Page Text
________________
તા. ૧૫-૪-૪૮
' પ્રણવ જન
૨૪૭.
જવાબદાર ટ્રસ્ટ એટલે કે એ દ્રઢ કે જે સીધી રીતે કોઈ પણ
કેળવણી, વૈધકીય રાહત, ગરીબને સહાય-વગેરેમાં વપરાય, સંસ્થા, સમાજ, જ્ઞાતી કે ચોકકસ વર્ગને જવાબદાર હોતા નથી.
એ પ્રકારની જોગવાઈની તમે તરફેણમાં છે? જવાબદાર ટ્રસ્ટ ઉપર એ ટ્રસ્ટ સાથે સંબંધ ધરાવતી સંસ્થા, ઉત્તર: ધાર્મીક ટ્રસ્ટના નામે આજે દરેક સંપ્રદાયમાં સમાજ, જ્ઞાતિ કે વર્ગની પુરેપુરી દેખરેખ હોવી જોઈએ. બીન
પુષ્કળ નાણું પડેલું છે, જેને કશે પણ ઉપયોગ કરવામાં આવતા જવાબદાર ટ્રસ્ટે ઉપર આગળ ઉપર સૂચવવામાં આવનાર ચેરીટી
નથી. અમારા જૈન સમાજમાં મૂર્તિપૂજા ખૂબ પ્રચલિત છે અને કમીશનરની દેખરેખ હોવી જોઈએ.
સ્થળે સ્થળે ઉભા કરવામાં આવેલાં ભવ્ય મંદિર પાસે હજાર અને પ્રશ્ન ૩: “કડો અને ટ્રસ્ટ' પર તપાસ અને નિયમન રાખવા, લાખ રૂપીઆની મિલ્કતા હોય છે. આ મંદિરની મિલકત અને
ઇંગ્લેન્ડમાં “ચેરીટી કમિશનરે છે, તેવા કમિશનરે નીમ. આવકને દેવદ્રવ્યને નામે ઓળખવામાં આવે છે અને મંદિરના વાની તમે તરફેણમાં છે?
ચાલુ વહીવટની જરૂરિયાત કરતાં આ ખાતામાં ઘણું ખરું સારા ઉત્તર : હિંદુસ્તાનમાં પણ ઇંગ્લેંડમાં છે એવા ચેરીટી
પ્રમાણમાં ફાઝલ નાણું આ મંદિર પાસે પડેલું હોય છે. જન કમીશનરની આવશ્યકતા અમે સ્વીકારીએ છીએ. અલબત્ત આ સમાજના સ્થિતિચુસ્ત વર્ગની આ દેવદ્રવ્ય સંબંધે એવી માન્યતા ચેરીટી કમિશનરની સત્તા અને અધિકાર હિંદુસ્તાનની ઇંગ્લેન્ડથી છે કે આ દેવદ્રવ્યને બીજે કશે પણ સાર્વજનિક ઉપયોગ થઈ જુદી પડતી વિશિષ્ટ પરિસ્થિતિ બરાબર લક્ષમાં રાખીને નક્કી શકે નહિ. પરિણામે દેવદ્રવ્યના ઢગલા વધતા જ જાય છે, તેમાંને કરવા જોઈએ.
બહુ થોડે ભાગ જરૂરી તેમ જ બીનજરૂરી નવાં મંદિરે ઉભા પ્રશ્ન : ટૂરો અને ફડને વહીવટ તપાસવા અને જેવા એક બિન- કરવામાં અથવા તે જીર્ણોધ્ધારમાં ખર્ચાય છે, પણ આ દ્રવ્યને
અધિકારી મંડળ-વીઝીટ–નીમવામાં આવે એમ તમે બીજે કશે પણ સાર્વજનિક ઉપયોગ થઈ શકતા નથી. જૈન સમાઇચ્છે છે ?
જને આગળ પડતે કેળવાય વગ આ પ્રથાની તદન વિરૂદ્ધ છે ઉત્તર: આ પ્રશ્નમાં સૂચવેલા વીઝીટસની ઉપયોગીતા પણ અને મંદિરની જરૂરિઆતથી જે કાંઇ વધારે આવક થતી હોય તેને અમે સ્વીકારીએ છીએ. જે ટ્રસ્ટોને જે સમાજ સાથે સંબંધ
તેમ જ મંદિરમાં એકઠા થયેલા ભંડારનો ઉપયોગ જનસેવાના કાર્યમાં હોય તે સમાજમાંથી જ સાધારણ રીતે આવા વીઝીટરો નીમાવા
થવું જોઈએ એમ માને છે. પણ કમનસીબે જૈન સમાજના સર્વ જોઇએ.
મંદિરને વહીવટ પણે મોટે ભાગે સ્થિતિચુસ્ત ટ્રસ્ટીના હાથમાં - પ્રશ્નપ: ઉપરોક્ત ચેરીટી કમિશનર’ અને ‘તપાસ સમિતિને કેવા છે. તેથી આ બાબતમાં કશે પણ ફેરફાર ફઈ શકતા નથી. અમારૂં પ્રકારની સત્તા અને અધિકાર આપવાં જોઇએ ?
સુદઢ મંતવ્ય છે કે મંદિરે કે મઠમાં તેમ જ ધાર્મિક કહેવાતી ઉત્તર: સાધારણ રીતે જે ટ્રસ્ટી, જે સંસ્થા, જે સમાજ
સંસ્થાઓમાં જે કાંઈ બીનજરૂરી નાણું એકઠું થયેલું હોય તે અથવા તે, જે વર્ગ સાથે સંબંધ ધરાવતા હોય તે સંસ્થા
તેમ જ જે કાંઈ વધારે પડતી આવક થતી હોય તે સાર્વજનિક સમાજ કે વર્ગને જ તે ટોમાં એ દ્રસ્ટોની દેખરેખ રાખવાને
, કાર્યમાં વપરાવા જોઈએ. આ સંબંધમાં હજુ આખા સમાજ ઉપર અને જરૂર પડયે તેના ઉપર કાબુ મેળવવાનો અધિકાર હવે જોઈએ
સ્થિતિચુસ્ત વગની એટલી પકડ છે કે જ્યાં સુધી આ બાબતમાં એમ અમે માનીએ છીએ, પણ જ્યાં પ્રસ્તુત સંસ્થા, સમાજ કે
હરિજન મંદિર પ્રવેશ માફક કાયદે નહિ થાય ત્યાં સુધી કશે પણ વગર કેવળ ઉદાસીનતા ધારણ કરતા હોય ત્યાં તેમ જ' ઉપર
ફેરફાર નહિ થાય, અને મંદિર અને મઠાનું દ્રવ્ય કાં તે નિરૂપયેગી જણાવેલ બીનજવાબદાર ટ્રસ્ટોની બાબતમાં ચેરીટી કમિશનરને
પડી રહેશે અથવા તે એક યા બીજી રીતે વેડફાતું રહેશે. આ પુરેપુરી દેખરેખ રાખવાને, હીસાબ તપાસવાને તેમ જ આખા
બાબતમાં જરૂરી કાયદો થાય એમ અમો આગ્રહપૂર્વક ઇચ્છીએ છીએ. ટ્રસ્ટને વ્યવસ્થિત કરવાને સંપૂર્ણ અધિકાર હોવો જોઈએ. વિઝી- પ્રશ્ન : કાયદાની દૃષ્ટિએ સ્વીકારાયેલી ‘દાન’ની વ્યાખ્યાને વધુ ટરનું કામ તે માત્ર નિરીક્ષણનું અને જરૂર લાગે ત્યાં જવાબદાર - વ્યાપક કરી શકાય ? જ કરી શકાય તેમ હોય તે સંસ્થાઓને તેમ જ ચેરીટી કમિશનરને રીપેટ કરવાનું જ
કેટલી વ્યાપક? હોવું જોઈએ.
ઉત્તર: ચેરીટી' શબ્દનો અર્થ આજના સંજોગો ધ્યાનમાં લઇને પ્રશ્ન : જે કોઇ પંડે, અમુક પ્રકારના ધ્યેયથી, અલગ જ વિસ્તૃત થવું જોઈએ. અને “ધર્માદા” “જનહિતાર્થ'' એવા શબ્દો
રખાયા હોય; પરંતુ વખતના વહેવા સાથે, જનતાના ચેરીટીસૂચક લેખાવા જોઇએ. તેમ જ જે સંસ્થાઓને આશય ઉપયોગ કે લાભ માટે તેને હવે કોઈ ઉપયોગ જનસમાજને અથવા તે તેના કોઈ પણ વિભાગને એક યા બીજી રહ્યો ન હોય, તેને બીજાં ફડમાં ફેરવવા સારૂ કાયદાની રીતે આગળ વધારવાનું હોય એવી સંસ્થાને અપાયેલા નાણાં જોગવાઈ કરવાની તમે તરફેણમાં છો? જ છે, તે
પણ ચેરીટીમાં ગણાવા જોઈએ. તમારા અભિપ્રાય મુજબ એવા કયા લે છે, જે
પ્રશ્ન : અવ્યવસ્થિત અને ગેરવહીવટભર્યા ટ્રસ્ટોને વહીવટ સંભાળી જનતાના ઉપયોગ અને લાભ માટે બિનઉપયોગી થઈ
લેવા માટેની વ્યવસ્થાની જોગવાઈ કરવાની તમે તરફે ગયાં હોય ?
માં છે? ઉત્તર: જે ચેરીટી ટ્રસ્ટના હેતુ આજે કેવળ બીનજરૂરી બની ગયા હોય અથવા સમાજને નુકશાન કરનારા લાગતા હોય
ઉત્તર: જે ટ્રસ્ટોને વહીવટ ગેટાળાભર્યો માલુમ પડે અથવા તેને બીજા વધારે ઉપયોગી કાર્યમાં અને સમાજને લાભ થાય
તે અવ્યવસ્થિત માલુમ પડે તેને વહીવટ: કબજે કરવા તેવી પ્રવૃત્તિમાં ઉપયોગ કરી શકાય એવો કાયદો કરવાની અમો
માટે કાયદાપૂર્વકની 5 બેઠવણ થવી જોઈએ એમ અમને
લાગે છે. તરફેણમાં છીએ. આપના આ પ્રશ્નના બીજા ભાગને જવાબ એ છે કે ધર્મના નામે કીડીને કણ, માછલીને લોટ, પારેવાને ચણ,
પ્રટન ૧૦: એક જ પ્રકારના અથવા લગભગ એકસરખાં હેતુઓવાળા અથવા તે જન મૂર્તિઓ ઉપર થતી આંગી, અને શોભા શણગારે,
દાનના ટ્રસ્ટના ફરજિયાત સંયોગીકરણની તમે તરહવેલીમાં ધરાતા ભોગો, આવી અનેક બાબતને લગતા ટ્રસ્ટે આજે ફેણમાં છે? આપણા સમાજમાં જોવા સાંભળવામાં આવે છે કે જેની આજના ઉrોર: જે ટ્રસ્ટના હેતુ એક જ હોય અથવા એકસરખા હોય અને . સંજોગેમાં કોઈ ખાસ ઉપયોગીતા અમને લાગતી નથી. . જે ટ્રસ્ટને કાર્યપ્રદેશ અને તેને લાભ લેનાર સમાજ પણ એક જ પ્રશ્ન ૭: ધાર્મિક ફડેની વધારાની રકમ, દાનનાં બીજા ક્ષેત્રે- હોય તે પ્રકારના ટ્રસ્ટના એકીકરણને અમે સંમત કરીએ છીએ ,
"
| SR No. | 525933 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1948 Year 09 Ank 17 to 24 and Year 10 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1948 |
| Total Pages | 244 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 28 MB |