Page Text
________________
૩૨૮
પ્રબુદ્ધ જન
તા. ૧૫-૮-૪૮
દીધી. . મળશે. ભૌલિક હો, પણ આવર,
માટે મુશ્કેલ બને છે. વળી આવા પર્વના દિવસે સ્ત્રી- સદ્ભાગ્યે બન્યું એવું કે, આ નોટોનું બંડલ, શેર બજારમાં - પુરૂષે બાળબચ્ચાંને લઈને ઉપાશ્રયે આવે છે. અને આ કામ કરતા શ્રી લાલશંકર કાનજીભાઈના હાથમાં આવ્યું. તે જ * કારણે પણ અનેક પ્રકારની અશાન્તિનો ઉપદ્રવ ચાલુ રહે સાંજે વર્તમાનપત્રોમાં દસ હજારની રકમ ઉચાપત સંબંધમાં
છે. આ બન્ને કારણે નું વાત વરણ આજે તરફ પ્રચલિત બનેલા સમાચાર વાંચ્યા, અને તેણે ઉપરોકત પેઢીમાં જઈ, તેના માલિકને
વનિવર્ધક યંત્રને ઉપગ વડે બહુ સહેલાઈથી થઈ શકે તેમ છે. * દશ હજારની નાટ સાંપી દીધી. પકડાયેલા નેકરને છુટકારો થા. • મોટા ઉપાશ્રયે કે જેની વ્યખ્યાનશાળા બબે ચાર ચાર હજાર .
હકીકત તદ્દન સાદી છે. પરંતુ આપણું ચિત્ત પર માણસે બેસી શકે તેટલી મેટી હોય છે ત્યાં વીજળીના પંખા પણ
- કેટલી અસર કરી જાય છે? દશ હજારની નોટો હાથમાં જરૂરી છે, તેથી અમુક રાહત મળે છે, અકળામણ હળવી બને છે,
આવી; શ્રી લાલશંકરે ધાયું હતું તે તે ઉચાપત કરી માણુને શાંતિ જાળવવામાં અનકળતા થાય છે. પણ આમ કરવામાં શકત; પાંચ પાંચ વરસ શેઠને ત્યાં ધસડળે કરવાં છતાં જે રકમ , આજે જયાં ત્યાં સ્થિતિચુસ્તતા આડે આવે છે. ઉપર જણાવેલ સગ
તે ને બચાવી શકત, તેને તે એક જ દિવસમાં માલિક થઈ શકત. વડે. કરવામાં આવે તે પણ વ્યાખ્યાતાનું વ્યાખ્યાન રસપ્રદ ન હોય
કોઈ તેને પૂછનાર નહેતું; પકડનાર નહોતું. પરંતુ, ના, એના તે શાન્તિ જળવાવી મુશ્કેલ બને છે. પ્રસ્તુત શાનિતના પ્રચારકે આ
આ સંસ્કારી આત્માએ વગર પરસેવ ની રકમ સંઘરવાની ના પાડી. બધી બાબતે પુરા ધ્યાનમાં લેવી જોઈતી હતી અને ઉપવાસના પ્રયોગ . તેના બાહ્ય મને તે ધણય લલચાવ્યા હશે, પણ આંતર મને બાહ્ય ઉપર જવા પહેલાં આ બાબતે સિદ્ધ કરવી જતી હતી અને મન પર વિજય મેળ, ભૌતિક લ.લસાને મજબૂત મને દબાવી એ સિદ્ધ ન થાય ત્યાં સુધી રાહ જોવી જોઇતી હતી. આજે જે દીધી. શ્રી. લાલશંકરે સાચે વિજય મેળવ્યું. ચિતને રાગ તેને તે બાબતમાં તેને ઉપવાસ ઉપર જતાં આપણે સાંભળીએ છીએ. ચળવી ન . આ રીતે ઉપવાસ આજે હાંસીપાત્ર અને ધૃણાપાત્ર બની રહેલ છે.
અને બીજે પક્ષે? મૂળ માલિકે રકમ પરત કરનારને શું આ ઉપવાસ કરીને લોકોને સુધારવાની વૃત્તિ કેટલા અંશે આવકાર- - ઇનામ આપ્યું તેની આપણને ખબર નથી, પરંતુ વર્તમાનપત્રોએ દાયક છે એ પણ એક મોટો પ્રશ્ન છે. પ્રસ્તુત બાબતમાં જૈન સમાજ માત્ર સમાચાર છાપવા સિવાય કંઇ કર્યું નથી. ' જીવના જોખમે, શ્રી ટી. જી. શાહ જેવી વ્યકિતને ઉપવાસ ઉપર જવા દે એ ઊંચી વળી પર ચડી ૨ષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવનારની વર્તમાનપત્રો મોટી બહુ ઓછો સંભવ છે. તેમણે કપેલી મુદતમાં પાંચ હજારથી ઓ છાપશે; નાનકડા ઉત્સવ ઊજવી- નાના કામ વડે મેટી વધારે સહીઓ તેમને મળી જશે એવી આશા રહે છે. એમ છતાં નામ 1 મેળવશે; પરંતુ કોઈ વર્તમાનપત્રે મુંબઈ શહેરને સંરકાર.. પણ જ્યાં સુધી ઉપર જણાવ્યા મુજબના બીજ ફેરફાર નહિ ધનની વાનગી પિરસનાર શ્રી લાલશંકરની છબી સરખીય છાપી હોય
કરવામાં આવે ત્યાં સુધી પયુષણનાં-ઉપાશ્રયમાં થતાં-વ્યાખ્યાન તેને ખ્યાલ નથી. અભ્યાસાથે પરદેશ જવા નીકળનારની જેટલી • જેવાં થાય છે તેમાં બહુ ફેરફાર થવાનો સંભવ છે જ નહિ. આજે પ્રશંસા વર્તમાનપત્રો કરે છે. તેટલી પ્રશંસાના અધિકારી આ ભાઈ
શ્રી ટી. જી. શાહે એવા આકારમાં પ્રતિજ્ઞા બહાર પાડી છે કે છે જ. પિતાના આ એક જ પ્રસંગથી હજારો નહિ બલકે લાખના તેમને તેથી પાછા હઠવાનું કહી શકાય તેમ રહ્યું નથી. તેથી તેમને હૃદયને તેમણે સચોટ અસર ઉપજાવી છે. ' પાંચ હજાર સંગીન સહીઓ એકઠી કરી આપવામાં મદદરૂપ થવા
આવા પ્રસંગે વિરલ બને છે, પરંતુ બને છે તે આનંદ સૌ ભાઈબહેને વિનંતિ છે. આમ છતાં પણ તેઓ પિતાની પામવા જેવું છે. આજે મુંબઈમાં ખિસાકાતરૂઓની સંખ્યા ઓછી ધારણું મુજબ ઉપાશ્રયના વ્યાખ્યાનમાં શાતિને સાક્ષાત્કાર ન કરે. નહિ હોય. દરરોજ એકની એક બૂમ સંભળાય છે કે ટ્રામમાં તે તેથી તેઓ નિરાશ ન થાય, વધારે કડક ઉપવાસ આદરવા અને ટ્રેમાં મુસાફરી કરી, ત્યારે ખિસું સંભાળી ચડ; બહાર તરફ મનને ન દેડાવે, પણ ધંધપૂર્વક જનતામાં શાંતિની જોખમ ન રાખતા, ઈડિપેને અને રેલવેપાસ તે, કેટલાયના ભાવના કેળવવાનું અને તે શાન્તિને અનુકુળ સામાજિક વ્યવસ્થા ચેરાતા હશે. એક તરફ આ પરેશાની છે, તે બીજે પક્ષે આવા ઉભી કરવાનો પ્રયાસ ચાલુ રાખે એટલી તેમને વિનંતિ છે. છેવટે તપ્ત રણમાં મીઠી વીરડી હોવાને પણ સંભવ છે. અમારી જ - આ રીતે પણ સામુદાયિક શાન્તિના અતિ મહત્વના પ્રશ્નને જૈન ઓફિસના એક ભાઈને રેલવેને પાસ કાલબાદેવી રેડ પર,
સમાજના સીધા ધ્યાન ઉપર લાવવા પુરતે યશ શ્રી ટી. છે. ખિસામાંથી કાંઈક કાઢવા જતાં પડી ગયું. પાસ સાથે ધાબીનાં શાહ તેમ જ તેમનાં પત્ની શ્રી ચંચળબહેનને અવશ્ય ધટે છે. ક૫ડાંની રસીદ હતી; ઓફિસનું સરનામું પણ હતું. આ પાસ
પરમાનંદ, રસ્તે સાફ કરનાર હરિજન કામદારને હાથમાં આવ્યું. ત્રીજે દિવસે - એનું મૂલ્યાંકન શી રીતે કરીશું? તે ભાઈ, ઓફિસ શેલત ધ આવ્યું, અને પાસ તથા
ઉચ્ચ કેળવણીધામ સંસ્કારનું સિંચન થાય છે, વ્યકિત કપડાંની રસીદ સુપ્રત કરી ગયે, જે તેણે ધાયુ હેત તે વીસ પર સારો ઓપ ચડે છે, વ્યકિત વધારે ખીલી શકે છે એ સાચી
પચીસનાં કપડાં મેળવી શકત અને પાંચેક રૂપિયા પાસના ઉપજાવી વાત, પરંતુ કેટલીકવાર આપણે આજન્મ સંસ્કારમાંય માનવું પડે
શકત; પરંતુ તેને મત પિસા નજીવી વાત હતી; સંસ્કાર મુખ્ય છે. ઓછું ભણતર અથવા નહિં જ જેવું ભણતર હોવા છતાં કેટ
હતો. જ્યારે તેણે ઉપરની વસ્તુઓ પાછી આપી ત્યારે તેના મેં પર લીક વ્યકિતઓનું માનસ જોઈ જાણી આપણે મુગ્ધ થઈએ છીએ;
કંઈક કરી છૂટવાને આનંદ હતા. આ આનંદ પાસ રાખ્યાથી કે છે અને. જે ગુણ કેળવણી પણ કવચિત આપે છે, તે ગણુ કહેવાતી કપડાં મેળવ્યાથી તેને ન મળત. તેને આ "ા સંસ્કારી હતા; પારકી કેળવણીથાવરચિત એવી વ્યકિતઓંમાં આપણે અનુભવી આનંદ લઈ લે
વસ્તુ રાખવામાં પારકી વસ્તુને પરિગ્રહ કરવામાં તે પાપ સમજતો પામીએ છીએ. ',
હતો. અદત્તાદાનને તે સાચે જાણકાર હતું. એક અર્થમાં કહીએ - છે. થોડાક દિવસે ઉપરની આ વાત છે. કાલબાદેવી રસ્તા ઉપર તો જનની તનીષા થા: કે "હુંડીમે પ્લેગનું કામકાજ કરતી એક પિઢીના નેકરને, શેઠે. દસ દસ શ્રી લાલશંકર કે પેલા હરિજનબંધુનાં દ્રષ્ટાંતે જેમાં તે ' [ હજારની નેટના બે થેકડા બેંકમાં ભરવા માટે આપ્યા. આ અનેક દ્રષ્ટાંત, ઉઘડી પણે જોઈએ તે જોવા મળશે,
કરના હાથમાંથી એક થેકડે--દસ હજારની રકમ-રસ્તામાં કયાંય સાંભળવા મળશે. કેળવણીકાર ભલે તેમને એપ-બાઇ ૫-- સરકી ગઇ, શોધતા શોધતા તે દુકાને પાછો આબે, દુકાનમાં નહિ ચ હોય. પરંતુ કુદરતી ચળકેટ તેમની પાસે છે જ, એ તપાસ કરી પણ કયાંય થેકડો નહતા. શેઠે ધાર્યું કે, નેકરની કદી કટારે નથી, કદી રંગતે નથી. તેમની પાસે ભલે ધન નહિ - દાનત બગડી છે, ને તેણે જ કયાંક સંતાડયું છે. આથી તરત હોય; તેઓ એવાં ધાનાં માલિક છે, એ કે જે માલકીનું મૂલ્યાંકન . પેલીસને આની જાણ કરવામાં આવી, અને નોકરની ધરપકડ થઈ. હજાર દસહજારથી નહિં પશુ સંત પુરૂષે થી જ થઈ શકે તેમ છે. નોકરનું નામ વર્તમાનપત્રને પાને ચડયું. *
* *
' ધીરજલાલ ધનજીભાઈ શાહ
કપડાંની રસીદ આધત રોધમાં આવ્યું.
| SR No. | 525933 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1948 Year 09 Ank 17 to 24 and Year 10 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1948 |
| Total Pages | 244 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 28 MB |