Page Text
________________
૪૦૪
તા. ૧૫-૧૨-૪૮
તેના હિંદી અનુયાયીઓ મારફત હિંદમાં તેફાને, હિંસા અને હિતકર છે. સૌરાષ્ટ્રના કેટલાક જવાબદાર કોંગ્રેસી આગેવાન અને અવ્યવસ્થા કરાવવાની નીતિ ન છોડે ત્યાં સુધી એની સાથે પણ પ્રથમ કક્ષાના પ્રધાન જેવા માણસે શ્રી. ઢેબરભાઇને વડા પ્રધાન મૈત્રીને હાથ લંબાવી શકાય નહિ. આ સ્થિતિમાં બ્રિટન સાથેની પદેથી ખસેડવાને યુકિત-પ્રયુકિતઓ કરી રહ્યા હતા વિશ્વાસ
સ્વતંત્ર મંત્રી અને રાષ્ટ્રસમુહ સાથે સંબંધ હાલના તબકકે પાત્ર સમાચારો મને મળી રહ્યા છે. આ સમાચાર જો - ખેટો નથી.
સાચા હોય તે તે માટે એ પણે શરમાવું જોઈએ. શ્રી. ધારપંચને અહેવાલ
ઢેબરભાઈ વિનાનું પ્રધાનમંડળ આજે તે સૌરાષ્ટ્રમાં ઘડીભર બંધારણસભાએ યોજેલ ભાષાવાર પ્રાન્તરચના અંગેના
પણ ટકી શકે એમ નથી, એ નિઃસંદેહ છે. એટલે જે. કે” તપાસપંચને હેવાલ પ્રગટ થઈ ચૂક્યું છે. આ પંચે સર્વાનુમતે
આગેવાને આવો ખ્યાલ ધરાવતા હોય તે તેઓ પિતાની જ જાહેર કર્યું છે કે ભાષા પ્રમાણે પ્રાન્તની રચના કરવાનો સિદ્ધાંત ધાર ખેદી રહ્યા છે. જ ખોટો છે; અને હાલને તબકકે તો કોઇ પણ રીતે પ્રાન્તરચ- . સૌરાષ્ટ્રની બંધારણસભા રચાઈ ગઈ છે, અને હવે સૌરાનાને પ્રશ્ન હાથ ધરે યોગ્ય નથી. એમાંથી કેવળ કલેશ અને ષ ષ્ટ્રનું રાજ્યતંત્ર કઈ રીતે ચલાવવું તેને નિર્ણય એણે કરવાને જ જન્મે એવું છે. આજે જે મટી જનસંખ્યા ધરાવતી રીયા- છે. સૌરાષ્ટ્ર બંધારણસભામાં ચૂંટાઈ , અાવેલા સભ્યની વ્યક્તિ સતા અને રીયાસતી સંઘે અસ્તિત્વ ધરાવે છે, તે બધાં જયારે તરફ દૃષ્ટિ કરતાં જણાય છે કે તેમાંના બહુ થોડાને બંધારણું શું હિંદમાં સમાઈ જઈને તેના પ્રાન્તાં સાથે મળી જાય, ત્યારે જ નવા
કહેવાય તેને યે ખ્યાલ હોય. અને બંધ રણના અભ્યાસી તે તેમાં પ્રાન્તની યેજના વિચારી શકાય અને તે પણ વહીવટી દષ્ટિએ; ભાગ્યે જ કોઈ હશે. પરંતુ સરદાર શ્રી વલ્લભભાઈ પટેલે તેટલા નહિ કે ભાષાના ધોરણે.
માટે દુર દેશી વાપરીને બધાં રિયાસતી સંઘને માર્ગદર્શન માટે ' વળી મુંબઈ અને મદ્રાસ સંબંધમાં પણ તેણે યોગ્ય ઉચ્ચ - એક સામાન્ય બંધારણ ઘડી કાઢવા એક સમિતિ નીમી દીધી છે; રણ કર્યું છે કે આ બન્ને શહેરે સ્વતંત્ર વ્યકિતત્વ ધરાવતાં એટલે બંધારણસભાએ તે ઉપરથી ઉતરી આવેલા બંધારણને હાઇને તેને કઈ પણ પ્રાન્ત સાથે જોડી દેવાનું ઈષ્ટ નથી. હાથ ઉંચા કરીને પસાર કરવાનું રહેશે. સૌરાષ્ટ્ર તરફ દૃષ્ટિ
એમ સંભળાય છે કે વડોદરા રાજ્યની ધારાસભા, પિતાનું સૌરાષ્ટ્ર બંધારણસભાની ચૂંટણી અણુધારેલી રસાકસીભરી
બંધારણ ઘડવાને બદલે મુંબઈ પ્રાન્ત સાથે જોડાઈ જવાને ઠરાવ બનેલી હોઈને રહેજે જ આપણું લક્ષ તે તરફ દેરાયેલું હતું.
કરશે. જે સૌરાષ્ટ્રની બે ધારણસભા પણ એને પગલે ચાલીને બંધાસામાન્ય દૃષ્ટિએ ચાર સિવાયની બધી બેઠકો કોંગ્રેસને મળી ગઈ
રણ ઘડવાને બદલે મુંબઈ પ્રાન્ત સાથે જોડાઈ જવાને ઠરાવ કરશે, છે; છતાં તે મેળવતાં જે નાકે દમ આવવા જેવી સ્થિતિ ઉભી તે તે વધુ યોગ્ય ગણાશે. કારણ કે આપણે મહાગુજરાતનું એક થઈ હતી, અને કેટલાક સ્વતંત્ર ઉમેદવારો પાસે મેળે પાથરીને
વહીવટી એકમ રચવાનો નિર્ધાર કર્યો છે, તે પાર પાડવો તેની જગ્યાનાં રાજીનામાં લેવાં પડયાં હતાં, તે વસ્તુનાં કારણે
હોય તે આ પગલું આવશ્યક છે. વળી સૌરાષ્ટ્રમાં આજ સુધી યોગ્ય અભ્યાસ સૌરાષ્ટ્રના કોંગ્રેસી આગેવાનોએ કરી લેવો જોઇએ.
ઘણી અવ્યવસ્થા રહી છે, તાલુકદારોને ત્રાસ રહ્યો છે, હિંદુ સભા બ્રિટનને યુદ્ધ જતાવી આપનાર ચર્ચિલ પણ યુધ્ધ પુરૂ થતાં જ
અને આર. એસ. એસ. ને કોમવાદ' પાંગર્યો રહ્યો છે, બહારવબાજુએ ફેંકાઈ ગયે હતા, એ દષ્ટાંત સૌરાષ્ટ્રના આગેવાનોએ
ટિયાના જુલ્મો વધતા રહ્યા છે, અને પ્રજામાં પારાવાર અસંતોષ ભૂલવું જોઈએ નહિ. વળી કોગ્રેસ પ્રત્યેની લેકની ભક્તિ માટલી જળી રહ્યો છે. આ સ્થિતિમાં સૌરાષ્ટ્રના તંત્રને અલગ હસ્તિમાં માછી નીવડી, તેમાં બીજા કોઈને દોષ કાઢવા કરતાં પોતાની જ
રાખવા કરતાં એને મુંબઈ પ્રામાં ભેળવી દઈને ' કાઠિયાવાડી ખામીઓનો ખ્યાલ કરીને એ ખામીઓ દૂર કરવા કોંગ્રેસે પ્રયાસ ખટપટો' ને અન્ત લાવનું વધુ જરૂરી છે. કરે જોઈએ. સૌરાષ્ટ્રની બંધારણ સભામાં કોંગ્રેસની મૈટી બહુ- કેટલાંક રજવાડી તવેએ ચુંટણી સમયે અલગ સૌરાષ્ટ્રને મતી આવી. જવા છતાં ચૂંટણી દરમિયાન જે અસત્ય, આયરણ ખૂબ પ્રચાર કર્યો છે, અને હજુ પણ સૌર ને મુંબઈ પ્રાન્ત કેગ્રેસને કરવું પડયું છે, અને શ્રી કિશોરલાલભાઈ જેવા કોંગ્રેસના સાથે ભેળવી દેવાશે તે તેનું સર્વસ્વ હરાઈ જશે એવો ભય હિતેચ્છને પશુ આકરાં વેણ કહેવા પડયાં છે, તે જોતાં નિતિક રીતે દર્શાવે છે. કેટલાંક રાષ્ટ્રીય કહેવાતાં અખબારે પણ આવી અલગતે કોંગ્રેસને પરાજય જ થયું છે. એટલે કોંગ્રેસીઓએ “જય જય- તાની વાતને પ્રચાર કરીને પ્રજાને અવળે માર્ગે દોરવાને પ્રયત્ન કાર કરીને ફુલાઈ જવાને બદલે, સત્ત શેખ દુર કરી, પ્રજાની કરે છે; અને કેટલાક સત્તાખીને સૌરાષ્ટ્રનું મુંબઈ પ્રાન્ત સાથે સેવામાં લીન બની જઈને આ નૈતિક પરાજયને વિજયમાં ફેરવવાનું જોડાણ થતાં પિતાને દમ દોર હરાઈ જશે એ ભયે સૌરાષ્ટ્રને કામ બાકી રહે છે.
' અલગ રાખવા મથે છે. પરંતુ સૌરાષ્ટ્રની આર્થિક સ્થિતિ અને સૌરાષ્ટ્રના પ્રધાનમંડળની પુનરચનાને પ્રશ્ન ઉભું કરવામાં આવે ઉતપાદનની નબળાઈ જોતાં કેઇ રીતે સૌરાષ્ટ્ર અલગ રહીને પિતાની છે, અને શ્રી. નાનાભાઈ ભટ્ટ હવે રાજીનામું આપી છુટા થશે, અને પ્રગતિ સાધી શકશે નહિ. એકાએક સૌરાષ્ટ્રમાં નદીમાં પાણીથી ઉભજુનાગઢમાંથી શ્રી. સા મળદાસ ગાંધી અને પુષ્પાબેન મહેતાને પ્રધાન- રાઈ જાય, ધરતીકંપ થયે એમ નહેર બની જાય, અને ધ ન્યના ઢગલા મંડળમાં સામેલ કરવામાં આવશે એવી વાતે આવી રહી છે. આ થઈ જાય, એમ માનવાને કંઈ કારણ નથી. સૌરાષ્ટ્રની અઢળક સાથે એક એવી પણ વ ત ચાલી રહી છે કે શ્રી ઢેબરભાઈ પ્રધાનમંડ
કહેવાતી ખનીજ સંપત્તો બહાર આવી જાય અને એકાએક ળમાંથી છુટા થઈને બહાર રહીને પ્રજાની સેવા કરશે. જ્યારે કોંગ્રેસ ઔદ્યોગિક ઉન્નતિ થઈ જાય, એ ચમત્કાર થવાનું પણ કોઈ સત્તા પર હોય ત્યારે બહાર રહીને સેવા કરનાર કોઈ માગેવાની જરૂર કારણ નથી. એ જે તે સૌરાષ્ટ્રને વહીવટ કુશળતાપૂર્વક અને હોય છે જ; અને જો શ્રી. ઢેબરભાઈ જેવા માનનીય નેતા અને
પ્રમાણિકતાથી સંભાળી શકે એવા પાંચ-દસ સજજને પણ શેયા ભાવનાશાળી સજજન બહાર રહીને પ્રજાને દેરવેણુ આપે તે જડતા નથી; એ સ્મિાતમાં સારા મુંબઇ સાથેનું જોડાણ આ તેના જેવું પ્રજાનું બીજું સદભાગ્ય નથી. પરંતુ સાથે એ પણ ઈષ્ટ છે, અને આવકારદાયક પણ છે. વિચારવાનું છે કે બાકી જે પ્રધાને રહે છે, તેમાં શ્રી ઢેબરભ સૌરાષ્ટ્રની કોગ્રેસ સરકારને નીચું જોવું પડે એવાં બે પગલાં જે સજજન, પ્રતિભાશાળી અને ચકખા દિલને, સૌને સચી તેનાથી ભરાઈ ગયાં છે. પહેલું પગલુ એ છે કે તેણે સરકારી દોરવણી આપે એ કોઈ પ્રધાન રહે છે કે કેમ ? અને એમ ન તંત્રની ટીકા કરનારા બે અખબારોના તંત્રીઓની ૧૨૪. ઇ કલમ હેય તે શ્રી ઢેબરભાઈએ પ્રધાનમંડળમાં રહેવું એ સૌને માટે નીચે ધરપકડ કરી છે. પ્રથમ તે કેઈપણ પ્રજાતંત્રમાં અખબારી
| SR No. | 525933 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1948 Year 09 Ank 17 to 24 and Year 10 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1948 |
| Total Pages | 244 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 28 MB |