેટલેક ' '
મીન સી ડી , ' કશું ખવાપણું નથી. આપણે આશા રાખીએ કે આવી તપાસક ઠેકાણે ઘાસ સિવાય બીજું કાંઈ ઉગે એ સંભવ નથી અને
A સમિતિની સત્વર નિમણુક કરીને પ્રસ્તુત સત્યાગ્રહ ઉભું કરેલું કેટલીક એવી જમીન છે કે જ્યાં અનાજ ઉગાડવો પ્રયત્ન કર
': તંગ વાતાવરણું : સરકારે હળવું કરશે અને પ્રજા સમાજવાદી દેવામાં આવે તે વળતર બહુ જુજ આવે તેમ છે. મુંબઈ તેમ જ
- પક્ષના આગેવાને પણ વટ અને પ્રતિષ્ઠાના ખ્યાલે ન દોરવાતાં
આ તપાસસમિતિને પૂરે સહકાર આપશે અને આરંભેશે. ગુજરાતને અને દુષ્કાળની પરિસ્થિતિમાં સૌરાષ્ટ્રને પણ આ
સત્યાગ્રહ સત્વર સંકેલી લેશે
પરમાનંદ " તાલુકે ઘાસ પુરૂં પાડનારૂં એક બહુ મોટું મથક છે. આમાં છે, પણ મુંબઈની ઘાસની માંગ . બહુ જ મોટી રહે છે. આનું
પ્રકીર્ણ નોંધ " મુખ્ય કારણ એ છે કે આજે મુંબઈને જોઈતા દુધ માટે મુંબઈ : ખાજુએ જ બધાં ઢેરે એકઠાં કરવામાં આવે છે. આ વ્યવસ્થા સહામણી શરદૂ રૂતુ ' ફેરવવામાં આવે અને આણંદ માફક જુદા જુદા સ્થળે દુધ દેતા આ આગલા પાંચ સાત વર્ષની શરદ્ રૂતુ કરતાં આ વખતની પશુઓને વસાવવામાં આવે અને ત્યાંથી મુંબઇ દુધ લાવવાની શર રૂતુ વધારે સેહામણી લાગે છે. કારણ કે વિદાય થયેલી ૯ વ્યવસ્થા કરવામાં આવે તે મુંબઇની, ઘાસની માંગ વર્ષોએ વિપુલ જલરાશિ વડે ધરતીને સારી રીતે ધરવી દીધી ઘણી ઘટી જાય અને ઘાંસીઆ જમીનમાં કેટલોક ભાગ જરૂર છે અને ખેતરે ખેતરે લીલા પાક લચી રહ્યા છે. ઘણા વખતથી
L 1
રા