Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1950 Year 11 Ank 17 to 24 and Year 12 Ank 01 to 16

SR No.: 525935
Original Sutra Author: N/A
Author: Manilal Mokamchand Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1950
Total Pages: 204
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 110

પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૧-૭-૫૦
-
એક વખત એવો હતો કે ભિન્ન ધર્મીઓ વચ્ચે લગ્ન- થયેલે. બાળપણ કેકણમાં વીતાવીને દાયેલી ને ધમાં તેમણે સંબંધ કદી કલ્પી શકાતું નહોતું, કારણ કે ધર્મના બાહ્ય આકા- માધ્યમિક કેળવણી લીધી. પૂનાથી એમ. એ. ( પ્રથમ વર્ગ ) રનું આપણે મન ઘણું મોટું મહત્વ હતું, એટલું જ નહિ પણ થઈને ૧૯૨૩ થી ૩૦ સુધી ૮ વર્ષ એમણે પૂર્વ ખાનદેશમાં સાંપ્રદાયિક અમિતાનું પણ આપણા ચિત્ત ઉપર એટલું જ પ્રભુત્વ અમલનેર ગામમાં એક શાળામાં શિક્ષક તરીકે કાર્ય કર્યું. આ વર્તતું હતું. આજે ધર્મના બાહ્ય આકાર ઉપર મૂકાતે ભાર આપણા વખતથી તેઓ સાને ગુરૂજી ” તરીકે ઓળખાવા લાગ્યા. ૧૮૩૦ની મનમાંથી બહુ હળવે થયે છે અને સાથે સાથે સાંપ્રદાયિક રાષ્ટ્રીય લત્તામાં એમણે ઝંપલાવ્યું, અને ત્યારથી તેમણે પોતાનું અસ્મિતાની પકડમાંથી નવી ઉગતી પ્રજા છુટતી જાય છે. અને તે સર્વસ્વ રાષ્ટ્રકાર્ય માટે અર્પણ કર્યું. મહારાષ્ટ્રમાં અને તેમાંય તેથી એક , વખતે બે જુદા જુદા ધર્મના સ્ત્રી-પુરૂષનું સહજી- ખાસ કરીને ખાનદેશમાં ગામડે ગામડે પગપાળા ફરીને એમણે વન શકય જ નહોતું લાગતું તેના બદલે આજે ' એકમેકના કોંગ્રેસને સંદેશો નાનાં નાનાં ઝુંપડાંઓમાં પણ પહેાંચ- ધર્મો જુદા હોય તે પણ શું એમ આવાં લગ્ન-સંબંધે ડો. એ માટે એમણે અનેક વાર કારાવારસ ભેગળ્યા, - આપણને વ્યવહારૂ અને આવકારદાયક લાગવા માંડયા છે, અને ભૂખ તરસની કશી પરવા ન કરી, પિતાની જાતને ચંદનની જેમ
"કારણું એ છે કે વિચારપ્રદેશમાં આપણે પહેલા કરતાં વધારે ઘસીને લોકોમાં નવવિચારની, નવજીવનની સુવાસ ફેલાવી. ૧૯૪૨ ની '' ઉદાર બન્યા છીએ અને બધા ધર્મને સ્પર્શતાં. એવા એક સવ- ક્રાંતિમાં સાને ગુરૂજી ઘણો વખત ભૂમિગત રહ્યા. એ દરમિયાન
સામાન્ય માનવધર્મનું આપણને વધારે ર્પષ્ટ અને સચેટ દર્શન થઈ , મહારાષ્ટ્રના યુવાનને સાને ગુરૂજીની પ્રજવલત ક્રાંતિકારી દૃષ્ટિના રહ્યું છે અને એ કારણે ધર્મના મિમિત્ત ઉભા થતા ઉચ્ચનીચના.. ' ઉત્તમ પરિચય થશે. બહારથી શરમાળ, નમ્ર ને કદાચ કમજોર જેવા
ખ્યાલો લય પામી રહ્યા છે. આ પ્રકારની ઉદારતા અને ચિત્તની ' દેખાતા આ પુરુષમાં કેટલું મહાન સાધ્યું છે એને અનુભવ વિશાળતા રાષ્ટ્રના ઉજજવળ ભાવીની આગાહી આપે છે. નવ સૌને થયો. છેલ્લે છેલ્લે સાને ગુરૂછ કે ગ્રેસના વિરેાધી થયા હતા. - વરવધૂને આપણુ અન્તરની અનેક શુભેચ્છાઓ છે.
એમનું વળણુ સમાજવાદી પક્ષ તરફ હતું, પણ પક્ષના સભ્ય ' ' શિકારી પાટ બંધ કરે !
તેઓ કદી ન બન્યા; કારણ સાને ગુરૂજીનું પિંડ રાજકારણી હતું , તા૨૮-૬-૫૦ ના રોજ મળેલી શ્રી મુંબઇ અને યુવક જ નહિ'. ન છૂટકે તેઓ એ માં. ધડાયા હતા. દેરા( ગુલામી સંધની કાર્યવાહક સમિતિની સંભાએ મુંબઈ સરકાર તરફથી
ગરીબાઈ વિગેરે દૂર કરવાને એમને રાજકારણી બનવું પડયું. બાકી ખેતીની રક્ષાના હેતુથી જાયલી શિકારી પાટfઆ સંબંધમાં નીચે એમની વૃત્તિ મુખ્યતઃ આધ્યામિક હતી. માનવતાની અહર્નિશ સેવા મુજબ ઠરાવ કર્યો હતો :
કરવામાં એમણે અધ્યમિક આનંદ મેળવ્યું. દરેક માણસમાં તેઓ “મુંબઈ સરકાર તરફથી ખેતરમાં પાકને નુકસાન થતું
ઇશ્વર જોતાં તેથી જ, નાનામાં નાનો ને દલિત ગણાતે માણસ પણ અટકાવવાના હેતુથી તા. ૧૭-૩-૪૮ થી શિકારી પાર્ટીઓને મુંબઈ
એમને મન પૂજનીય હતે. હરિજને તે દબાયેલા માનવી પ્રત્યે . પ્રાન્તમાં સ્થળે સ્થળે ફરતી મૂકવામાં આવી છે અને આ શિકારી
એમને અપાર સહાનુભૂતિ હતી. પંઢરપૂરના વિખ્યાત વિઠોબા મંદિરમાં - પાર્ટીએ વાંદરા, હરેણુ, સેજ, ભુંડ, આદિ અનેક અવાચક પ્રાણી
હરિજનને પ્રવેશ મળે તે માટે એમણે આમરણ ઉપવાસ આદરેલા, ( ઓ. વિવેકશન્ય રીતે સામુદાયિક સંહાર કરી. રહી છે. કેટલાયે
ને એમાં સફળતા મેળવી. રાષ્ટ્રપિતા ગાંધીજીનું અવસાન એક મહા| સ્થળના ખેડુતે. આ સામે સખ્ત વિરોધ કરી રહ્યા છે અને પાકાર
રાષ્ટ્રીય ભાઈની ઓળીથી થયું એથી એમને ખૂબ જ વેદના થયેલી; 'ઉઠાવી રહ્યા છે એમ છતાં પણ આ શિકારી પાર્ટીએ પિતાનું
અને મહારાષ્ટ્રના પાપપ્રક્ષાલનાથે” એમણે ૨૧ દિવસના ઉપવાસ સામુદાયિક હિંસાનું કાર્ય કર્યું જ જાય છે. ખેતીની રક્ષાની કરેલા. છેલ્લા દોઢ પિણ બે વર્ષથી તેઓ “સ.ધના નામનું સુંદર,
આવશ્યકતા વિષે બેમત હોઈ શકે જ નહિ, એમ છતાં પણ આ જગ- દયેયવાદી મરાઠી સાપ્તાહિક મુંબઈથી ચલાવતા હતા. સાને ... તમાં માનવજાતને જીવવાને જેટલો અધિકાર છે એટલો જ જીવવાનો ગુરૂછનું લખાણુ હંમેશ જીવંત ને ભાવનાપૂર્ણ હતું. એમણે નાના [ . અધિકાર હરકેઈ પ્રાણીને છે એ સિદ્ધાન્ત ધ્યાનમાં લઇને આ પ્રકારનું મેટાં ૧૫૦ પુસ્તકો લખ્યાં. એમાં “શામજી સારૂં” “મારતા '' આત્યન્તિક ઘાતકીપણું એકદમ અટકાવવાની જરૂર છે એ આ સંરકૃતિ” “જાતિ' “ન્યાRાતિ” વગેરે તે ખૂબ જ પ્રસિદ્ધ
સભા મુંબઈ સરકારને અનુરોધ કરે છે અને સૌરાષ્ટ્ર, મધ્યભારત તથા ને સોને ઘણાં ગમેલાં ગ્રંથ છે. પિતાના સાહિત્ય વડે તેમજ કાર્યો . પૂર્વ પંજાબની સરકારે જેવી રીતે આવી શિકારી પાર્ટીએ રદ કરી છે વડે સાને ગુરૂજીએ મહારાષ્ટ્રનાં લખે હૃદયે માં માનભર્યું" ને વહુ'લ
અથવા તે. ઉભી કરવાને વિરોધ કર્યો છે તેવી રીતે મુંબઈ પ્રાન્તની સયું સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું હતું. શિકારી પાર્ટીએ વિખેરી નાંખવા મુંબઈ સરકારને આ સભા ' ' આચાર્યશ્રી વિનોબાજી ભાવે એ એમના મૃત્યુ બાદ કહ્યું કે
છે અને આ પ્રમાણ માં કરવામાં આવે ત્યાં સુધી “ હું નિઃશંકપણે સાને ગુરૂજીની ગણુને સંત તુકારામ આદિ - કોઈ પણ ખેડુતની ઇચ્છા વિરૂધ્ધ તેના ખેતરમાં આવી સંતપરામાં કરૂ છું.” આવા મહાન ને ઉદ્દાત્ત સંત-સાહિત્યિકની
હિંસા થઈ ન જ શકે એવો અટકાયતી હુકમ સુરતમાં બહાર છેએ માત્ર મહારાષ્ટ્રની કે ભારતવર્ષની જ નહિ, પણ સમગ્ર પાડવી મુંબઈ સરકારને આ સભા આગ્રહપૂર્વક વિનંતિ કરે છે.”, કે
. માનવજાતની ખેટ છે. કારણ, સાને ગુરૂજી સાચે જ મહામાનવ હતા. મંત્રીઓ, મુંબઈ જૈન યુવક સંધ
પુરૂષોત્તમ ગણેશ માવળંકર મહામાનવે સાને ગુરૂજી *. મહારાષ્ટ્રના આધુનિક સંત શ્રી. સાને ગુરૂજીનું ગઈ તા. ૧૧ મી
વૃક્ષારોપણ જૂને મુંબઈમાં અણધાયુ“ અવસાન થયું. કેઈએ ધારેલું નહિ કે
- ભારત સરકારના કૃષિમંત્રી શ્રી કનૈયાલાલ માણેકલાલ મુનશીની સાને ગુરૂજી આટલી ઝડપથી ચાલ્યા જશે. મહારાષ્ટ્રમાં નાનાં એંટાં વૃક્ષારોપણને લગતી સાર્વત્રિક સૂચનાને લયમાં લઈને શ્રી. ભારત સૌ કે શાકમાં ડૂબી ગયાં.
જૈન મહામંડળના અધ્યક્ષ શ્રી. રૂષભદાસજ રાંકાએ પિતાની જમીન પૂજ્ય સાને ગુરૂજીનો જન્મ રાનાંગિરી જિલ્લામાં દલી , ઉપર ૫૦૦ વૃક્ષ રોપવાનો નિશ્ચય કર્યો છે. આ માટે તેમને અનેક * તાલુકામાંના એક ગામડામાં ૧૮૮૮ ની ૨૪ મી ડિસેમ્બરે ધન્યવાદ ઘટે છે.
–
– શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ માટે તંત્રી, મુદ્રક પ્રકાશક શ્રી. મણિલાલ મકમચંદ શાહ, ૪૫-૮૭ ધનજી ટ્રોટ, મુંબઈ.
મુદ્રણસ્થાન: સૂર્યકાન્ત પ્રિ. પ્રેસ, ૪૫૧, કાલબાદેવી રોડ, મુંબઈ. ૨
,
*
*
*