________________
તાપ-૬-૫૩
" 'પ્રબુદ્ધ જીવન
માં
જ
'
' .
જે પશુનિમાંથી માનવીને ઉભવ થયો છે તે પશુ અને હિમાલયના ઉોંગતેમ શિખર માઉન્ટ એવરેસ્ટની ટોચે માનવી વચ્ચે મહત્વને ફરક રહેલો છે. શારીરિક દ્રષ્ટિએ પશુ પહોંચવાના પ્રયત્ન કેટલાંય વર્ષથી ચાલતા હતા. આ માટે ચેપગું પ્રાણી છે. એ ચાર પગને બદલે પાછળના બે પગ ઉપર વરેપ અમેરિકાથી અનેક ટુકડીઓ આવતી હતી અને થોડા ઉભા રહીને ચાલવાનું શક્ય બન્યું અને આગળના બે પગે હાથનું અત્તર માટે નિરાશ બનીને પાછી ફરતી હતી. માનવીબુદ્ધિએ
સ્થાન ધારણ કર્યું,-એનું નામ પશમાંથી થયેલું માનવીનું શોધી કાઢેલ એરપ્લેનથી એ પ્રદેશનું કયારનું નિરીક્ષણ. થઈ. * પાલર. આ ઉપરાંત પશુને મનવિનાનું પ્રાણી ગણવામાં કર્યું હતું. પણ એથી આપણને સંતોષ નહોતે. પગે ચાલતા
આવે છે. પશુને મન હોતું નથી એમ નથી પણ એ મન માનવીને એ શિખર પિતાની ટોચે પહોંચવા દેતું નથી, ટોચ છેઅત્યન્ત પ્રાથમિક દશાનું અથવા તે સ્થળ કેટિનું હોય છે. નજીક કઈ પહોંચે છે, નથી પહોંચતા ત્યાં તો તેને કયાં કયાં હતી એ મન વતમાનને અનુલક્ષીને જ વિચાર કરે છે. સારાસારને ફેંકી દે છે. જે આમ છે તે એ ટોચને પગે ચાલીને પહેચું
તારવતી બુધ્ધિ તેનામાં હોતી નથી. કપનાની શકિતથી પણ ત્યારે જ મારું નામ માનવી-આ એ ઉત્તુંગ શિખરને પશુ લગભંગ વંચિત હોય છે. પરિણામે પશુસમાજેના જીવનમાં માનવીને પડકાર હતો. એ પડકાર અનુસાર માનવજાતના બે
જો વર્ષના ગાળે કશો પણ મહત્વનો ફરક જોવામાં આવતા - પ્રતિનિધિઓએ-એક પૂર્વ બાજુ તેન્સીંગ અને બીજો નથી. માનવીમાં વિકસિત મન હોવાના કારણે તેમ જ હાથનું પશ્ચિમ બાજુને હીલેરી-એ બન્નેએ દુનિયાની ઉંચામાં : વાવ પબ થવાને લીધે તેણે ધમ, સાહિત્ય, કલા અને ઉંચી ટોચને ગયા ' મે માસની ૨૮ મી તારીખે સર: છેકદાતત્ત્વજ્ઞાન સરજેલ છે; ગામડાંઓ અને શહેરે ઉભાં કર્યા છે; અનેક કરી. એ ટોચ ઉપર વીશ મીનીટ સુધી ઉભા રહીને આસ
રીતે જટિલ એ સમાજ નિર્માણ કર્યો છે. વિજ્ઞાનની મદદ વડે - પાસની દુનિયાને તેમણે નિહાળી અને છબીઓ લીધી. આ. છે. કુદરતનાં અનેક બળને તાબે કર્યા છે. આ ઉપરાંત માનવી માત્રમાં સમાચારે દુનિયામાં ભારે આનંદ અને વિસ્મયની લાગણી પેદા
. અય વસ્તુને જ્ઞાત બનાવવાની, અશકય બાબતોને શકય બનાવવાની કરી છે. વિસ્મય અજેય લેખાતા પ્રદેશને આપણામાંના જ બે ' જ 'અજેય લેખાતા પ્રદેશ ઉપર વિજય મેળવવાની કોઈ અદમ્ય ભાઈએ પદાક્રાન્ત કરી શકયો તેનું. આનંદ કુદરતના અજેય ' Eી ઝંખના રહેલી છે. આવી જ રીતે માનવશરીરની આપણે અમુક
દુર્ગને આખરે અનેક પરાજય પછી આપણે સર કરી શકયા છે. S: મર્યાદા કપેલી છે અને તે જ રીતે માનવમનની પણ અમુક તેને. એવરેસ્ટના શિખર સુધી પહોંચવાનું રહસ્ય આ છે. આવી હત મર્યાદા આપણે સ્વીકારી છે. આમ છતાં પણ એ મર્યાદામાં ઘટનાઓથી માનવજાતને પોતાની શકિતઓમાં નવી શ્રદ્ધા પેદા [ રહીને વિચરવાથી આપણને કદિ સંતોષ થતો નથી. અગોચર થાય છે, અવનવી મહત્વાકાંક્ષાઓ જન્મ પામે છે, માનવી છે. વસ્તુને ગેચર ' બનાવવા હંમેશા મન. મથે છે. આ ગોચરતા શકયતાઓને પ્રદેશ્ન : વધતા જાય છે, અશકયતાના સીમાડાઓ
વિજ્ઞાનની મદદ વડે માનવી, વધારે ને વધારે સિદ્ધ કરતે આવ્યો " પાછાને પાછા હઠતા જાય છે. માનવીમાત્રમાં રહેલા અદમ્ય આ છે; એટલું નહિ પણ અંદરની શક્તિને ખીલવીને પણ માનવીનું પુરૂષાર્થની તને આવી સિધ્ધિ વધારે સતેજ કરે છે. આ
મને અદષ્ટને દષ્ટ બનાવવા સદા પ્રયત્નશીલ રહ્યું છે. સમગ્ર માટે જગતભરને લેકેના આ બે વીરનરને અનેક ધન્યવાદ , કે ચાંગપ્રક્રિયાઓ આ પ્રયત્નમાંથી જ પેદા થઈ છે. આવી જ રીતે ધટે છે.
- ધુળ શરીર વડે સાધારણ રીતે અસાધ્ય લેખાતી બાબતને વિશ્વશાંતિની પુન: સ્થાપના તરફ • ' ', - જ્યારે કઈ પણું માનવી સાધ્ય કરી બતાવે છે ત્યારે તે સાંભ
છે. માર્શલ ટેલીનના અવસાન બાદ આ દુનિયામાં એક પછી * *ળીને આપણે વિમય અને આનંદ અનુભવીએ છીએ, જાણે કે એક એવી ઘટનાઓ બની રહી છે કે જે જોતાં બીજા વિશ્વયુદ્ધ 'આપણી પોતાની જે શકિત વધી હોય એવી આત્મપ્રસન્નતા,
બાદ અશાન્તિના ચકડોળે ચડેલી દુનિયામાં હવે આપણને પુલકિત કરે છે. શ્વાસ લીધા સિવાય જીવી જ ન શકાય, શાન્તિની સ્થાપના થશે એવી કાંઈક આશા અને શ્રધ્ધા, અમુક ઝેર લેવાથી મૃત્યુ જ થાય, આકાશમાં અદ્ધર રહી જ ન જન્મે છે. ટેલીનના અનુગામી મેલે કે અખત્યાર કરેલી રાજ્ય
શકાય. -આપણું શરીરની મર્યાદા વિષે આવી આપણી નીતિ અને તેના તરફથી કરવામાં આવેલી જાહેરાત વિશ્વશાન્તિને તો ચાલુ માન્યતાઓ છે. આમ છતાં શ્વાસ લીધા વિના
સુદઢ કરવા તરફ ઢળતી હોય એમ નિઃશંકપણે લાગે છે. કેરીઆ'); કલાકનાં કલાક સુધી જીવંતા રહ્યાના અથવા તે અમુક કાતિલ ના યુદ્ધકેદીઓને પ્રશ્ન છેલ્લાં બાર મહીનાઓથી ઉકેલાતે ઝેરને પચાવ્યાના અથવા તો અમુક સમય આકાશમાં એટલે
નહે. એ પ્રશ્ન છેલ્લા પખવાડીઆમાં જોતજોતામાં ઉકેલાઈ ગયે.' Aી જમીનને સ્પર્શ કર્યા વિના અધૂર રહ્યાના દૃષ્ટાન્ત આપણા
આ ઘટનાએ કેરીઆમાં તરતમાં જ સુલેહ થવાની સંભાવના સિડ જેવા સાંભળવામાં આવે છે ત્યારે માનવ શરીર વિષે માની
ઉભી કરી છે. આ ઘટના પણ બે પરસ્પર વિરૂધ્ધ પક્ષોના દિલમાં * લીધેલી મર્યાદાઓ, સાચી નથી–એ શરીરની શક્તિના ક્ષેત્રને હવે આ નિરર્થક માનવસંહાર અટવા જોઇએ
હવું આ નિરર્થક માનવસંહાર અટકવો જોઈએ અને આપણે વિસ્તૃત કરવાની અનેક શકયાતાઓ છે એ પ્રકારનું ભાન આપણને કોઈ ને કોઈ સમાધાની ઉપર આવવું જ જોઈએ એવી ઉંડી હંમેશા "આનંદિત કરે છે. સ્થળ સૃષ્ટિમાં અગમ્ય પ્રદેશને હસ્ત-'
વૃત્તિનું જ પરિણામ છે. આપણે આશા રાખીએ કે વિશ્વશાન્તિને '
વરિન જ પરિણામ છે. આપણે આ ગળ કે ગિત કરવાની વૃતિ માનવી માત્રમાં રહેલી જ હોય છે. ઈગ્લીશ
ક્ષુબ્ધ બનાવી રહેલ કેરીઆના આ વિચિત્ર યુદ્ધને હવે જહિદંથી ઉ ચેનલ જ્યારે પહેલી વાર કોઈએ તરીને આળંગી ત્યારે આપણે
'અન્ત આવી જાય. આ જ આનંદ અનુભવે છે. ઉત્તરમાં દક્ષિણ ધ્રુવના પ્રદેશો ઉપર પહોંચવા માટે કેટલાય માણસોએ પિતાની જીંદગીને
હિંદ અને પાકીસ્તાન વચ્ચે સમાધાનીની આશા IT is બેગ આ વૃત્તિથી પ્રેરાઈને જે આપ્યો છે. ઉત્તર ધ્રુવના પ્રદેશને ઘર આંગણે હિંદ અને પાકીસ્તાન વચ્ચે પણ શ્રી મહમદહા આપણે આરપાર વીધી શકયા છીએ. દક્ષિણ ધ્રુવના છેડાને
અલી પાકીસ્તાનના વડાપ્રધાનપદ ઉપર આવ્યા બાદ સંમાં જ કે પહોંચવાનું હજુ શકય બન્યું નથી. આ જ વૃતિથી પ્રેરાઈને ધાનીની નવી આશા ઉભી થઈ છે. પાકીસ્તાનના આગેવાનો
આજને માનવી સદેહે ચંદ્ર સુધી એટલું જ નહિ, પણ નજીકના સત્તાધીશોને હવે સાચું ભાન થયું લાગે છે કે હિંદ અને કરી કેાઈ ગ્રહ સુધી પણ પહોંચવાને , મરથ સેવે છે. આ રીતે પાકીસ્તાન વચ્ચે કડવાશ વધાર્થે જવામાં પાકીસ્તાનને કિશોરી
માનવીની આન્તરબાહ્ય શકિતઓ વધતી જય છે અને આજનું લાભ નથી. ઉલટું 'પાકીસ્તાન આને લીધે વધારે ઘસાતું, અને : અશક્યું આવતીકાલે શકય બને છે. એક
'ક્ષીણ થતું જાય છે. તેમને એ પણું સુઝ. આવી લાગે છે કે
.
.
-
કે
'T
:
:
૬. ,
-
ક,ી : ';
& ... 2
R) પર