Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1953 Year 13 Ank 17 to 24 and Year 14 Prabuddha Jivan Year 01 Ank 01 to 16

SR No.: 525938
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1953
Total Pages: 226
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 24 MB

Page 127

- ૬ - વન
તા. ૧-૭-૫૩
*
પ્રબુદ્ધ જીવન
*
ભાઈ–બહેન અજ્ઞાનતાને કારણે મરજી પડે ત્યારે હાલી નીકળ• ' રમખાણ ફાટી નીકળ્યા ત્યારે તેઓ ત્યાંથી કેવી રીતે મુંબઈ - વાની ઉતાવળ ન કરે તેમજ પૂર્ણાહુતિ બાદ પણ ન આવે. આવી પહોંચ્યા અને બબ્બેવાર એરપ્લેન ચાર્ટર કરીને પોતાનાં . અને કોઈ આવી જાય તે તેમને પાછા ન વાળતાં ખાસ કીસ્સા- ભાઈ ભાડું અને અન્ય સ્વજનોને મુંબઈ લઈ આવ્યા'તે તેમણે એમાં ખાવા-પીવાની વ્યવસ્થા કરી આપવી જોઈએ.
જણાવ્યું. વળી બે વર્ષ પહેલાં તેઓ આચાર્યશ્રી વિજયવલભ- રતિલાલ મફભાઈ શાહ
સૂરિજીને વન્દન કરવા પાલીતાણા ગયેલા ત્યારે એક દિવસ સાંજનાં
તેમને સર્પદંશ થયેલે, તેમને તરત જ હોસ્પીટલમાં લઈ જવામાં . . સ ઘસમાચાર '
આવેલા, ડાકટરોએ બનતા ઉપાય કર્યા છતાં એક ૫ણ ઉપાય - શ્રી કાનાલાલ ડી. કેરા તથા શ્રી ખીમજી છેડા કારગત ન નીવડા અને એમના જીવવા વિષે સૌ સંધની કાર્યવાહીમાં
કોઈએ આશા છોડી દીધેલી. એવા સમયે રાત્રીના બે વાગ્યે ' ' તા. ૪-૭-૪૩ ગુરૂવારના રોજ મળેલી શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક
આચાર્યશ્રીએ તેમના માટે વાસક્ષેપ (ચંદન–કેસર-મીતિ ' ', સંધની કાર્યવાહક સમિતિએ શ્રી. કાન્તિલાલ ડી કોરા તથા
ચૂર્ણ ) મે કહ્યું, તે માથા ઉપર છાંટો, મસળે અને તે શ્રી ખીમજી છેડાને સંઘની કાર્યવાહીમાં સભ્ય તરીકે ઉમેરવાને
ત્યાર બાદ થોડી વારમાં તેમને એક સખત ઉલટી થઈ અને આ ઠરાવ કર્યો છે.
બધા વિષનું વમન કરી નાંખ્યું. ત્યારથી આચાર્યશ્રીએ કરી . પંજાબના પ્રસિદ્ધ ગાયક ભાઈ ઘનશ્યામને આવકાર
પિતાને નવું જીવન આપ્યું એવી આચાર્યશ્રી વિષે તેમની શ્રધ્ધા ૧ : ' ભાઈ ઘનશ્યામ પંજાબના એક પ્રસિધ્ધ યુવાન ગાયક છે.
બંધાઈ અને એવા ભકિતભાવથી પ્રેરાઈને તેઓ આચાર્યશ્રી છે ! તેઓ આચાર્યશ્રી વિજયવલ્લભસૂરિના પરમ ભક્ત છે. થોડા
જ્યાં હોય ત્યાં અવાર નવાર જાય છે-આવી પિતાના વિષેની" " દિસવ પહેલાં મુંબઈમાં ઉજવાયેલ સમ્યકુ ચારિત્ર્ય મહોત્સવ
રોમાંચક વિગતે જણાવીને, સૌ કોઈને આનંદમુગ્ધ કર્યા.
ત્યાર બાદ તેમણે “જિન ધરેમકે ટુકડે હજાર હુઆ, કોઈ યહાં ." આ પ્રસંગે તેઓ પોતાની સ્વજન મંડળી સાથે મુંબઈ આવ્યા હતા
ગીરા, કઈ વહાં ગીરા” તથા “સુન સુન એ દુનિયાવાલે, અને મલેરકેટલાની આત્માનંદ જૈન હાઈસ્કૂલના લાભાર્થે
એ વીર પ્રભુકી અમર કહાણી” એ બે સ્વરચિત ગીતે સંભદાનને મહિમાએ નામનું નાટક તેમણે ભજવી
ળાવ્યા અનેં સાના દિલને દર્દપ્રધાન ગાયન વડે ભાવનાબતાવ્યું હતું. શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના સભ્યોને તેમને પરિચય થાય એ હેતુથી તા. ૩-૭-૫૩ - શુક્રવારના રોજ
વ્યાકુળ બનાવ્યા. તેમને પુનઃ આભાર માનવામાં આવ્યો અને તેમને સંઘના કાર્યાલયમાં પધારવા નિમંત્રણ આપવામાં
સભા વિસર્જન કરવામાં આવી. આવ્યું હતું. તેમને સંધ તરફથી આવકાર આપતાં સંધના
મંત્રીઓ, મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ મંત્રી શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયાએ જણાવ્યું હતું કે મદ્રાસ સરકારની પ્રાથમિક શિક્ષણની યોજના રીતે જ “ગયા વર્ષે લગભગ આ અરસામાં જ્યારે મુંબઈ ખાતે જૈ. . મદ્રાસ સરકારે ગામડાંમાં આવેલી ૩૮૦૦૦ પ્રાથમિક કરી મૂ. કોન્ફરન્સનું અધિવેશન ભરાયું હતું ત્યારે આપણે તેમને શાળાઓમાંથી ૩૫૦૦૦ શાળાઓમાં એક નવી જ ": " પહેલી વાર જોયા હતા. તે વખતે તેમણે પોતાના બુલંદ અવાજ શિક્ષણના દાખલ કરી છે. આજની પ્રાથમિક શાળાઓનો ' હું અને ભાવભર્યા ગીત વડે મુંબઈની જૈન જનતાને મુગ્ધ કરી , સમય સાધારણ રીતે સવારના અગિયારથી સાંજના સાડા પાંચ
*' ' હતી. ત્યાર બાદ ચાલુ વર્ષના પ્રારંભમાં આચાર્યશ્રીની સુધી હોય છે. તે સાડા છ કલાકમાં એક કલાક કે રીસેસ ' , ' : જન્મજયન્તી પ્રસંગે પણ તેમના સંગીતને લેકેને બહુ સારે ને બાદ કરતાં બાલવિદ્યાથીને સાડા પાંચ કલાક ભણવાનું.' આ લાભ મળ્યા હતા. આ વખતે તે તેઓ પોતાના જ સ્વજનોની
હોય છે. આ જ રીતે અઠવાડીઆમાં રવિવાર આખો અને ' . એક મંડળી લઈને મુંબઈ આવ્યા હતા અને દાનનો મહિમા” એ શનીવારને અડધે દિવસ બાદ કરતાં સાડા પાંચ દિવસ ના નામનું તેમણે ભજવેલ નાટક જોવાના અન્ય અનેક ભાઈ વિદ્યાર્થીને ભણાવવામાં આવે છે.
બહેને માફક મને પણ લાભ મળ્યો હતો. એક જૈન યુવાન આજે દેશમાં પ્રાથમિક શિક્ષણ સર્વવ્યાપી અને ફરજિયાત પિતે નાટક લખે, ગીતે રચે, પિતાના ભાઈઓ, ભત્રીજાઓ તથા
હોવું જોઈએ અને દેશનું કઈ પણ બાળક અક્ષરજ્ઞાનથી. !', ' ભાણેજોને જોડીને રંગભૂમિ ઉપર નાટક ભજવી બતાવે-આ વંચિત ન હોવું જોઈએ એવી નીતિ રાજ્યબંધારણમાં ' ધટના આપણને ભારે વિસ્મય અને આનંદ ઉપજાવે તેવી હતી . સ્વીકારવામાં આવી છે અને એ નીતિના અમલ તરફ દરેક' : -
. તેમ જ જૈન સમાજ માટે ગૌરવપ્રદ હતી. નાટકમાં જરૂર ગુટિએ પ્રદેશમાં જરૂરી અને શકય તેટલાં પગલાં ભરાઈ રહ્યાં છે. આમ . . ',' હતી, પણ તે ભજવવા પાછળ માત્ર ઘનશ્યામને જ નહિ ' છતાં પણ હજુ આ નીતિને કોઈ પણ પ્રદેશમાં સર્વાગી છે
' પણ આખી મંડળીને જે જુસે અને શુભ ભાવનાને આવેગ અમલ શકય બન્યો નથી. આનું કારણ એ છે કે આવા વિરાટ ' હતું તે ભારે પ્રેરક હતા. તેમની પાસેથી જાણવા મળે છે કે
હેતુને પહોંચી વળવા માટે જે વિપુલ દ્રવ્ય જોઈએ તે આપણી ' , , '. નાનપણથી તેમને સંગીતને શોખ હતો. અને એ સંગીતની સરકાર પાસે પૂરતા પ્રમાણમાં નથી.
સરકાર પાસે પૂરતા પ્રમાણમાં નથી.
' અને ગાવાની શકિતને માત્ર સામાજિક અને કેમની સેવા અર્થે જ
બીજું પ્રાથમિક શાળા એટલે ૬ થી ૧૧ વર્ષ એટલે કે મને તેઓ આજ સુધી ઉપયોગ કરતા આવ્યા છે. વ્યાપાર તેમને
પાંચ વર્ષ સુધી ભણાવવાની વ્યવસ્થા. આ રીતે ઉગતી ઉમ્મરવ્યવસાય છે. આઝાદી મળ્યા પહેલાં તેઓ પશ્ચિમ પંજાબના
માં એક સરખા પાંચ વર્ષ વિદ્યાર્થીને નીશાળમાં ગાળવા પડે છે. વતની હતા. આજે તેમની દીલ્હી તથા બીઆવરમાં વ્યાપારી
છે. તેનું પરિણામ એ આવે છે કે તે પિતાની કૌટુંબિક વ્યવસાય- '
માં અભ્યાસકાળ દરમિયાન કશે ભાગ લઇ શકતું નથી અને પેઢીઓ છે, તેઓ કુલ સાત ભાઈઓ છે અને તેમના માતા
પછી તેનામાં એવા વ્યવસાય માટે જોઈએ તેટલે રસ જાતે જ પિતા બીઆવરમાં રહે છે. આવા એક સેવાપરાયણ સત્વશાલી નથી. પરિણામે આ છોકરાએ આગળ અભ્યાસ તરફ, અને એ સુરૂપ યુવાનનું દર્શન તેમ જ પરિચય આપ સર્વને આલ્હાદક
શહેરી જીવન તરફ ખેંચાતા જાય છે અને જ્યાં તેઓ જમ્યા બનશે એમ સમજીને તેમ જ તેમની સાથે આપણે ગાઢ સંબંધ હોય અને ઉછર્યા હોય અને પિતાના કુટુંબને જે પરંપરાગત : *. બંધાય કે જેથી સેવાકાર્યમાં આપણે પરસ્પર ઉપયોગી થઈ વ્યવસાય હોય તેથી મોટા ભાગે તેઓ વિખુટા પડી જાય છે ''. શકીએ એ હેતુથી તેમને મેં અહિ બેલાવ્યા છે અને તમે અને આગળ ભણીને પણ કેમ ઠેકાણે પડવું એ પ્રશ્ન આ છાક- ક ' ' ' ' ભાઈઓ તથા બહેનો વતી તેમને હું આવકારું છું ત્યાર બાદ રાઓ માટે ભારે વિકટ બને છે. * .
ભાઈશ્રી ખીમજીભાઈ છેડાએ ભાઈ ઘનશ્યામને સવિશેષ . સરકારની આ આર્થિક મુશ્કેલી અને ગામડામાં વસતા , આવકારતાં તેમને વિશેષ પરિચય આપ્યો અને તેમની ઉંડી
પ્રજાજનોની આ મુંઝવણ બનેને લક્ષ્યમાં રાખીને મદ્રાસ સરધગશ અને સેવાવૃત્તિને ખ્યાલ આપે. સંઘના પ્રમુખશ્રીએ કારે ત્યાંના મુખ્ય પ્રધાન શ્રી. રાજગોપાલાચાર્યની પ્રેરણા અને આ તેમનું ફુલહાર વડે સન્માન કર્યું. * ભાઈ ઘનશ્યામે સંધને માગદશન નીચે ઉપર જણાવ્યું તેમ એક નવી શિક્ષાજના . આભાર માનતાં પિતાતી જીવનકથા કહી, પંજાબમાં જ્યારે તત્કાલ અમલમાં મૂકવાની જાહેરાત કરી છે.
4
|
-
*ીત