Page Text
________________
*
પ્રશદ્ધ જૈન
તા. ૧૫-૧૦ -૪૮
નિવેદન
, સભા સમક્ષ રજુ કરવામાં આવ્યા અને તે ઉપર વિગતવાર ચર્ચા આપે. ઉપરની બન્ને બાબતો માત્ર શ્વેતામ્બર સમાજને થઈ. આના પરિણામે કાર્યવાહક સમિતિ એવા અભિપ્રાય ઉપર લાગુ નથી પડતી, પણ દિગંબર સમાજને પણ લાગુ પડે છે. આવે છે કે તા. ૨૨--૪૮ ના રોજ સંધના મંત્રી તરફથી શ્રી મંદિર અને મતિ'ને લગતા સિદ્ધાન્તને તેડી પડવાની સંધના કઠલભાઈને લખવામાં આવેલ પત્રમાં વિગતવાર જણાવવામાં આવ્યું કે, સભ્ય કદિ કહ૫ના સરખી પણ કરી નથી કે દાખવી નથી. છે તે પ્રમાણે સંધના બંધારણમાં અન્તગત કરવામાં આવેલ એટલે તે સંબંધે કાયદો કરાવવાનો કે કોઈ પણ કાયદાનું અનુમસંધની નીતિ અને કાર્યપધ્ધતિમાં રહેલા અનેક મૂળભૂત મુદ્દાઓ દબ કરવાને પ્રશ્ન જ ઉભે થતો નથી. દેવદ્રવ્યનો ઉપયોગ વધારે શ્રી કકલભાઇને સ્વીકાર્ય નથી. આ ઉપરાંત તેમના તા. ૧-૧૦-૪૮ વ્યાપક બનાવવાનું કહેવું એમાં વેતાંબરના કે દિગંબરના મૂળ ના પત્રમાં શ્રી મુંબઈ જન યુવક સંધ ઉપર તેમણે કેટલાક અણુ- સિદ્ધાન્તને તોડી પાડવા જેવું કશું છે જ નહિ. ઉપરના આક્ષેપ ઘટતા અને પાયાવિનાના આક્ષેપો કર્યા છે. આ બન્ને હકીકત
સંધની કાયૅવાહી વિષેની કઈ વિકૃત ક૯૫નામાંથી જ પેદા થયે લાગે દયાનમાં લેતાં તેમ જ સંધના દરેક સભ્ય માટે સંધનની નીતિ છે. ડુલકર કમીટી અને તેની સમક્ષ ઉપસ્થિત થયેલ દેવદ્રવ્યના અને કાર્યપદ્ધતિને સંપૂર્ણ સ્વીકાર અનિવાર્ય છે એ બંધારણીય પ્રશ્નને લગતા કેટલાક ખ્યાલો આ વિકૃત કલ્પનાની પાછળ રહ્યા હોય પરિસ્થિતિ લક્ષમાં લેતાં કાર્યવાહક સમિતિને લાગે છે કે જે વિચાર- એમ લાગે છે. ટેડુલકર કમીટી સંબંધમાં પણ શ્રી મુંબઈ સરણિ શ્રી કમલભાઈએ પોતાના પ્રસિદ્ધ નિવેદનમાં તેમ જ સંધ જન યુવક સંધના અંગે જન સમાજ માં કેટલીક ભ્રમણાઓ ઉપરના પત્રમાં રજૂ કરી છે તેની વિચારસરણિ ધરાવતી વ્યકિત ફેલાયેલી એ લુમ પડે છે. કેટલાએક લોકે એમ માનતા જણાય છે. સંધના સભ્ય તરીકે ચાલું રહી શકે નહિ અને તેથી શ્રી કમલ- કે ટેડુલકર કમીટીને ઉદ્દભવ અને તે કમીટીમાં શ્રી ચીમનલાલ ભાઈએ આજ સુધી સંધની અનેકવિધ સેવાઓ કરી છે તેની સંધની ચકુભાઈ શાહ તથા શ્રી શાન્તિલાલ હરજીવન શાહને સમાવેશ કાર્યવાઠક સમિતિને પુરી કદર હોવા છતાં શ્રી કમલભાઈ ભુદરદાસ એ મુંબઈ જિન યુવક સંધની લાગવગનું જ પરિણામ છે અને એ વકીલને સંધના સભ્ય તરીકેની સર્વ જવાબદારીઓથી તેમજ અધિ- કમીટીએ જૈનોનું દેવદ્રવ્ય સાર્વજનિક ઉપયોગ માટે પડાવી લેવાના કારોથી મુકત કરવાને સંધની કાર્યવાહક સમિતિ બહુ દિલગીરી' હતુથી જ દેવદ્રવ્યને પ્રશ્ન ઉપસ્થિત કર્યો છે. આ બન્ને માન્યતાઓ પૂર્વક ઠરાવ કરે છે. અને આ સંબંધમાં શ્રી. કકલભાઇ સાથેનો કેવળ પાયાવિનાની ભ્રમણું છે. મુંબઈ જન યુવક સંધ એટલી પત્રવ્યવહાર તેમ જ જરૂરી ખુલ સે પ્રગટ કરવાની કાર્યવાહક બધી લાગવગ ધરાવતા હોય તે એ હકીકત સંધના માટે ખરેખર સમિતિ મંત્રીઓને સત્તા આપે છે.
ગૌરવપ્રદ ગણાય, પણ સત્યની ખાતર એ જાહેર કરવું જરૂરી છે - શ્રી, કકલભાઈના પત્ર પર સવિશેષ નિવેદન
કે મુંબઈ જન યુવક સંધ હજુ એવી કઈ લાગવગ
ધરાવતા નથી તેમજ ટેન્ડલકર કમીટીના ઉદ્દભવને કે તેમાં . શ્રી. કકલભાઈને તા૧-૧૦-૪૮ ને પત્ર જે આ અકમાં
શ્રી. ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહના તથા શ્રી. શાન્તિલાલ હરજીવન અન્યત્ર પ્રગટ કરવામાં આવેલ છે તેમાંની કેટલીક વિગતે શ્રી
શાહના સમાવેશને શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સાથે કરશે પણ સંબંધ મુંબઈ જૈન યુવક સંઘની કાર્યવાહી વિષે ભારે ગેરસમજુતી ઉભી
નથી. સાથે સાથે એ પણ જણાવવાની જરૂર છે કે ટેડુલકર કમિટી કરે તેવી છે. આ કારણે સંધની કાર્યવાહક સમિતિવતી કેટલોક ખુલાસો
સમક્ષ જેનોના દેવદ્રવ્યનો પ્રશ્ન રસીધી રીતે ઉપસ્થિત થયે જ નથી, કરવાની ખાસ જરૂર લાગે છે.
પણ હિંદુઓની અનેક ધાર્મિક સંસ્થાઓની તેમ જ દેવમંદિરની - (૧) સૌથી પ્રથમ તે શ્રી. કલભાઈ પિતાના પ્રસ્તુત નિવે- અઢળક મીલ્કતના વહીવટ અને ઉપયોગના પ્રશ્નમાંથી મંદિરના વધાદન સંબંધે આ પત્રમાં અમુક વિધાન કરે છે તે વિગતેથી તપાસીએ. રાનાં નાણાં અને તેના અનુષંગમાં જૈન મંદિરોના દેવદ્રવ્યના ઉપતેઓ જણાવે છે કે “...શુભ હેતુથી જ પ્રેરાઈને વિનંતિ રૂપે યુવક યેગને પ્રશ્ન ટેડુલકર કમિટી સમક્ષ ઉપસ્થિત થયેલ છે. કેટલાંયે સ્વામી સંધની કાર્યવાહક સમિતિની સભાના પ્રમુખશ્રીની પરવાનગી મેળવીને નારાયણનાં તેમ જ વૈષ્ણવ મંદિર પાસે લાખો રૂપિઆની-કશા પણ મેં કેટલીક સૂચના કરેલી. મારો હેતુ યુવક સંધની પ્રવૃત્તિને હિણપત ઉપયોગ વિનાની-મીલ્કત તેમ જ રોકડ પડેલી છે તેને વિચાર જે લગાડવાને હતો જ નહિ. અન્ય સ્થળે જ મેં મારું મન્તવ્ય જાહેર ડુલકર કમીટી સમક્ષ મુખ્યત્વે રહેલો છે. જિન મંદિરના દેવદ્રવ્ય કર્યું હોત તે અલબત તે વિવેકની મર્યાદાની બહાર ગણાત.” પ્રશ્ન તેનું એક આનુષંગિક પરિણામ છે. આ બધી હકીકત
' હકીકત એમ છે કે સંધના જે સભ્ય જે. પી. થયા તેમનું ધ્યાનમાં લેતાં શ્રી મુંબઈ જન યુવક સંધ વિષે સેવાની કેટલીક સન્માન કરવા અર્થે લાવવામાં આવેલ સભામાં ઉપર જણાવેલું ભ્રમણાઓ આપોઆપ લય પામી જશે એવી આશા છે. લેખિત નિવેદન શ્રી કકલભાઈએ કહ્યું હતું એ બરાબર છે પણ શ્રી કમલભાઈને એક મોટો આક્ષેપ એ છે કે શ્રી તેટલેથી નહિ અટકતાં તે નિવેદન તેમણે મુંબઈ સમાચારની વિશાળ
મુંબઈ જ યુવક સંધ પિતાના મુખપત્ર પ્રબુદ્ધ જૈન દ્વારા વાંચક દુનિયાની જાણ માટે પ્રસિધ્ધ કર્યું છે. તેમનું આ કાર્ય
મૂર્તિ અને મંદિર વિરૂધ્ધ પ્રચાર કરી રહેલ છે. આ વિધાન વિવેકની મર્યાદાની બહાર જવા જેવું લેખયે કે કેમ એ શ્રી કકલ
સત્યથી તદન વેગળું છે. આ કશે પ્રચાર કરવાનું ભાઈએ જ પુનઃ વિચારવું રહ્યું.
મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના કાર્યવાહકોએ સ્વપ્નમાં પણ ચિન્તવ્યું (૨) એ જ પત્રમાં તેઓ તોબર એકલાના જ ધર્મના મૂળ નથી. વધારાના દેવદ્રવ્યના સાર્વજનિક ઉપગના પ્રશ્નને અને મેતિ સિદ્ધાન્તોને સરકારી કાયદાથી તેડી નાંખવાની મને વૃત્તિને સંધી અને મંદિરની સંસ્થાના અસ્તિત્વને કશે પણ સંબંધ નથી. શ્રી કાર્યવાહી ઉપર આક્ષેપ કરે છે. જ્યારે શ્રી કકલભાઈ મૂળ સિદ્ધાંતોની કાલભાઈ પિતાના પત્રમાં એક સ્થળે જણાવે છે કે “ પ્રબુધ જનમાં વાત કરે છે ત્યારે તેઓ દેવદ્રવ્યની ઉોગને અથવા તે મૂર્તિ આવતાં લખાણ દ્વારા જણાવવામાં આવે છે કે શાસ્ત્રોમાં મૂર્તિ અને મંદિરની સંસ્થાને નિર્દેશ કરતા હોય એમ અનુમાન થાય ' પૂજા જ નથી.” આમ જણાવીને તેઓ મુનિશ્રી જિનવિજયજીએ અને છે. ધાર્મિક લેખાતી કઈ બાબતોને. મૂળ સિદ્ધાન્તની લેખવી એ પંડિત બેચરદાસે તેડુલકર કમીટી સમક્ષ આપેલી જુબાનીને હંમેશા વિવાદાસ્પદ પ્રશ્ન રહેવાને એમ છતાં પણ આ બન્ને બાબતો સંક્ષિપ્ત સાર અને પંડિત બેચરદાસના એક યા બે લેખો પ્રબુદ્ધ જૈન ધર્મના મૂળ સિધ્ધાંતની છે એમ માનવા યા કહેવામાં જૈનમાં પ્રગટ થયેલ છે તેને નિર્દેશ કરતા હોય એમ લાગે છે. કાંઇક અતિશયતા થતી હોય એમ લાગે છે. ખાસ કરીને મંદિરની એ બન્ને મહાશયે જૈન ધર્મશાસ્ત્રોના અને ઇતિહાસના સારા જરૂરિયાતથી વધારાનાં નાણાને શું ઉપયોગ કરે તેને તે કઈ છે અને સુપ્રસિદ્ધ મર્મજ્ઞ વિદ્વાન છે. તેમણે એવી મતલબનું પિતાની પણ વિચારક જૈન ધર્મના મૂળ સિદ્ધાન્તનું સ્થાન કદિ નહિ જ જુબાનીમાં તેમ જ લેખમાં વિધાન કરેલું છે કે જિન મતિ,
| SR No. | 525933 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1948 Year 09 Ank 17 to 24 and Year 10 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1948 |
| Total Pages | 244 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 28 MB |