Page Text
________________
RE:
મારા પર
તા. ૧૫-૯-૫૦
અસમત હાર
હોય, થોડા
શાનથી સમભાવ અસર
તે તેમ કરી લેવું. એટલે કીતિ-અપકીતિથી સવ કાળને માટે પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા, મુંબઈ રહિત થઈ શકાશે. . .
છેલ્લાં વીશ વર્ષથી મુંબઈ જૈન યુવક સંધના આંજન નીચે * અત્યારે એ વગેરે એમના પક્ષના લોકોના જે વિચારો મારે પયુંષણ પાખ્યાનમાળા ૨જાઈ રહી છે. આ વ્યાખ્યાનમાળાનાં “| માટે પ્રવર્તે છે તે મને ધ્યાનમાં મૃત છે; પણે વિસ્મત કરવા સ્વરૂપમાં, વ્યાખ્યાતાઓની પસંદગીમાં, વિષાના નિરૂપણની કટિમાં છે.' એજ શ્રેયસ્કર છે. તમે નિર્ભય રહેજો; મારે માટે કોઈ કંઈ કહે, ઉત્તરોત્તર વિકાસ થઈ રહ્યો છે અને માત્ર જૈન સમાજને જ નહિ. | તે સાંભળી મૌન રહેજો. તેઓને માટે કંઇ હર્ષ-શોક કરેશે નહિ. પણ અન્ય સમાજને પણ અનુકરણીય અને આદરણીય બને તેવી કક્ષાએ જે પુરૂષ પર તમારે પ્રશસ્ત રાગ છે તેના ઇષ્ટદેવ પરમાત્મા-જિન”. આ વ્યાખ્યાનમાળા પહોંચી છે.' વ્યાખ્યાતાઓ પિતે સવીકારેલા : મહાયોગેન્દ્ર પાશ્વનાથાદિકનું સ્મરણ રાખજે અને જેમ બને તેમાં વ્યાખ્યાન વિષય પર તે’.પુરા તૈયાર થઈને આવેજેમાં અંગત ' નિર્મોહી થઈ મુનેદશાને ઇચ્છજો. જીવિતવ્યું કે જીવનપૂર્ણતા આક્ષેપ ક કટાક્ષ સ્થાન જ ન હોય તે સંબંધી કંઈ સંકલ્પ કરશો નહિ. -
. . - -
વિવે ચન કરે, જે ' કઈ વિચારો રજુ કરવામાં આવતા | ઉપયોગ શુદ્ધ કરવા આ જગતના. સંકલ્પવિકલ્પને ભૂલી
વિર મી., 'હેય તે વિચારે પિતાને સંમત હોય, અસંમત હોય, 1
ઉં , જજે. પાર્શ્વનાથાદિક યોગીશ્વરની દશાની સ્મૃતિ' કરજે અને એજ અનુકુળ હાય પ્રતિકુળ, હોય, શ્રોતા સમુદાય એક સરખા -
અભિલાષા રાખતા રહે. એજ તમને પુનઃ પુનઃ આરીર્વાદપૂર્વક ધ્યાનથી સમભાવે અને પુરી , પ્રસન્નતાપૂર્વક પ્રત્યક " વ્યાખ્યાનાને" - ', , મારી શિક્ષા છે. આ અ૯૫૪ આત્મા પણ તે પદને અભિલાષી સમિળ અને શિસ્તબદ્ધ વતે, જે ઉપદેશવામાં આવે તેને અનુરૂપ ''
અને તે પુરૂષના ચરણકમળમાં તલ્લીન થયેલ હીન શિષ્ય છે. આ જીવનનિષ્ઠી હોય એવા પ્રતિભાસંપન્ન વકતાઓની પસંદગી . . . તમને તેવી શ્રદ્ધાની જ શિક્ષા દે છે. વીરસ્વામીનું બેધેલું દ્રવ્ય
કરવામાં આવે, નિયમિત રીતે સભા શરૂ થાય અને નિયત સમયે ક્ષેત્ર-કાળ અને ભાવથી સવ' સ્વરૂપ યથાતથ્ય છેઃ એ સભા પુરી થાય, અને નિમત કાર્યક્રમને બરાબર, વળગી રહીને જ ભૂલશો નહિ, તેની શિક્ષાની કઈ પણ પ્રકારે વિરાધના થઈ હોય,
દરેક સભાનું સંચાલન થાય, જેટલા ભાઈઓ લગભગ તેટલી જ તે માટે પશ્ચાત્તાપ કરજો. આ કાળની અપેક્ષાએ મનવચન-કાયા
સંખ્યામાં બહેને પણ આ વ્યાખ્યાનમાળામાં રસપૂર્વક ભાગ લે છે આમભાવે તેના ખોળામાં અર્પણ કરો, એજ મેક્ષને ભાગ છે. "
. આજે સુપ્રતિષ્ટિત બનેલી વ્યાખ્યાનમાળાનાં આ-વાં કેટલાંક વિશિષ્ટ જગતના સઘળા દશન-મતની શ્રદ્ધાને ભૂલી જજો. * જૈન
અંગે છે અને તે કારણે જન જૈનેતર સમાજમાં આ વ્યાખ્યાન- સંબંધી સવ' ખ્યાલ ભૂલી જજે; માત્ર તે પુરૂષના. અદ્દભુત ,
માળા સારી રીતે લોકપ્રિય બની રહી છે. શરૂઆતના સાત ગરફુરિત ચરિત્રમાં જ ઉપયોગને પ્રેરશે. '
દિવસની સભાઓ પ્રમાણમાં નાના સ્થળમાં ભરવામાં આવે છે.
- આઠ દિવસ સંવત્સરિને હાઇને તેનું મહત્ત્વ વિશેષ લેખાય છે ; 'આ તમારા માનેલા “મુરબ્બી” માટે કોઈ પણ પ્રકારે હર્ષ
અને સદાવ્યવસાયી જૈને આ દિવસે ધ રોજગાર કે નોકરીથી શેક કરશો નહિ. તેની ઈચ્છા માત્ર સંક૯૫ વિક૯પથી રહિત આ થવાની જ છે. તેને અને આ વિચિત્ર જગતને કંઈ લાગતું વળગતું
છુટા રહેતા હોઈને આ છેલ્લી સભામાં લેકે બહું મોટી સમુદાયમાં કે લેવા દેવા નથી. એટલે તેમાંથી તેને માટે કે ગમે તે વિચારે
ઉપસ્થિત થાય છે, અને તે કારણે ૧૨૦૦ થી ૧૫૦૦ માણસને *. બંધાય કે બેલાય તે ભણી હવે જવા પછી મે નથી. જગતમાંથી
સમાવેશ થઈ શકે એવા કોઈ વિશાળ' સ્થળમાં આ છેલ્લી' સભા જે પરમાણુ પૂર્વકાળે ભેળા કર્યા છે તે હળવે હળવે તેને આપી
ગોઠવવામાં આવે છે. કેટલાંક વર્ષ સુધી આ “ સભા ભાંગવાડી * |
થીએટરમાં ભરવામાં આવતી હતી; છેલ્લાં બે વર્ષ'. આ સભામાં દઈ ઋણમુકત થવું' એજ સંદા--સૌઉપયોગી-વહાલી શ્રેષ્ઠ અને પરમ જિજ્ઞાસા છે, બાકી તેને કંઈ આવડતું નથી, તે બીજું કંઈ ઇચ્છતે .
રાકસી થીએટરમાં ભરવામાં આવેલી; આ વખતની: છેલ્લી સભા
ભારતીય વિદ્યાભવનની નાટયશાળામાં જવામાં આવી હતી. આ નથી, પૂર્વકમના આધારે તેનું સધળું વિચરવું છે, એમ સમજી
સભા જેમ જેમ વધારે સુન્દર અને સગવડવાળા સ્થળે જાતી , પરમ સંતોષ રાખજો; આ વાત ગુપ્ત રાખજો; કેમ આપણે માનીએ '
જાય છે તેમ તેમ આ સભાનું સ્વરૂપ પણ વધારે ને વધારે ભષતા છીએ, અથવા કેમ વર્તીએ છીએ? તે જગતને દેખાડવાની જરૂર
ધારણ કરતું જાય છે, આ સભામાં બનતા સુધી અસાધારણ નથી; પશુ આત્માને આટલું જ પૂછવાની જરૂર છે કે, જે મુકિતને
વિશિષ્ટ કેટિના વ્યાખ્યાતાઓની પસંદગી કરવામાં આવે છે; વળી. | ઈચ્છે છે તે સંકલ્પ-વિકલ્પ. રાગ-દ્વેષને મૂકે, અને તે મૂકવામાં
આગળ પાછળ, પ્રસંગાનુરૂપ સંગીતને પણ પ્રબંધ કરવામાં તને કંઈ બાધા હોય તે તે કહે-તે તેની મેળે માની જશે, અને
ખાવે છે. આ સભામાં જેનેતર પણ સારી સંખ્યામાં હાજરી . તે. તેની મેળે મૂકી દેશે. જ્યાં ત્યાંથી રાગદ્વેષ રહિત થવું એજ
આપે છે. રોકસી થીએટર કે ભારતીય વિદ્યાભવન જેવા વિશાળ મારે ધર્મ છે. અને તે તમને અત્યારે બેધિ જઉં છઉં. પરસ્પર
સભાસ્થળમાં પંડિત સુખલાલજી, કાકા સાહેબ કાલેલકર કે - મળશું ત્યારે હવે તમને કંઈ પણ આત્માપક સાધન બતાવાશે તે
બૌધ્ધ ભિક્ષુ ભદન્ત આનંદ કૌશલ્યાયન જેવાનું પ્રવચનધારા બતાવીશ. બાકી ધમ' મેં' ઉપર કહ્યો તેજ છે. અને તે જ ઉપયોગ
, અખલિતપણે ચાલતી હોય અને ખીચખીચ બેઠેલો અને રાખજે. ઉપગ એજ સાધના છે. વિશેષ સાધના તે માત્ર
બેસવાની જગ્યાના અભાવે ઉભેલે શ્રોતા સમુદાય-બહેને ભાઈઓ, સપુરૂષના ચરણકમળ છે તે પણ કહીં જઉં છઉં. -
કુમાર કુમારિકાઓ અને બાળકો પણ–એકધ્યાનથી એ પ્રવચન- 1 ' ' : તમે મને મળવા બહુ ઇચ્છો છો પણ નિરૂપાયતા આગળ ધારાને ઝીલતા હોય, કાષ્ઠ સંગીતકાર મધુર સ્વરે ભજન કે પદ -
બીજો ઉપાય નથી. આત્મભાવમાં સધળું રાખજે, ધર્મધ્યાનમાં સંભળાવતા હોય અને તેને નિરવપણે સાંભળતાં સૌ કોઈનાં માથાં ઉપયોગ રાખજો. જગતના કોઈ પણ પદાર્થ સગા-કુટુંબી-મિત્રને ડેલતાં હોય અને સૌ કોઈની મુખમુદ્રા ઉપર પ્રસન્નતાની ઝળકી ! કંઇ હર્ષ શેક કરવો ગ્ય જ નથી. પરમ શાંતિપદને ઇચ્છીએ તરવરતી હેય-આ દુષ્યની ભવ્યતા એટલી બધી મેહક હોય છે કે એજ આપણો સર્વસંમત ધર્મ છે. અને એજ ઈચ્છામાં ને તેનાં મીઠાં સમર કંઇ દિવસ સુધી મન ઉપરથી ખસતાં નથી.' ઈચ્છામાં તે મળી જશે માટે નિશ્ચિત રહે. હું કંઈ ગ૭માં નથી, વીશ વીશ વર્ષથી આ પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા ચાલતી ' પણુ આત્મામાં છ એ ભૂલશો નહિ. ' '
'
, હોવા છતાં ચાલુ ચીલાથી જુદુ જ કાંઈ આ શું ચાલી રહ્યું છે
વા નાં ય * કેમકે આત્મા જેન કે વેદાંત એવું કાંઈ નથી, યુદ્ધ ચેતન્ય ,
• કાંઇ નથી, દ્ધ હતા અને ભગવાન મહાવીર અને જન સિદ્ધાન્ત ઉપરનાં વ્યાખ્યાનોને. ચિદાનંદસ્વરૂપ જ છે, ત્યાં જન કે વૈદાંતપણાની કલ્પના કરવી એક આ વ્યાખ્યાનમાળા માં અવશ્ય અવકાશ આપવામાં આવે છે. એમ . -અજ્ઞાન છે. '..'
છતાં પણુ આવા એકાન્ત" સાંપ્રદાયિક પર્વ સાથે સંકળાયેલી
| SR No. | 525935 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1950 Year 11 Ank 17 to 24 and Year 12 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1950 |
| Total Pages | 204 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 22 MB |