________________
૪૦૬
પ્રબુદ્ધ જેની
તા. ૧૫-૧૨-૪૮
ણમાં બનતા નથી એમ છતાં પણ આ કુરૂઢિ જે આવી કમેના
પ્રલયકાળની ઝાંખી બંધારણના પાયામાં રહેલ છે તેની સામે રક્ષણ આપવું એ આજના બદલાયેલા સમય સવેગે અને જાહેર હિતની દષ્ટિએ
(શ્રી. વીઠ્ઠલદાસ જેરાજાણી જેમનું નામ ખાદ્યપ્રવૃત્તિ આવશ્યક છે. આ રીતે વ્યકિતના વ્યાજબી હડકે ગેરવ્યાજબી
સાથે ગાઢપણે સંકળાયેલું છે તેમાં કેટલાંક વર્ષોથી મુંબઈથી સાઠેક રીતે ઝુંટવી લેવામાં આવે છે તે સામે રક્ષણ આપવું તે આ
માઇલ દૂર આવેલું વજેશ્વરી જે ગરમ પાણીના ઝરાઓ માટે સુવિધારાને હેતુ છે.”
ખ્યાત છે તે દી નજીકમાં આવેલી અકોલી નામના એક ગામડામાં આ ધારાની વિશેષ ચર્ચા હવે પછી કરવામાં આવશે. અહિં
રહે છે, અને ત્યાંની ગ્રામ્ય જનતા સાથે એકરૂપ બની લોકોની આ ધારા સંબંધમાં એટલું ખાસ ધ્યાન ખેંચવાની જરૂર લાગે
શકય તેટલી સેવા કરે છે. તેમણે ગયા નવેંબર માસની ૨૨ મી એ છે કે આ ધારે માત્ર જ્ઞાતિબહિષ્કારને જ ગેરકાયદેસર ઠરાવતે
' તારીખના ભયંકર વાવાઝોડાને અકલેલીમાં બેઠાં બેઠાં કે અનુભવ “ નથી પણ આપણે જેને ‘સંધ બહાર ' કહીએ છીએ તેવા સાંપ્રદાયિક
કર્યો તેનું એક રોમાંચક વન પિતાનાં સ્વજનેને લખી મોકલેલું બહિષ્કારને પણ આ કાયદે ગેરકાયદેસર ઠરાવે છે. આજ સુધીના
તે વર્ણન સંશોધન કરીને અહિં પ્રગટ કરવામાં આવેલ છે. કાળનું • ચર્ચાપત્રોમાં આ મુદા તરફ કોઈનું ૫ણું લય દારાયું હોય એમ જાણે કે કહેણ આવ્યું હોય તેવી આ ભયંકર આફતનાં પ્રસંગે. જોવામાં આવતું નથી. આ ધારાની વિશેષ ચર્ચા હવે પછી, ' આ ૬૮ વર્ષની ઉમ્મરે પહોંચેલા આ વયોવૃદ્ધ લોકસેવકે પોતાની
. - (અપૂર્ણ) ,
પરમાનંદ.
સાથે તથા આસપાસ રહેતા લોકોને કેવી રીતે સંભાળ અને - પ્રબુધ્ધ જૈનના વાંચકોને *
ટકાવ્યા તેને અને એ રીતે અણીના વખતે પૈ–ધારણ એટલે
શું, તેને ખ્યાલ આપણને આ પત્ર વાંચતા સહજપણે મળે તેમ છે. ' 1. ગયા વર્ષનું સરવૈયું જોતાં પ્રબુદ્ધ જૈનનું સંચાલન ઘણી મેટી આર્થિક ખેટ રજુ કરે છે. આ ખોટ જે આમને આમ
- પરમાનંદ ચાલુ રહે તે પ્રબુદ્ધ જન જે વાચનસામગ્રી પુરી પાડે છે તેને
ચિ. ભાઈ નવલ, ઇન્દુ અને વહાલાં બાળકે, કમી કરવા સિવાય બીજો કોઈ માગ રહેતું નથી. પ્રબુદ્ધ જન - તા. ૨૨-૧૧-૪૮ સોમવારના રોજ એક રીતે કર્યું તે શરૂ કર્યું ત્યારે મૂળ ક૯૫ના આઠ પાનાનું વાચન સાહિત્ય આપવું
પ્રિલયકાળની જ ઝાંખી થઈ. ઘણી વખત આપણે કાશ્મીર, બંગાળી કે એવી હતી પરંતુ તેના બદલે સાધારણ રીતે દશ પાનાં અને કદિ
બીહારનાં રેલસંકટનાં વર્ણને વાંચીએ છીએ, પણ આ સંકટ કદિ બાર પાનાં પણ આપવામાં આવે છે. પ્રબુદ્ધ જન પાછળ
કેવું ભયાનક હોય છે તેને ખરો ખ્યાલ તે મને આ વખતે તંત્રીકાયને લગતો કશો . ૫ણું ખર્ચ છે જ નહિ, પણ છાપણીના
જ આવ્યું. આગલે દિવસે રવિવારની રાત્રે બાર વાગ્યાને વધી ગયેલા દરે તેમ જ તે મુજબ બીજે કેટલાક વધી ગયે
સુમારે વરસાદ અને પવનની શરૂઆત થઈ હતી, પણ સમવારે વહીવટી ખર્ચ પ્રબુદ્ધ જનની પડતરને બહુ મેધી બનાવી દે છે.
સવારે તે વળીઆ સાથે મારમારને ઝપાટે ચાલ્યા. નવેક વાગે પહેલાં તે સારા કાગળે વાપરતા હતા આજે ન્યુઝીન્ટ વાપરીએ
છાપરાઓના નળીઓ ઉડવાં શરૂ થયાં, અને કાચા ઝુંપડાઓ પડવા ' ' છીએ તે પણ બહુ જ મોંધા પડે છે. આજે જેટલી વાચનસામગ્રી
માંડયાં. અગ્યાર વાગે તેફાન કાંઈક નરમ પડયું હોય એમ લાગ્યું. આપવામાં આવે છે તેમાંથી સંકેચ કરવામાં આવે અને પ્રબુદ્ધ જૈન આઠ પાનાનું કરવામાં આવે તો પણ ખોટ તે સારા પ્રમા
પણું અડધા પણ કલાકમાં તે એનાએ જ તેફાને વધારે ભયાનક - માં આવવાની છે. કારણ કે ગ્રાહકોની સંખ્યા વધતી નથી.
સ્વરૂપ પકડયું અને શિવના તાંડવ નૃત્યનું જાણે કે મને દર્શન ઉલટી છે, તેમાં પણ થોડે ઘણે ઘટાડો થાય છે. બીજી
થયું. પાસે વહેતી નદી એકાએક ઉભરાવા લાગી અને સાધારણ બાજુએ સિદ્ધાનની ખાતર, સત્યની ઉપાસનાના ધ્યેયની ખાતર રીતે આ નદીના ઉભરાતા પાણી વજેશ્વરી અને અકલેલી વચ્ચે પ્રબુધ્ધ જૈનમાં કશી પણ જાહેર ખબર લેવામાં આવતી થઇને ખેતરમાં વહી જાય છે એને બદલે આપણું મકાનની. આ નથી જેના પરિણામે પ્રબુદ્ધ જનને કોઈ આડકતરી આવકનું બાજુએ ઉંચા ચડવા લાગ્યા. મેટો માં ઝાડ જોતજોતામાં જમીન સાધન નથી.
ઉપર ઢળવા લાગ્યો. એક માઈલ દૂર આવેલ વજેશ્વરી પહોંચી : તે પછી કરવું શું ? સારા સારી પ્રતિષ્ઠત માણસે મળે છે .' શકાશે એમ માનીને ચાર છોકરાઓએ પાણીમાં ચાલવા માંડયું. છે અને પ્રબુદ્ધ જૈનના વખાણ કરે છે ત્યારે મને બે ઘડિ કૂલાય છે. એમાંથી ત્રણું પહોંચ્યા અને એક તણુ. પગાર ચમારનું
અને કર્તવ્યકમ કર્યાને સંતોષ અનુભવે છે. પણ આ કદરદાની છાપરું બેસી ગયું. ચિકાગ રેડીઓના નવા બંગલાની પ્લીન્થ - - પ્રબુદ્ધ જૈનને પગભર બનાવી શકે તે તેને શું અર્થ? પ્રબુદ્ધ સુધી પાણી આવ્યું અને ડાયસના બંગલામાં તે કમર જનને ઠીક ઠીકે પ્રશંસકો તરફ છે એમ અમારું માનવું છે.
સુધી પાણી ચડી ગયું. ત્યાં રહેતા પાંત્રીસ યહુદી સ્ત્રી- આ માન્યતા જે સાચી હોય, જે તેઓ પ્રબુદ્ધ જનાં ઉત્તરોત્તર પુરૂષ અને બાળકોની ગભરામણ કેવી હશે અને તમે જ ખ્યાલ વિકાસને ખરેખર ચાહતા હય, જે ધગશ અને સત્યની આરાધના
કરજો. કાળા કાકાની દુકાનને બધો સામાન તણાઈ ગય. છાપરૂં , પૂર્વક પ્રબુદ્ધ જૈનનું સંચાલન કરવામાં આવે છે તે તેમના દિલને તુટયું અને કાળે કાકે તણ. પણ ઝાડની ડાળ હાથમાં આવતા પણ ખરેખર સ્પર્શતું હોય તે તેઓ શું પ્રબુદ્ધ જૈનને તે પકડી શકવાથી ડુબતે બચી ગયે. કાકુભાઇ સેનિટરીયમની .. આર્થિક રીતે પગભર બનવામાં મદદરૂપ થઈ ન શકે ? આ બે એરડીઓમાં પણ પાણી ભરાવા લાગ્યું. કુંડ પાસે બસ ઉભી રહે રીતે બની શકે. આસપાસના મિત્ર અને સંબંધીઓને પ્રબુદ્ધ છે ત્યાં પગથીઆ ઉપરથી પાણી વહેવા લાગ્યું. અને કુંડ અને "•; જેનના ગ્રાહક બનવા માટે તેને આગ્રહપૂર્વક કહે. બીજું પ્રબુદ્ધ ઓરડીની વચ્ચે જે રસ્તો છે ત્યાં થઈને તળાવ તરફ પાણી . જેનને ટકે મળે એ રીતે નાની મોટી રકમ મોકલે યા મેળવી ચાલ્યું. તળાવમાં પાણી ઉમરાવા લાગ્યું અને પિપટલાલની દુકા
આપે. આજના જમાનામાં પિતાનું પત્ર ચલાવવા માટે અને ગ્રાહકે નમાં આવ્યું અને ગેનુ બુવાની દુકાન સુધી પહોંચ્યું. બીજી બાજુથી વધારવા માટે જે પ્રચાર પદ્ધતિ અખત્યાર કરવામાં આવે છે તેની નદીનું પાણી પણ ઉભરાતાં ઉભરાતાં અહીં સુધી આવી પહોંચ્યું :
અમને આવડત નથી. પ્રબુદ્ધ જેની સત્યનિષ્ઠ અને શ્રેયનિષ્ઠા સમા- એટલે નદી અને તળાવ લગભગ એક થયા. આપણી બાજુવાળા " જન સ્થિતિસંપન્ન ભાઈ–બહેનને સ્પર્શવી જ જોઈએ એવી લક્ષ્મીદાસના ઘરમાં પાણી આવ્યું અને તેનું છાપરું તુટયું એટલે શ્રદ્ધાપૂર્વક પ્રબુદ્ધ જૈનનું અમે આજ સુધી સંચાલન કરી રહ્યા ત્યાં ઉભેલા લેકે બધા આપણી પાસે આવ્યા. આપણી પછવાડે છીએ. આ શ્રદ્ધાને જરૂરી અનુમોદન આપવા પ્રબુદ્ધ જનના પ્રશં. પટેલની આખી જમીન ઉપર અને બાજુમો રમણલાલ હાથીની અને અમારી નમ્ર વિનંતિ છે. તંત્રી, પ્રબુદ્ધ ન અડધી હદમાં પાણી ફરી વળ્યાં, પછવાડેથી જમીન ઉપરથી
ટાળવા શાક ચાર છોકરાને તમે