________________
ચી
છે.
આ જ
.
.
કરી ને
અણ આ જ બધા ભજન
તો વખત આ ટીમ માટે
જ
અને પાણી અષા ઘણીવાર અને
તને જોતાં જોતાં કેટલી લાલબાદેવી રોડ પર પાનના ગાઠવણ હતી અને શ્રી બાલારની રા
- સ્વ. બની શીના જીવનના અનેક પ્રસંગો વર્તમાનપત્રો મદ હરિન નિગમેવી દેવતા ઈ મતિઓના કાર ખુલાસાથી સમજાભ્યા. . આવે છેતેમાં નીચેની માહિતીથી થોડાક ઉમેરે પશે, ખીમો કરી પ્રમોત્તરમાં મને ખાતરી કરી હોય એવા
સને ૧૩૩ ના જાન્યુઆરીની મુંબઈની છે. તે વખતે મંદિરના ખાસતિ કોતરાયેલી જુએ છે તે જ કહ૫નાસ્વરૂપને સત્ય માને છે - આ બંદરમાં “એસ્પેસ એક ટન ( નામની મોટી ટીમર અનેક જ છે ને એ હા પાડી. એ - આ પત્રકારે પ્રવાસીઓને લઇને આવેલી સ્ટીમર ખુબ લાંબી હતી. આ રીતે અને મદિજોવાની તેમની હાં કેટલીવારે પાર પર
( પાછળથી લડાઇમાં રેપીડાથી બેલી ) ના સ્ટીમર પરના પડી. તેમને જેન ધમ ગેર આદર અને ઉત્સાહ હતા અને + : પ્રવાસીઓ સાથે શ્રી. બેત્ન તથા તેમનાં પત્ની પણ પ્રવાસે વિશેષ ધણ જાણવા ઇચ્છતા હતા. તેમાંનું તેમને કંઈક મળ્યું આ છે નાખ્યા હતા. જો
જોઈ લીધા પછીના પિતાને એમને કહો એને તો મમાં પોતાની . તે વખતે એક સવારે મારી પર સર પ્રભાશંકર પટ્ટણીના સાથે જોડાવાનું મને સુચવ્યું. મને તે ગમતી વાત કરતી જ સેક્રેટરીના ટેલીફોન આવ્યો . ભાવનગરથી પટ્ટણી સાહેબના પત્રો ત્યાંથી થોડે દૂર (મલબાર લીલ પર જ કરીજ રોડ પર) બી. છે. શ્રી શૈને જનમદિરો જેવા છે. ધટતી ગોઠવણ થઈ શકે તે હેમચદ મોહમલાલ ઝવેરીના બંગલાની સામે એક લાલ બંગલામાં બહુ સાર થાય તમે આ કામ માથે લીધું કે પહેલાં છે થો આ સક લે તેમને નિમવ્યા હતા આ સકલતાં શ્રીમતી પણ શ્રી શાના ગળે મેં વચિયા નથી પરંતુ તેમાં એક એક આતીયા બેગમ મુખ્ય સંચાલિકો હતો. બની શાને મારી આ છે છે કે , આ તો સાહીર કરવા માટે અનેક આ મત્રિત સીમાને અનેતારી સ્ટીમર કોડેથી બેએક માઇલ જ ઉભી રહેલી. એટલે
કરી ત્યાં રાહ જોતાં હતાં. તેમાં એક ગઢય શ્રી શાલિવાટીયર નામના
તે વખતે હિન્દુ પત્રતા તથા પરદેશી પત્રના પ્રતિનિધિ પર હિન બની શી પત્ની સહિત એપલે રી માર મારી ખુણ પરિચિત હતા. તે અમારી સાથે જોડાયા. અમે સાહેબની સકેરી આરિપ્રસાદ તથા શ્રી શાંન્તિભાઈએ એક ચોખાના ખેતરના ઇશ્વર એમ કહી રમુજ કરતા અમે બધા TO US.
બધા ઘણીવાર તેમના નામને બદલે Dord of the Rice-field ક દપતીનો સંહાર કર્યો અને તેમની સાથે મારો પરિચય કરાવી તેઓ છુટા પડયા. તરત જ મારી ગાડીમાં બી. શી તેમનાં પત્ની
રચય કરાવી ના બગલાની પાછળની અગાશી તરફ ગયા, જેમાંથી મુઈને મહા િતથા હુ શહેરમાં જવા ઉપડયા.
સુંદર દૃશ્ય જોવા મળતું હતું. અહિ ચા પાણી તથા ઉપહારની શાળા
જ દીપતીના મનમાં ગોઠવી હતી અને છૂટથી બધા, તેમને મળ્યું એ દાનબી રોડ મોરીબંદર ધબીતળાવ-સાયખાદેવી રોડ પર પછીના ક્રમમાં હતું નહિ, પરંતુ હેશિથી યોજેલ નાટક તત્યનો t". ધીમે ધીમે જોતાં જોતાં (કેટલેક ઠેકાણે જરા ખેટી થઈ તપાસતાં ક્રમ હતો અને અમે તે ત્યાં દ્વઈ ગયા અને તે કામ ચાલુ થયો - આ તપાસતાં) અમે પાયધૂની આવ્યા. અહિં શ્રી. ગાડી પાર્શ્વનાથજીના નાટક ચાલુ થયું અને અમને લાગ્યું કે આ કચૂર થઇ રહેલ છે. તારી
આ મંદિર પર તેમેને હું લઈ ગયો. પગમાંથી જેડા કાઢવાનું હતું, એટલે થોડોક વખત થયે ત્યાં શ્રી. એ ધડિયાળો જોવા માંડયા તેમ Fછે કે બી. શાના પત્ની નીચે ગાડીમાં જ બેટી થર્યા અને હુ તથા શ્રી ગઢવનાર સમયની મર્યાદા ચૂકી ગયા હતા. નાટક ચાલતું હતું So શ મંદિરમાં પહેલે માળ ગયા. પહેલીવાર જીદગીમાં તેમણે જે તેથી અંધારે અમે બેઠા હતા. શ્રી. શું એને કહે કે સાડા ચાર કે મિદિરમાં પગ મૂક્યો અને જૈનમંદિર અને તેના વાતાવરણનું થવા આવ્યા છે અને સાંજની ફેરી સૂવાની નથી. સાડા ચાર કી રસ બારીકાઈથી નિરીક્ષણ કર્યું. ચારે બાજુ જોઈ. પછી અમે પાછા થતાં જ શ્રી. શેં એ...... અને કહ્યું કે “હવે સમય નથી. પોતે જેવા તો છે નીચે આવ્યો. મેં તેમને સુચના કરી કે બીજું પણ એક સરસ નાજ......” જ કે એમ માની લીધું કે આદર કે વિવાની રીતે છેજનમદિર છે. જો સમય હોય તે ત્યાં જઈએ. તે પિતે તપુર જ પણ શે વધુ રકાશે; પણ જેવા સાડા ચાર : થયા કે તુરત જ
. ત્યાંથી અમે વાલકેશ્વર ઉપરના બાબુના મંદિર પર ગયા. તે શૈ ઉભા થયા ને સીધું દરવાજ' તરફ ચાલવા જ ભાંડયું. અમે આ દમદિર જોઇને તથા ફરતાં સષ્ટિ સૌંદર્યના દયે દેહને ખૂબ પાછળ દેડિયા, શૈની ફાળ લાંબી હતી. આભાર ઉપકાર ઈ ઉ૫. જી ( પ્રસન્ન થયા. અહિં મૂળનાયકજીની મૂર્તિ મટી હતી. તેથી મૂર્તિ ચાર વિધિ બાજાએ રહ્યા-નાટક તેને ઠેકાણે રહ્યું એને શ તો જી આ નિરખવાનું તેમને ઠીક ' પડયું. મૂર્તિમાં પાસનથી બીરાજેલ ફાળ ભરતા મોટર પર પહેચી ગયા. અમે (મેટરમાં) મુંગા
જ ધ્યાનય ગીની મુદ્રાં છે તે તેમને સમજાવી પછી ગર્ભધાર બેઠા હતા, પરંતુ શું બોલ્યા કે “ કશું ઠેકાણું આ મેળાવડામાં તો છે અને બહાર કરતા ગોખલામાં દેવ-દેવી-યક્ષ વિવિધ મુર્તિઓ હતી હતું નહિ. આવી ભૂકિત ને પ્રકાર દરેક બંદરે દરેકે દેશમાં હોય [ રીતે પર તેમનું ધ્યાન ગયું. તે તેમણે બારીકાઈથી જોઈ. મેં તેમને છે-મારે સમય બરબાદ થયે ..ઈ.. અમારી સામે જે નાટ છે.'
ભજવાતું અમે જોયું હતું તે ખરેખર હિંદી સંસ્કાર કે મૃત્યનાટી આ રીતે મનુષ્યના અધ:પતનની સાથે પૂવીની ભૌતિક રચનામાં અવશ્ય વિષે કોઈ સારી છાપ પડે તેવું હતું જ નહિ.
કોઈ ને કોઈ ફેરફાર થતો હોવે જ જોઈએ. આપણે એ જોઈ રસ્તે મેટરમાં શ્રી. શાલિવાટીશ્વરે પ્રશ્નો પૂછવા માંડયો. સી વિકાસ શકતા નથી, પીછાણી શકતા નથી, માપી શકતા નથી એ વાત તેમણે યાદ કરી હશે) તેમાં એકના ઉત્તરમાં શેએ કહ્યું કે મને તો
એ બરાબર છે, પણ આ :ઉપરથી, એમ કહેવું કે આ સંબંધ પાર્લામેન્ટરી ગર્વમેન્ટમાં પ્રતીજ નથી. જૂઓ મુસાલીની તે જે દે યુકિતગત. નથી આવું કથન અમારી સમજણું મુજન મુક્તિસંગત કહે તે યથાર્થ હોય અને તે જ પ્રમાણે થતું હોય તેમાં બીજો મારી
અર્થ કરવાને હેય નહિ. અર્થાત રજુઆત અને વ્યવહાર કીજ આ નોંધવિશેષ ઉત્તર લખીને ચર્ચા. લંબાવવી તે છે " બેની વચ્ચે વિસંવાદ રહે તે તેમને સાલતો હોય તેમ મને લાગ્યું છે છેઆ નથી તેવી જરૂર પડ્યું નથી કારણ હું જે પ્રશ્નનો ઉત્તરોત્તર ત્રણ . એપેલે બંદર પર ફેરીમાં તેમને પહોંચાડી અમે લીધી. એ
. લેખમાં ચર્ચા કરવામાં આવી છે તે પ્રશ્ન- તે ચર્ચા દ્વારા મિત્ન ન મેટરને શું ચાજ" - પૂછી પોતાનું પાકીટ ખેલ્યું ને આમ આ કાર મિનાજુએ યયાસ્વરૂપે રજુ થઇ ચુકી છે. તેમાંથી સત્ય કર્યું. અમે કહ્યું કે અમને. આ અતિહિતી પ્રસંગ છે . ગાડી
નિ તારવવાનું કામ વિચારક લાંચ નું છે. પરમાનદ માં જ છે, એટલે ભાડાનાં પ્રશ્ન છે કે નહિ.
ના
કર આયુર થઇ રહેલ છે. તે
બી. શાનાં પત્ની નીચે ગાડીમાં આવી હવાનું હતું, એટલે એ થોડેક વખતે
ક
મિત