Page Text
________________
'તા. ૧૫-૮-૪૮
- પ્રબુદ્ધ જૈન
૩ર૭
રની તેમની નવાબી જોતજોતામાં ખલાસ થઈ ગઈ. આજ અર- કે નથી કોઈ પ્રકારની શાન્તિ અનુભવવામાં આવતી. પાછળથી સામાં કાળબળની જેને સાચી પરખ થઈ ચુકી હતી તેવા આવેલા આગળ જઈને બેસવા પ્રયત્ન કરે, બાળબચ્ચાં લઈને સૌ ભાવનગર મહારાજાને પિતાની પ્રજાને સંપૂર્ણ જવાબદાર
કાઈ આવે, અને નજીક બેઠેલાં સાથે વાત કરવા માંડે–આ આપણે રાજ્યતંત્ર આપવાની એટલું જ નહિ પણું જે સૌરાષ્ટ્રનીયન હંમેશાનો અનુભવ છે. નથી આપણે કાંઇ સાંભળવા માંગતા, નથી ' ઉભું કરવાનું શકય હોય તે તેમાં સૌથી પ્રથમ પોતે જોડાવાની. બાજુનાને સાંભળવા દેવાની આપણે દરકાર ધરાવતા. અલબત્ત - માત્ર ઈચ્છા જ નહિ પણ પુરી તત્પરતાં પ્રગટ કરી. એમના સાલી- વ્યાખ્યાને સંભળાય નહિ અથવા તેમાં રસ ન પડે–એ પણ
યાણાને પ્રશ્ન ઉભો થયો ત્યારે “મારે આટલું તે જોઈએ જ એવું શાન્તિભંગનું એક બળવાન નિમિત્ત હોય છે અને આ બાબત પુરા ' લૌકિક વળણ દાખવવાને બદલે Íધીજી જે કોઇ રકમનું નામ પડે પ્રમાણમાં ન સુધરે ત્યાં સુધી વ્યાખ્યાને દમિયાન શાન્તિ જળવાવી - તે રકમથી પુરે સંતોષ માનવાની ઇચ્છા પિતે પ્રગટ કરી. સૌરાષ્ટ્ર મુશ્કેલ છે. પણ આ વખતે શ્રોતાઓએ બેમાંથી કોઈ પણ એક વિક' યુનીયન માં દાખલ થતાં થતાં અનેક રાજવીઓએ જાતજાતના ૯પને અનુસરવું ઘટે છે. કાં તે સંભળાય નહિ અથવા તે રસ ન પડે
ગેટાળા કર્યાની, કંઈ કંઈ મીલ્કતો પોતાના નામ ઉપર ચઢાવી આ બન્ને બાબતે સહન કરીને પણ શ્રોતાઓએ શાન્તિ જાળવી બેસી * દીધાની તેમ જ ઝવેરાતની ગંજાવર ખરીદી કર્યાની, કેટલીયે
રહેવું અથવા તે જેઓ તેમ ન કરી શકે તેમણે વ્યાખ્યાન છોડી ચાલતા ' વિગતો બહાર આવી છે અને સૌ કોઈ તેમાંનું ઘણું થવું. ૫શુ દવાખ્યાનમાં બેસી રહેવું અને પાસેના 'માણસે સાથે - ખરું જાણે છે. માત્ર ભાવનગરના મહારાજા એક જ એવા વાતે ચલાવ્યે રાખવી કે ઘોંઘાટ ચાલુ રાખવે એ કોઈ પણ રીતે * માલુમ પડયા કે જેમણે, સૌરાષ્ટ્રની નવી સરકાર જે મીલ્કત-સ્થાવર યે ન કહેવાય. આ બાબતમાં ખ્રીસ્તીએ તેમ જ મુસલમાને કે જંગમ–મહારાજાની પેતાની અંગત જ ગણાય એમ સ્વીકારે આપણા માટે આદર્શ દષ્ટાન્ત પુરાં પાડે છે. "
એ સિવાય બીજું કશું પણ ન ખપે એવી ટેક અને સત્યનિષ્ઠા પશુ દુઃખની વાત તે એ છે કે આપણે જે કે “ છે પિતાના આચરણ વડે પુરવાર કરી આપી. આવા સત્યનિષ્ઠ અને શાન્તિઃ શાન્તિઃ' નો સતત પાઠ કર્યા કરીએ છીએ, એમ છતાં પણ રાષ્ટ્રનિષ્ટ મહારાજાએ મહારાજા પદ શોભાવ્યું છે અને કાઠિયાવાડના ' આપણા ઉછેરમાં આ બંને બાબતને બહુ જ ઓછું મહત્ત્વ
સૌરાષ્ટ્રના-ગૌરવમાં ખુબ વધારો કર્યો છે. જેમણે આત્મવિસર્જનમાં આપવામાં આવે છે. તાણીને ખેલવું, ઘોંધાટ કરો, પાછળથી * આનંદ માન્ય છે એવા ભાવનગર મહારાજાની આવી કદર કરવા આવીને આગળ ઘુસવાને પ્રયત્ન કરો, જાહેર માર્ગો ઉપર રાડે
માટે હિંદી સંધના મુખ્ય નિયામકને ધન્યવાદ ઘટે છે અને ‘ભાવ પાડવી, બે જણને સંભળાવવાનું હોય ત્યાં બાવીશ જણા સાંભળે
નગર મહારાજાને પણ આવી પદવી પ્રાપ્ત થવા માટે સૌરાષ્ટ્રના એટલા અવાજથી બોલવું, સમુહમાં બેઠા હોઈએ ત્યાં જેની તેની | સર્વ પ્રજાજનના અનેક અભિનન્દન ઘટે છે.
સાથે વાત કરવી, જે તે પ્રકારના અવાજો કરવા-આ બધું જાણે ઉપાશ્રયમાં શાન્તિ !
કે આપણે ગળથુથીમાં જ પીને આવ્યા હોઈએ એવું આપણું મુંબઈના જૈન સ્થાનકવાસી સમાજના આગેવાન બંધુ શ્રી. ટી.
ખાનગી તેમ જ જાહેર વર્તન હેાય છે. આ બધી બાબતે કેવળ જી. શાહ તથા તેમનાં પત્ની શ્રી. ચંચળબહેન તરફથી એક પત્રિકા
આયરની સભ્યતાને લગતી છે. અને આચારની સભ્યતામાં . બહાર પાડવામાં આવેલ છે. તેમાં તેઓ જણાવે છે કે “ઉપાશ્રયમાં પ્રા તરીકે આપણે ખરેખર બહુ જ પછાત છીએ. આંપણે વ્યાખ્યાન ચાલુ હોય ત્યારે સંપૂર્ણ શાતિ જળવાવી જોઈએ. એને ગંદવાડ-જ્યાં ત્યાં થુંકવું, જ્યાં ત્યાં કચરો નાંખવે, છે માટે પ્રયને પાટીયાં ટાંગીને, બાષણે આપીને. લેખ લખીને આજ જે તે ખાવું, પાનની પીચકારીથી ઘરને ખુશાએ
સુધી કર્યો. પણ કોણ જાણે કેમ એ પ્રયન સફળ થયા હોય તેમ રંગવા અને જાહેર રસ્તાઓને રંગબેરંગી બનાવવા-આ બધું ય * લાગતું નથી. તેથી શાતિ જાળવવાની શિસ્ત કેળવવાના આશયથી આપને ખુબ શરમાવનારું છે. એક શહેરી કે. પ્રજાજન તરીકેના . નીચે મુજબ અમે પ્રતિજ્ઞા કરીએ છીએ.
આપણા કોઈ પણ ધર્મનું આપણને ભાન નથી. મંદિરોમાં પણ આપણે “અ વતા શ્રાવણ સુદ ૧૫ સુધીમાં વ્યાખ્યાન હેલમાં શાન્તિ
' ભાતભાતના રાગડા કાઢીને મંદિરના સમય વાત્તાવરણને અત્યન્ત જાળવવાની પ્રતિજ્ઞાવાળા ૫૦૦૦ પ નહિ મળે તે શ્રાવણ વદ
- કલુષિત કરીએ છીએ. જયણ–યતન-ઉપર આપણુ ધર્મમાં * ૧ થી તેટલાં પત્ર મળતાં સુધી ઉપવાસ કરવાનો નિર્ય અમો ખુબ ભાર મૂક્યામાં આવ્યો છે એમ છતાં આપણું જ જીવન 'આથી જાહેર કરીએ છીએ. આ પ્રયત્ન આજથી રોજ ચાલુ રહે સૌથી વધારે વતનવિહેણું ભાસે છે. આ તે આપણે તે આશયથી ખાખા હિન્દભરમાંથી જ ઓછામાં ઓછા પચાસ પે પ્રતિત વિષયની જરા બહાર જઈને થોડુંક પરિભ્રમણ નહિ મળે તે બીજે દિવસે ઉપવાસ કરવાની આથી પ્રતિજ્ઞા લઈએ કહ્યું. પણ આ સમાચનાને સાર એ છે કે ઉપાશ્રણમાં જે એ છીએ.” આમ જણાવીને “હું નીચે સહી કરનાર વ્યાખ્યાન ચાલુ અશિરત અને અશાન્તિ જોવામાં આવે છે તે કેવળ આકસ્મિક કે રહે ત્યાં સુધી મૌનવ્રત સેવવાની આજથી પાંચ વર્ષને માટે કેવળ ઉપાશ્રય પુરતી નથી, પણ આપણું સમગ્ર રહેણી કરણીનું
પ્રતિજ્ઞા લઉં છું ” એવું પ્રતિજ્ઞાપત્ર પોતાના પુરાં નામ ભ અને આપણા ખેટા ઉછેરનું સ્વાભાવિક પરિણામ છે. અને જયાં 'ઠેકાણુ સાથે શ્રી ટી. જી. શાહ, કે. ટી. જી. શાહ બીલ્ડીંગ, સુધી ખાપણ સમગ્ર આચારવ્યવહારમાં ધરમૂળને ફેરફાર કરવામાં પાયધુની મુંબઈ એ ઠેકાણે મોકલી આપવા તેઓ વિનંતિ કરે છે. નહિ આવે ત્યાં સુધી આપણું ધાર્મિક સામુદાયિક જીવનમાં સાચી
આપણુ સામુદાયિક જીવનમાં શિસ્ત અને શાન્તિને ભારે શાન્તિની સ્થાપના આપણે કરી શકીશું નહિ. આમ હોવા છતાં - અભાવ વર્તે છે અને જ્યાં સુધી આ બને તવેની આપણ ચાલુ અન્ય પક્ષે એમ પણ જરૂર કહી શકાય કે આપણા જીવનની બીજી જીવનમાં સંગીન પુરવણી નહિ થાય ત્યાં સુધી આપણું સામુદાયિક
બાજુઓ પુરી વ્યવસ્થિત હોય કે ન હે પણ ઉપાશ્રય જેવા વિશિષ્ટ જીવન વ્યવસ્થિત બનશે નહિ અને કોઈ પણ કાર્ય પ્રસંગે એકત્ર સ્થળે અને જ્યારે કોઈ પણ સાધુ કે સાધ્વી ધર્મ - થવા પાછળ રહેલે હેતુ ઘણા અંશે અસિદ્ધ રહેશે. આપણા જીવ- 'પ્રવચન કરતા હોય ત્યારે શાતિ જાળવવાને આપણા સૌના દિલમાં નના અનેક અંગોમાં જે બેસુગપણને અનુભવ થયા કરે છે. મકકમ આગ્રહ હોવો જોઈએ. આ વિચાર બરાબર છે. પણ એ તેનું કારણ પણ આ જ છે. પશ્ચિમની પ્રજા આ બાબતમાં આગ્રહને અમલ થવામાં બીજા પણ જે પ્રત્યાયી કારણે છે તે
આપણુથી ઘણી : આગળ વધેલી છે. તેમનાં મંદિર, ધાર્મિક વિચારવા ઘટે છે અને તે દૂર ન થાય ત્યાં સુધી સામુદાયિક * સ્થાને,' સભાગૃહો-સર્વત્ર શિસ્ત અને શક્તિને આગ્રહ : શાન્તિની અપેક્ષા રાખવી તે વધારી પડતું છે. આ કારણેમાં સૌથી : આપણી નજર ઉપર સહેજે તરી આવે છે. આથી ઉલટું આપણે મોટું કારણ તે એ છે કે વ્યાખ્યાતાને બહુ મોટા જનસમુદાય
ત્યાં ખાસ કરીને પર્યુષણ પર્વ દરમિયાન ધાર્મિક ઉપાશ્રયમાં સાંભળી જ શકતે હેત નથી. અને એમ બનતાં પાસે બેઠેલા એ ચાલતા વ્યખ્યામાં નથી કોઈ પ્રકારને શિસ્ત જોવામાં આવતા સાથે વાતચિત કરવાનું પ્રલોભન ખાળી શકાવું સાધારણ માણસે
સુધા મજનો પણ ત્યારે તેમાં એક તરફથી
છે ત્યાં સુધી મોનસુન " નીચે સની, આથી તમારા
'
| SR No. | 525933 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1948 Year 09 Ank 17 to 24 and Year 10 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1948 |
| Total Pages | 244 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 28 MB |