Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1950 Year 11 Ank 17 to 24 and Year 12 Ank 01 to 16

SR No.: 525935
Original Sutra Author: N/A
Author: Manilal Mokamchand Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1950
Total Pages: 204
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 128

તા. ૧-૮-૫૦
ઝઘડા માટે તૈયાર થઇ ગયા ત્યારે મેં સીકર દરબાર પાસે ફરિયાદ : , કરી. દરબારે વચમાં પડી ફેસલે આપ્યું કે ત્રણ તરફ હિંદુ લોકો : નામ તેરાપંથી' નામને એક સંપ્રદાય છે. જેને ધમ ના
' જ લઈ તેના સિદ્ધાન્તની બાબતમાં તેની માન્યતા અને દૃષ્ટિ અંતિમ સ્વરૂપનાં . માં મુસલમાનોનાં ત્રણ જ ઘર હતાં, જ્યારે હિંદુઓનાં ૫૦-૬૦ . છે. તેના અનુયાયીઓની સંખ્યા લાખ-બે લાખની કહેવાય. તેમાં
લગભગ. હવે તે બધાય ત્યાં પ્રેમંથી પાણી ભરે છે." , ' મોટે ભાગે રજપૂતાનાને વેપારી. વગ' છે. T', '' તે કુવા પર ન તે કોઈ સ્નાન કરી શકે છે, ને કપડા ધેાઈ ' ', “ "શ્રી તુલસી નામે એક પ્રભાવશાળી વ્યકિત હાલમાં તેરાપથીના
રીક છે, કે જે તા ટકામાંથી પાણી લઈ શકે છે. કારણ કે તે ' આચાર્યપદે છે. જનતામાં યુદ્ધ પછી નૈતિક પતન થયું છે. તેમાં . પશુઓ માટે સુરક્ષિત છે. * નીચેની ઓરડીમાં સ્નાન વગેરેની કાળાબજાર, મોંઘવારી વગેરે અપ્રમાણિકતા માટે વેપારી વર્ગ મુખ્યત્વે
વ્યવસ્થા છે. સકરૂખાએ બતાવ્યું કે એક વખત બીજા મસલમાનોએ જવાબદાર છે. તેથી છેલ્લા કેટલાક વખતથી શ્રી તુલસીજી આ નૈતિક . એમને એટલા સતાવ્યા કે તેથી દુ:ખી થઇને પોતે પાણી ભરાવવાના પતન પ્રત્યે સામાન્યપણે જનતાને અને ખાસ કરીને તેમના અનુયાયીબંધ કરી દીધું. એક દિવસ એક તરસી ગાય આવી અને હવાડામાં
એને આત્મા જાગ્રત કરવા પાછળ પિતાનું ધ્યાન આપી રહ્યા છે. ' * પાણી ન મળવાથી પાસે પડેલા સારૂખાના ખાટલાને પિતાનાં
" તાત્ત્વિક દષ્ટિએ જૈન સિદ્ધાંતેની સંપૂર્ણ સિદ્ધિ માટે સંસારી શીંગડાંથી ઉલટાવી નાખે. સકરૂખાં ચેત્યા અને ગાયની ભાષા
જીવનના સંપૂર્ણ સંસાર ત્યાગની અપેક્ષા રહે છે, પરંતુ મેટા
- ભાગના માણસ માટે ત્યાગ શકય નથી. તેથી સંસારી માણસને સમજ્યા કે તે તરસી છે તેથી પોતાની સાથે તકરાર કરવા આવી ધમમાં દાખલ થવાનું સરળ કરવા માટે “અણુવ્રત’ની પદ્ધતિ થઈ ", છે. તે દિવસથી ફરી પાણી ભરાવવાનું કામ શરૂ કરી દીધું જેમાં 'છે, અણવત’ એટલે વતનું મર્યાદિત રીતે પાલન કરતાં આગળ I': ,પછી કોઈ દિવસ કરી ભૂલ નથી થવા દીધી. . . . ' વધવું. માને કે એક માસને અહિંસા કે અપરિગ્રહમાં શ્રદ્ધા
તેમની એક અર્ભિલાષા એ રહી છે કે તેમના મૃત્યુ બાદ છે. પરંતુ એનું સંપૂર્ણ પાલન કરવાની શક્તિ નથી. અણુનતની આ હેવાડા ભરાવવાનું કામ ચાલુ જ રહે. તે કહે છે કે જે રાજયના ‘પદ્ધતિ પ્રમાણે તે ક્રમશઃ વ્રતના પાલનમાં આગળ વધે. એ મયૉદા તરફથી થોડી જમીન વેચાતી પંણ મળી જાય તો તે કોઈ માળીને બાંધે કે અમુક પ્રકારની હિંસા તે નહીં કરે; કે અમુક હથી ‘આપી દે જે જમીનને સીંચે, અને પિતાના મર્યા પછી હવા પણ.વધારે કે અમુક રીતે ધનનું ઉપાર્જન નહીં કરે. આવાં વ્રતને ભરતા રહે. પિતાના છોકરા પર તેમને પૂરો વિશ્વાસ નથી કે તે “અણુવત'' કહે છે. એક વખતે તેમાં આ પ્રથા ઘણી પ્રચલિત
0 - આ કામ કરશે. તેથી દુઃખ કરતા હતા. આંગળીથી ઈમારે કરી
હતી એમ જણાય છે.
, , * * મને બતાવ્યું કે અમારું કબ્રસ્તાન તે પાસે જ છે ત્યાં એક દિવસ
જનતામાં આ વ્રતને ફરીથી લોકપ્રિય કરવા માટે આચાર્ય 1. તે મારે જવું જ પડવાનું છે. ત્યાં સુધી આ શરીરથી મૂકી
તુલસીએ “ અણુવ્રતી સંઘ'. નામની એક સંસ્થાની સ્થાપના કરી પશુઓ અને ગરીબની જેટલી સેવા બની શકે તેટલી કરતો રહીશ.
છે. તેમાં જાતિ, વર્ણ, દેશ, ધમ કે સ્ત્રીપુરુષના ભેદભાવ વિના ' તેમનું આ સુંદર કામ જોઇ દરબાર અને બીજા પણ કેટલાક
હરકેઈ દાખલ થઈ શકે છે. સત્ય, અહિંસા, બ્રહ્મચર્ય', અસ્તેય,
અપરિગ્રહ, સાધના, આત્મચિંતન વગેરે વ્રતનું અમુક દરજે સારા લોકે ઘણા ખુશ થયા અને આ પુણ્યકાર્ય માટે કંઇ પૈસાની મદદ
પાલન થાય જ તે માટે નિયમપનિયમ બનાવ્યા છે. કેટલાક નિયમ કરવા પ્રયત્ન કર્યો, પણ સકરૂ ખાં કંઈ પણ લેવા તૈયાર ન થયા. એવા સ્પષ્ટ છે કે સૌ કોઈ પાસેથી એના પાલનની અપેક્ષા રાખ+ • મેં સાંભળ્યું છે તે પ્રમાણે આ નમૂનાનો કુ આખા સીકરમાં તે ' વામાં આવે, અલાકતે હજી વધારે કડક કરવાની જરૂર ગણાય.
શુ” પણું આગળ પાછળ મેટા મેટા જિલ્લાઓમાં, ૫ણું નથી. આવા . પરંતુ હકીકત એ છે કે યુદ્ધ પછી માણસ સમાજ પ્રત્યેના | ', રણપ્રદેશમાં આ ફ બનાવ એ કેટલું મોટું પરોપકારનું કામ પોતાના કર્તવ્યના પાલનમાં ઘણો પડંયા છે; તેથી સ્પષ્ટ કરોને છે તેની બીજા લોકેને કલ્પના આવવી પણ મુશ્કેલ છે.
પણ વ્રત તરીકે ગણાવવી પડે છે. જોકે દરેક ધર્મના અનુયાયીઓ - ' ' . આ બધું જોઈ, સાંભળી મારું હૃદય તેમના પ્રતિ શ્રદ્ધા અને માટે આ સંધ ખુલ્લો રાખવામાં આવ્યો છે, અને અહિંસા
આનંદથી ભરાઈ આવ્યું. જોકે હું આ શરીરથી તેમને ચરણ- સિવાયના બીજા વ્રતના નિયમે સામાજિક અને અસાંપ્રદાયિક . 'સ્પર્શ' કરતા તે તે ગભરાઈ જાત, પણ મનમાં જ તેમના ચરણોમાં દૃષ્ટિથી ઘડાયા છે; પરંતુ અહિંસાવતના નિયમે એક ધાર્મિક | મારું મસ્તક નમી પડયું. ધણુ લેકે માને છે કે ધર્મકાર્ય કરવાનું સંપ્રદાયની ચુસ્ત દષ્ટિથી ઘડાયા છે; દાખલા તરીકે, શુદ્ધ શાકાહાર
ગૌરવ તે હિંદુ જાતિને જ છે. મુસલમાન માટે લોકોના દિલમાં ચાહે તેટલે ઈષ્ટ હોય તે હિંદમાં પણ માત્ર જૈન અને ઘણી ઊલટી ભાવના બની ગઈ છે. આ પ્રમાણે ' પિતાના પરસેવાની વૈષ્ણવના અમુક નાના વગ સિવાય બીજાઓ ઈંડાં, માંસ અને કૅમાણી સાર્વજનિક હિત માટે વાપરનાર ને ત્યાર પછી પણ તેમાં જ
માછલાંને આહાર કે એની સાથે સંકળાયેલે ધંધે છોડવાની પ્રતિજ્ઞા
માછલાની અહિંસ અન 1 તેલ્લીન રહેનાર આજ સુધી કોઇ હિંદુ યા તે કોઈ અન્ય ધર્મીને લેવા તૈયાર ન થાય. એ પ્રમાણે જ રેશમને ઉપગ અને તેના
મેં જોયા નથી. લેકે લાખે કમાય છે, કાળાં બજાર કરે છે. સો વેપારની વાત છે. (એ નોંધવા જેવી વાત છે કે તેમાં મેતી અને - ખેલે છે, તેમાંથી કંઈક દાન પુણ્ય પણ કરે છે, પણ સકરૂખની મેતીના વેપારને નિષેધ કરાયું નથી; તેમાંયે રેશમ જેટલી જ જીવ| સાથે ઊભા રહી શકે એવો એક પણ માસ મારી જાણમાં નથી. હિંસા સમાયેલી છે, અને એનો વેપાર જૈનેમાં વ્યાપક છે.)
માનવતા કઈ જાતિ કે ધમ'ને ઈજારો નથી. ખુદાની બનાવેલી વ્રતોના નિયમોની વિગતો જવા દેતાં, અપ્રમાણિક અને અશુદ્ધ દુનિયામાં ' બધાંની સાથે એકસરખો પ્રેમ કરનાર મુસલમાનોમાં પણ છવનવહેવાર સામે જનતાને આત્મા જાગ્રત કરવાને આ પ્રયાસ . કોણ જાણે કેટલાય સપૂત હશે. આવા પરોપકારી, પુણ્યશાળી પ્રશંસનીય છે. મે માસના પહેલા અઠવાડિયામાં અણુવતી સ ધની - છથી જ ધમની રક્ષા થાય છે. સારૂખાનું દિલ, શ્રમનિષ્ઠા, શુભ , પહેલી સભા મળી હતી, અને એવા સમાચાર મળ્યા છે કે પોચસા
કહ્યું માટે લગન, અને સર્વધર્મસમભાવની ભાવના બધા હિંદુ, જેટલા વેપારીઓએ સંધના નિયમપનિયમ પ્રમાણે તેના પલમુસલમાનોને આપે એવી ઈશ્વર પ્રત્યે મારી પ્રાર્થના છે. અમરૂ નની પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી. હું આશા રાખું છું કે પ્રતિજ્ઞા કરનારાએ * ધનભાગ્ય છે કે ગેસેવાશ્રમને પામે તેમના હાથથી નંખાય છે. વ્રતનાં શબ્દ અને કાર્દનું પાલન કરશે અને સમગ્ર સમાજનું સીકર, ૨૭-મ–૫૦
, બળવંતુસિંહ નૈતિક ધોરણ ઊંચે ઉડાવવા માટે પ્રેરણારૂપ નીવડશે. ( હિંદી પરથી) ' ગોસેવાશ્રમ, સીકર આ વર્ધા, ૮-૫-૫૦
કિશોરલાલ મશરૂવાળા (હરિજન બંધુમાંથી સાભાર ઉધૂત) : (રાજસ્થાન ) ' '( હરિજન બંધુ માંથી સાભાર ઉધૃત) .
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ માટે તંત્રી મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી. મણિલાલ મેકમચંદ શાહ, ૪૫-૪૭ ધનજી ટ્રોટ, મુંબઈ.
- મુદ્રણસ્થાનઃ સુર્યકાન્ત’ પ્રિ. પ્રેસ, ૪૫૧, કાલબાદેવી રોડ, મુંબઈ. ૨