________________
-૧-૧-૫૦
-
૧૪૫
** -
પણ મને પ્રેમ કરવાનું પરવડે તેમ નહોતું. કોઈક આમ વાત ' દરદાગીના સાથે એ મારી વાટ જોતી ઉભી જ હતી. મને એનામાં ' કરતાં જોઈ જાય તે જે હાડકાં પસિળાં ખરાં થઈ જવાને ભય હતે. વધારે શ્રદ્ધા બેસી ગઈ, અને સેકન્ડ કલાસની મોજ માણીને અમે
એક બાજુ જેમ મારે ગભરાટ વધતે જતે હતો તેમ તેમ ' . સાંજે મુંબઈમાં મહમદઅલી રોડ પર આવેલી.રસ્ટારના એક. I ! એ મારા મનની સ્થિતિને; વધારે ને વધૂારે તંગ કરી રહી હતી. .. રૂમમાં બેગ બિસ્મા મૂકયા.
* શ્રી - 1, , , , , , “બહેન, હું તે સીધા સાદા શ્રમજીવી માનવી છું. અમને “આપણે હવે લગ્ન કરી નાખીએ !' બીજી જ સવાર મેં ' એવી બધી પંચાતમાં પડવું ન પાલવ-મેં આસપાસ નજર ,, એને કહ્યું, .. નાંખતાં કહ્યું,
“ઉતાવળ શી છે? હજી તે તમારે ધમપરિવર્તન કરવું પડશે.’ ', “ ગભરાશે નહીં, આ ઘરમાં હાલમાં હું એકલી જ રહું એણે કહ્યું. ' છું. બાપ, ભાઈ બધાં મુંબઈ છે. હું અહીં...હાઈસ્કૂલમાં.. હું ચમક, મારા માટે આ નવી વાત હતી. . ' ધારણમાં ભણું છું.”
કેમ, એમાં ધર્મ પરિવર્તનનની શી જરૂર છે?” મેં પૂછયું: મારા મનની સ્થિતિ કળી ગઈ હોય તેમ તેણે કહ્યું.
તે સિવાય આપણાં, લગ્ન કયાંથી થઈ શકે ?, તમારી ખાતર તે હવે ચા પીશેને? ના ન કહેશે, મારાં હાથની બના- મેં મારું કબ છોડ્યું, અને તમે શું મારા માટે એટલેય ભાગ 'વેલી હા તમારે આજે પીવી જ પડશે, તે વિને તમને છોડવાની નથી.’ નહીં આપી શકે ?–એ. બેલી.
' આજીજી, આગ્રહ અને ફરજના મિશ્રભાવથી એણે એક હું', એક પગથીયું ઊતરી ચૂક હતા, એટલે આ બીજી એ - સામટું કહી નાંખ્યું. તેનાં નયનને ' માર વિધુ જીરવવાની તાકાત પગથીયું ઉતારવામાં કે મને વાંધો ન જણાવે... હવે ગુમાવતે જતે હેઉં એમ મને લાગ્યું. : - - -
તરત ક્રાફર્ડ મારકીટમાં આવેલી મરજીદમાં ' કોઈક કાજી | બેલે તમે કયારેય પ્રેમ કર્યો છે?' હા પીતાં પીતાં એણે ફરી
A સાથે વ્યવસ્થા કરવામાં આવી. બે ત્ર દિવસ મને ત્યાં લઈ જવામાં
આવ્યું. મારું નામ બદલવામાં આવ્યું. મને ઇસ્લામની દીક્ષા • “મારી સવિ..”, ' ' . '
- અપાઈ. અને ડુંગરી...ખાતે ધાર્મિક વિધિ માટે છ દિવસ રાખ. “નહિ, નહિ, હું તમારી પત્નીની વાત નથી કરતી. એણે વામાં આવ્યો. મારા આ ધમપરિવતનના સમાચારે તા...ના ' મને અધવચ્ચેજ એલતે, અટકાવીને કહ્યું, ', ' , , , - “વતનમાં અને તા...ના “રાઝગાર’માં મોટા મથાળે છપાયેલા છે.
‘તમે ઈ. સુંદર બાળાના પ્રેમમાં કયારેય. પડયા છે?' ' ધર્મ પરિવર્તન કર્યા પછી પેલી ખુબસુરત બલાના આગ્ર. “મને તે મારા ધંધા આડે એવો વિચારેય નથી આવ્યું. * હથી એમ સ્ટીમર ઢોરા કરાંચી ઉપડી ગયાં. કરીના લતામાં
અમે એક ભાડાનું મકાન રાખીને રહેવા લાગ્યાં. થોડાક મહિનાઓ . ‘પણ કઈક બાળા તમારી ઉપર મોહી પડે તે ?' મારા
આમ આનંદથી પસાર થયા. ત્યાં તે એક દિવસ હું બપારને ઉપર બીજો ઘસારો થયો. '
જ બહારથી આવીને જોઉં છું તે મારું ઘર-ઉજજડ હતું. વાત વધતી જતી હતી. મેં સ્થિતિ સમાલી લીધી. .
* * * ભાઈ તમે હિંદુ છે કે મુસલમાન? - . : મારાં ઓજારો એકત્ર કરીને સમય થઈ ગયો હોત * * * નજીકમાં રહેતી એક વૃદ્ધાએ આવીને મને પૂછયું. * ચાલતી પકડી.
. “પેલીસ તમને શોધી રહી છે. ભાગી જાવ નહિતર તમારૂં વળી ત્રીજે દિવસે હું પાછો કામ પર ગયે. આ તે છે કે ભાવ જોખમમાં છે.—એ ડોસીએ હમદર્દી દાખવતાં કહ્યું... " ડગલું આગળ વધી: જેવો હું કામ પર ચઢું છું ત્યાં તે તેણે
- ૧ ૫ણુ હું દાદરના પગથીયાં ઉતરું , ત્યાં તે પાકીસ્તાનની, મારા હાથમાંનું ડીસમીસ છીનવી લઈને દૂર ફેંકી દીધું * *
છુપી પોલીસે મને પકડી લીધે. કરાંચીની કોર્ટમાં ભારે કેસ ચાલ્યો.
. પેલી બેવફા ઓરતે કેટમાં. સાક્ષીના પીંજરામાં આવીને જણાવ્યુ તમારું દીલ માનવાનીયે કદાચ ન પાડશે કે એક જુવાન ' '
. કે, “હુ. તેને બહેકાવીને ભારે દેલત સાથે ભગાડી લાવ્યો છું.” • છોકરી: આટલું સાહસ કરે ! ' ' ' ' .
. . મારી વાત ત્યાં કોઈએ સાંભળી. નહિ
, • ' ' . પણ એના આ કય પાછળ કયી પ્રબળ પ્રેરણાં કામ કરી
ર ક વષની ની સજા કામ ગઈ. કરાંચીના કારા! • રહી હશે તે તો કેઈક માનસશાસ્ત્રી જ કલપી શકે. :
વાસમાં હું રડા, પેટ ભરીને રડયે. પ્રેમાળ પત્ની, સ્વજને, હું હસી પડી. મનેય હવે તેનામાં રસ 'જામવા માંડયે વતન બધાને યાદ કરીને રડા, જીવન પર મને વૃશા આવી. હતા. આ આલીશાન ઇમારતઆ રાજશાહી, વૈભવ સામે ઉભેલું * આ પધાત કરવાનું છે મને થઈ આવ્યું. મને જગતે પરથી કાળા '... આ તસતસતું જોબન, એની મહકછટા, આત્મીયતા, સાધી. લેવાની આવ્યું. જીવન પરથી કંટાળો આવ્યો. ધરતી મારગ આપે તે , આવડત, એ બધાંયે મને ધીરે ધીરે પરાજીત દ્ધાની પરિસ્થિતિમાં ' સમાઈ જવાનું મન થયું ! "
મુકવા માંડે હતા. આકાશમાં અટવાયેલું એરપ્લેન ઘુમરીઓ મારા જીવનની વચ્ચે આવીને ઉલ્કાપાત મચાવી જનારી એ - ખાય તેમ મારું મન વિચાર વાદળોમાં અટવાઈ રહ્યું. '
બેવફા છોકરીને આવું કેમ સૂઝયું હશે તે કેયડે આજેય , ત્યારે અમારી સાથે વાત નહીં કરે ને”, નયને નચાવતાં *
મારી સામે પ્રશ્નાર્થ રૂપે જ પડેલ છે. છે. •. " એણે કહ્યું.'
* " કરાંચીની જેલમાં પાંચેક માસ કાપ્યા પછી એક ભલા સ્વગ ધીમે ધીમે મારી નજીક સરતું આવતું હોય તેમ લાગ્યું.
: જેલરે કેદીઓની ફેરબદલી દરમ્યાન મને કલકત્તા મોકલી આપે,
3.નહીંતર, તે પાકિસ્તાનથી, હું દેશમાં પાછા સલામૂલ. આવી શકો ખુરસી પર બેસતાં મારાથી. હસી જવાયું કે, હોત કે કેમ તે યે શંકાભરેલું હતું. . . . . . . * . . તે દિવસે અમે પેટ ભરીને વાત કરી. હું મને ભૂલી ગયે. કલકત્તાની જેલમાંથી છૂટીને હવે હું. વતનમાં પાછા આવ્યું * * એની બધીયે તેને આ સાર હતે. એણે મને બહેકાવ્ય છું, મેં પુનઃ હિંદુ ધર્મ અંગિકાર કરી લીધું છે, પણ માતા[ લક્ષ્મીમાં આળોટતી એક શ્રીમંતની ખુબસુરત કન્યા મારા જેવા એક પિતાએ તે મારે સદંતર ત્યાગ કરી દીધી છે... , મામુલી માણસ પર વારી ગઈ હતી. ક્ષણભર. તે મને .એ. મશ્કરી * પિતાજીએ કહી દીધું છે કે, “તારે માટે હવે આ ઘરના - જેવું લાગ્યું ! પણ એ સત્ય હતું, એની ભારે દલિત સાથે અમદાવાદ દ્વાર સંદતર બંધ છે.” ' 'છોડીને મારી સાથે ચાલી નીકળવાની એણે ઇચ્છા દર્શાવી.
અને મારી પત્ની ! કયું મોં લઈને એની પાસે જાઉં? ' ' એ દિવસે સાંજે ઘેર ગયે ત્યારે હું છતી આંખે આંધળા ' એ કદાચ મને સ્વીકારે તોયે હવે એ પવિત્રતાની મૂર્તિના હૃદય ' 'ભીંત બની ગયા હતા. :
સ્વમિ બનવાની યેગ્યતા મારામાં રહી છે ખરી? કુંટુંબ, જ્ઞાતિ, [ ' એ છેલી રાત્રે મેં પથારીમાં સુતા સુતાં મારી પ્રેમાળ પત્નીને સમાજ કેઇની થે' કને જઈને મારું દિલ ખોલી શકું, એવી એકેય * ઉઠાં ભણાવવાં. મેં એને કહ્યું કે, મારે એક શખ્સ સાથે ભયંકર દલીલ મારી તરફેણમાં રહી હોય એમ મને નથી લાગતું. મારું, છે તકરાર થઈ છે અને અહીં રહેવામાં જોખમ છે એટલે હું ભાવિ ધાર અપકાર મય છે. પશ્ચાતાપના પાકમાં નભર જલ્પા , * * બહાત્મામ ચાલ્યા જવાને છું... . - - - - - - કરીને હું એકલો અટુલો જ પડયે રહું એમ દિલને લાગ્યા કરે
* બીજી સવારે, અગાઉથી અભારે થયેલી ગોઠવણુ મુજબ, હું છે, સુખી સંસારમાં હાથે કરીને આગ ચાંપ્યા પછી એને બુઝાવઘરને છેલ્લી સલામ કરીને સ્ટેશને ગયે. હજજારોની રોકડ અને વાની વિનંતિ બીજાઓને કયા એ કરી શકું? [પ્રજા બધુ]