________________
३४६
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૧૫-૯ ૪૮
-
-
મારી પાકીસ્તાનની વાત સ્વીકારે; પછી તે આપણે સગાભાઈ મહાસભાની તેમણે સેવા કરી અને એક મહાન નિડર દેશભક્ત તરીકે જેવી મહેબતથી પાડોશી મિત્ર તરીકે રહીશ અને એકમેકના તેમણે ભારે નામના મેળવી. પણ જ્યારે રાષ્ટ્રીષ મહાસભા ઉપર ઉત્કર્ષને સાથે મળી સાધીશ, આમ છતાં પણ પાકીસ્તાન મળ્યાં ગાંધીજીનું વર્ચસ્વ સ્થપાયું, અને સમગ્ર રાજકારણની ધુરા તેમને , બાદ તેની ટુબુદ્ધિએ હિંદી સંસ્થાનને સુખે સુવા દીધું નથી. જેના હાથમાં આવી, જ્યારે રાષ્ટ્રસેવા એટલે આત્મણ, જીવનપરિવર્તન, હિંદ અને પાકીસ્તાન આઝાદ બન્યા કે પંજાબને ભીષણ હત્યાકાંડ જેલવાસ-આ પરિસ્થિતિવિપર્યય ઉભો થયે અને આ નવા અને દુનિયાએ કદિ નહિ જોયેલ કે જાણેલ એ સામુદાયિક સંગોમાં પોતાનું હવે કશું સ્થાન રહ્યું નથી એમ જ્યારે ઝીણુ સ્થળાન્તર શરૂ થયે. આ ઝંઝાવાત કાંઈક શમેન શમે તે દરમિયાન સાહેબને માલુમ પડયું ત્યારે રાષ્ટ્રસેવાને, આઝદીની ઉપાસનાને, કાશ્મીર ઉપરના આક્રમણનીચેજના પાકીસ્તાનની સરકારે કાયદે આઝમની હિંદુ-મુસલમાનની એકતાનો રસ તેમનામાંથી એાસરી ગયું અને પ્રેરણા અને દોરવણી નીચે અમલમાં મુકી અને બીજા હત્યાકાંડની કેવળ કેમીવાદી બનતી જતી મેસ્લેમ લીગ ઉપર પોતાનું ચિત્ત
શરૂઆત કરી. અને આમ હોવા છતાં કાશ્મીરમાં જે કાંઈ થઈ રહ્યું અને સર્વ શકિતઓ તેમણે કેન્દ્રિત કરી. આ દેશમાં હિંદુઓ અને . • છે તે ત્યાંની મુસલમાન પ્રજાને અને આસપાસ વસતા સરહદવા- મુસલમાને તાણાવાણી માફક એકમેકને વીંટળાયેલા પથરાયેલા પડયા
સીએને બળવે છે અને પાકીસ્તાનને તે સાથે કશી લેવા દેવા છે. આમ છતાં પણ હિંદુએથી તારવતાં મુસલમાન કેમની અમુક નથી- એવો દંભી દેખાવ આજ સુધી તેમણે ધારણ કર્યો છે. આજે ખાસિયતે ધ્યાનમાં લેવી ઘટે છે. એક તે આખી મુસલમાન હૈદરાબાદઃ રાજ્ય જે માથાભારી વળણ અખત્યાર કર્યું છે અને પ્રજા પ્રમાણમાં ઘણી વધારે નિરક્ષર છે. બીજું તેમનામાં ધર્માધજેના પરિણામે આખા હિંદની શાન્તિ ભારે જોખમમાં મુકાઈ છે. તાની માત્રા પણ અત્યંત વિપુલ પ્રમાણમાં રહેલી છે. ત્રીજુ તેની પાછળ પણ પ્રેરણા અને ચેતના તે પાકીસ્તાની સરકાર અને હિંદુ ઓ તેમ જ અન્ય વર્ગે હિંદુસ્થાન માત્ર માતૃભૂમિ હવાન તેના વડાની જ છે એ બાબતમાં લેશમાત્ર શંકાને સ્થાન છે જ કારણે જ નહિ પણ પિતાની ધર્મભૂમિ, સંસ્કારભૂમિ હેવાના નહિ. આમ જેણે એક અને અખંડ હિંદુસ્તાનના ભાગલા કારણે પણ હિંદુસ્તાન પ્રત્યે અજોડ મમત્વ ધરાવે છે. માતૃભૂમિ કરાવ્યા, એક જ માતાના સંતાન-હિંદુ અને મુસલમાનો-બને તે મુસલમાનોની પણ હિંદુસ્તાન જ છે. પણ ધર્મ તેમ જ સંસ્કાભિન્ન ભિન્ન પ્રજા છે એ સત્યવિરોધી, વાસ્તવિકતા-વિરેાધી રગત ખ્યાલોએ તેમને હંમેશાં હિંદ બહાર નજ૨ ટકાવતા બનાવ્યા તેમ જ ઉભયના શ્રેય અને પ્રેયને વિરોધી સિદ્ધાને ઉભે કરી છે. પરિણામે હિંદ વિષે જે તે દામ્ય હિંદુઓ તેમજ અન્ય વર્ગો અનુભવે બન્ને વચ્ચે અભેદ્ય એવી દીવાલ ઉભી કરી અને બન્નેને રકતપ- છે તેવું તાદામ્ય તેટલા પ્રમાણમાં-જયાં સુધી મુસલમાનોને દૃષ્ટિકોણ તના પિશાચી માગે ઘસડયા, અને મહાત્મા ગાંધી જેવી ઉમયને બદલાય નહિ ત્યાં સુધી–મુસલમાને અનુભવતા નથી, અનુભવે તેમ પરમ ઉપકારક અને ઐકથપષક શકિતને પરાસ્ત કરી-નિવ" , નથી. મુસલમાન કોમની આ ત્રણ ત્રુટિઓનો-નબળાઈઓનોબનાવી-જેણે દેશને બે ભાગલા કરાવીને હંમેશાને માટે વૈરવિરા. ઝીણાએ પુરે લાભ ઉઠાવો શરૂ કર્યો, ઇસ્લામ જોખમમાં છે, ધની વૃત્તિને ચિરાયુવી બનાવી અને એ જ વૃત્તિને જ બને તેટલું એવી બુમરાણ શરૂ કરી મુકી, મુસલમાન અને હિંદુઓ ભિન્ન વેગ આપવામાં જ જીવનની ઇતિકર્તવ્યતા માનીએ આદમીનાં પ્રજાઓ છે એવા સિદ્ધાન્તની પ્રરૂપણા કરી, પાકીસ્તાનની સિદ્ધિ અવસાનથી લેશ માત્ર શેકને અનુભવ થવાને બદલે હિંદવાસી એ જ તેમના સમગ્ર મેક્ષને ઉપાય છે અને એ પ્રાપ્ત ન થાય તે પ્રજાજનોએ છુટકારાની-રાહતની-નિરાંતની-લાગણી અનુભવી છે. હિંદુ બહુમતીના હાથે મુસલમાનો કેવળ નાશ જ નિર્માયેલ છે. એમ કહેવું વધારે યથાર્થ છે. જેણે હિંદના ઉપવનને ખેદાનમેદાન આવાં અતિમ ટિના વિધાને ઉપર ઝીણાએ ભયંકર અને અસકર્યું છે, જેણે સ્વગ પેદા કરવાને બદલે પોતાના જ વતનમાં ત્યપ્રચુર વાણીતાંડવ આરંભ્ય. રાષ્ટ્રવાદી પક્ષનું ધ્યાન અંગ્રેજોની દેજખ પેદા કર્યું છે એવી વ્યક્તિ માટે આંખમાં આંસું શાને? " હકુમતને ઉચ્છેદ કરવા ઉપર કેન્દ્રિત હતું અને એ હેતુ સિદ્ધ કરવા વાણીમાં શેક શાને ? દિલામાં દુઃખ શાને?
માટે મુસમાનેને સાથે રાખવાની અને તેમને સાથે રાખવા હોય - છેલ્લા વીસ પચ્ચીસ વર્ષના દુનિયાને ઇતિહાસ તપાસીએ
તે તેમને બને તેટલા સંતેજવાની જરૂર હતી. મુસલમાનોની એટલે છીએ તે આ યુગ જ જાણે કે રાવણને-દશ માથાવાળા માનવી
કે મોહેમ લીગની એટલે કે કાયદે આઝમ ઝીણાની માંગણીઓ એને--અહંકારના અવતારને--જ ચાલી રહ્યો હોય એમ માલુમ
વધતી જ જાય અને કઈ રીતે સંતોષાય જ નહિ, અને બન્ને સંમત પડે છે. આપણી આંખ સામે આ જ કે.ટિના માનવીઓ એક
ન થાય ત્યાં સુધી અંગ્રેજી હકુમત ટળે નહિ-અવી પરિસ્થિતિ
ઉભી થઈ. આનું આખરી પરિણામ હિંદના ભાગલા સ્વીકારાવવામાં પછી એક પસાર થઈ રહ્યા છે. મુસલીની ગર્યો, હીટલર ગયો.
આવ્યું અને મહમદઅલી ઝીણાની મહત્વાકાંક્ષા પણ પાકીસ્તાનનાં આજે રશીમાં સ્ટેલીનની પણ એજ ભાત છે. સર્વસત્તાધીશ,
સરનશીન બનવા સાથે ઠીક ઠીક સંતોષાણી. ૧૮૩૫-૩૬ થી ધારે ત્યારે ગમે ત્યાં પ્રલય પેદા કરી શકે, માનવીની શેત્રુંજન
પાકીસ્તાનની લડત શરૂ થઈ અને બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન કોંગ્રેસ , પ્યાદાં કરતાં લેશ માત્ર વધારે કીંમત નહિ, સત્તાનું પરિઘ કઈ પણ
આખી કારે ગૃહવારસી હાઈને પિતાને વિચારપક્ષ આગળ વધારવાની રીતે વધારતા જવાની જ-કોઈ કાળે પણ તૃપ્ત ન થાય તેવી-ભુખ,
ઝીણને ભારે તક મળી, યુદ્ધવિરામ બાદ આ કમી લડત અત્યન્ત વિકસત્તા નીચે આવતા પ્રદેશની પ્રજાને કેમ કચડવી અને અવાફ
રાળ સ્વરૂપ ધારણ કરતી ચાલી. કારણ કે ઝીણાને કે પાકિસ્તાનના બનાવવી એ જ, જેની નીતિ કાયદે આઝામ. ઝીણુ પણ એ જ પ્રચારકોને માટે પોતાનું ધ્યેય સિદ્ધ કરવા અથે" કઈ પણ કાર્યો, કેટિના એક લોકોત્તર પુરૂષ હતા. લેકે ત્તર એટલા માટે તેની હીણુ નહેતું, કે ઈ પણ જુઠાણું. ન બોલી શકાય તેવું નહોતું, શક્તિમત્તા અસાધારણ કટિની હતી. સતુની બાજુએ તેમ જ કોઈપણું પગલું ભરવામાં-ભલે તે સભ્યતાવિરોધી હોય,' માનવતાઅસની બાજુએ આવા લોકોત્તર પુરૂષે પેદા થતા આવ્યા છે અને વિરોધી હોય તેમને કશો સંકોચ નહોતે. પિતાના કામમાં રહેલી પિતપોતાના સ્વભાવ મુજબ તેમણે દુનિયા ઉપર શાંતિ, સુખ તેમ પિશાચી વૃત્તિને સદા ઉત્તેજવી અને અન્ય કોમને રંજાડવી, લુંટવી, જ ધર્મનું અથવા તે અશાન્તિ, અસુખ તેમ જ અધર્મનું રાજ્ય તેની સ્ત્રીઓનાં અપહરણ કરવા, અત્યાચાર કરવા અને કેવળ ફેલાવ્યું છે. ઝીણામાં અપૂર્વ બુદ્ધિશકિત તેમ જ યેજના શકિત તે પશબળના જોડે તેની પાસે હાય પેકરાવવી અને પિતાનું ધાયું હતી જ. અમુક પ્રકારનું ભાવનામાભ૯૫ તેમ જ નિડરતા પણ તેમને કબુલ કરાવવું-આ નીતિ ઉપર જ ઝીણુની મેસ્લેમ લીગને આખા વરેલી હતી. પણ તેમની પ્રકૃતિ ઉપર સૌથી વધારે પ્રભુત્વ ધરાવતી કાર્યક્રમ રચાયું હતું અને પછી તે જેવા મુસલમાને તેવા જ ખાસિયત તે તેમની અજોડ મહત્વાકાંક્ષા હતી. આ મહત્વકાંક્ષા સાથે હિંદુઓ-પરિણામે આપણે દેશ સભ્યતાને નામે માથું ઊંચું કરી જ્યાં સુધી વિરોધ ન આવ્યું ત્યાં સુધી હેમ રેલ લીગતેમજ રાષ્ટ્રીય ન શકે એવી ભયાનક, વિકરાળ, નિષ્ફર અનેક ઘટનાએ દેશભરમાં