________________
૧૭૬
પ્રબુદ્ધ જને
તા. ૧-૧-૪૮
“અખંડ–આનંદ” :
જયપુરમાં ગુજરાતી શાળા. ‘સતુ સાહિત્ય વર્ધક કાર્યાલય તરફથી ગયા નવેમ્બર માસથી સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલને હસ્તે શિલાન્યાસ, “અખંડ આનંદ' નામના માસિકની શરૂઆત કરવામાં આવી છે.
તા. ૧૭-૧૨-૪૭ ના રોજ જયપુરમાં શ્રી કાશીબાઈ તેના બે અંક બહાર પડી ચુક્યા છે. પહેલા અંકમાં વિવિધ
- છગનલાલ ઝવેરી વિદ્યામંદિરના મકાનને પાયે સરદાર વલ્લભભાઈ વિષયોથી ભરપુર ૨૦૦ પાનાની લેખસામગ્રી ભરેલી છે. આ પટેલના શુભ હસ્તે નાખવામાં આવ્યો હતો. તે પ્રસંગે જયપુરના માસિક દ્વારા દર વર્ષે સુમારે ૧૬ ૦૦ પાનાનું વાંચન પુરું પાડવા
ગુજરાતી નરનારીઓ ઉપરાંત શ્રી. મણિબેન પટેલ, શ્રી. મેનન, સર પ્રસ્તુત માસિક તંત્રી શ્રી મેપાન તથા સસ્તુ સાહિત્ય વર્ધક
વી, ટી. કૃષ્ણામાચારી, સર મીરઝા ઈસ્માઈલ, શ્રી રામજી હંસરાજ, કાર્યાલયના સંચાલકો આશા આપે છે. આ માસિકનું વાર્ષિક
શ્રીમાન ઘનશ્યામદાસજી બીરલા, શેઠ સુંદરલાલજી ઠળીયા, સીકરના લવાજમ રૂા. ૬-૪-૦ છે. આ માસિકનું લવાજમ (૧) સતું સાહિત્ય
નામદાર રાવરાજા, જયપુર રાજ્યના પ્રધાને, ઠાકોર અને સંભવિત વર્ધક કાર્યાલય, ભદ્ર, અમદાવાદ અથવા તે (૨) હાથી બીલ્ડીંગ,
ગૃહ હાજર હતા. , કાલબાદેવી રોડ મુંબઈ, ૨.-આ બન્નેમાંથી કોઈ પણ ઠેકાણે
પ્રારંભમાં બહેનોએ સ્વાગતગીત ગાયું હતું. ગુજરાતી રાસડાએ ભરી શકાશે. ૦
જયપુરની જનતાને સારૂં આકર્ષણ કર્યું હતું. રાજરત્ન પ્રતાપરાય
મહેતાએ ગુજરાતી સમાજની સ્થાપના, ગુજરાતીઓનું પહેલા આ માસિકની આટલી વિગતવાર જાહેરાત આપવાનું કારણ
ઈ. સ. ૧૭૨૯ માં જ્યારે જયપુર વસ્યું અને રાજા જયસિંહ - એ છે કે આ માસિકને આશય ગુજરાતી જનતાને લેકમેગ્ય
બીજાએ અશ્વમેધ યજ્ઞ કર્યો ત્યારે અત્રે આગમન, ત્યાર પછી ઝીલી અને એમ છતાં આરોગ્યપ્રદ અને ઉન્નતિકર સાહિત્ય બને તેટલી
રાણી સાથે ધ્રાંગધ્રામાં મંડળનું આવવું, પાલણપુર, ખંભાત અને એછી કીંમતે પુરૂ પાડવું એ છે અને આજ સુધીમાં પ્રગટ થયેલા
મોરબીના ઝવેરીઓનું આવાગમન, અને છેવટે શ્રી. રામજી હંસબે અંકે જોતાં આ આશય યથાસ્વરૂપે ફલિતાર્થે થયેલે માલુમ
રાજના કારખાનાને અંગે ઘણું કુટુંબને વસવાટ વગેરેનું વિવેચન પડે છે. માસિકને , ઉઠાવ અને છા પણ ભારે આકર્ષક છે. લેખસામગ્રી પણ એટલી જ આદર પાત્ર છે. જે
- ગુજરાતી સમાજને શાળા સ્થાપવા માટે જયપુર રાજ્ય સંસ્થાના આશ્રય નીચે આ માસિક શરૂ કરવામાં આવ્યું છે
૫૦૦૦ વાર જમીન ભેટ આપી છે. શ્રો છાનલાલ ત્રિભુવન ઝવેરીએ એ સંસ્થાના મૂળ સ્થાપક સ્વામી અખંડાનંદ હતા. તેમણે ઈ. સ.
રૂ. ૨૫૦ ૦૦) શ્રી વનેચંદ દુલૅભજી, શ્રી ગિરધરલાલ ઝવેરી, તથા ૧૯૦૮ માં “સસ્તું સાહિત્ય વર્ધક કાર્યાલયની સ્થાપના કરી હતી.
શ્રી શાંતિલાલ ઝવેરી, રાજરત્ન શેઠ રામજીભાઈ હંસરાજ વગેરેએ આ સંસ્થા સ્થાપવાનો હેતુ જનતાને સારૂં છતાં બને તેટલું સસ્તુ મોટી રકમ ભેટ આપી છે. સાહિત્ય પુરૂં પાડવાનો હતે. એ હેતુ અનુસાર જે ચેકબંધ સાહિત્ય સંસ્થાના પ્રમુખ શ્રો. વનેચંદભાઈ ઝવેરીએ સરદાર સાહેબને પાયો સ્વામીજીએ ગુજરાતને પુરૂં પાડયું છે તે સર્વત્ર સુવિદિત છે. નાખવા વિનંતિ કરી હતી. તેમણે જણાવ્યું હતું કે તેમના જેવા ગુજરાતી સાહિત્યનાં આ અખંડ ઉપાસકનું ઈ. સ. ૧૯૪૨ માં લેખંડી મહાપુરૂષના હાથે થતે શિલાન્યાસ વજલેપ બનશે. અવસાન થયું. ત્યાર બાદ આ સંસ્થાનું આખું તંત્રસંચાલન સરદાર સાહેબે ભાષણ આપતાં જણાવ્યું કે એક સમર્થ ગુજરાતી જાણીતા અર્થશાસ્ત્રી શ્રી. મનુ સુબેદારના હાથમાં આવ્યું. સ્વામીજીએ ત્યાગની કીંમત જગતને શીખવી છે. તમારી શાળા બાળકોને જે કાર્ય શરૂ કર્યું હતું તે જ કાયાને શ્રી મનુ સુબેદાર એ જ ત્યાગ, તપશ્ચર્યા અને સેવા શીખવે એમ હું ઈચ્છું છું. ચારિરથની આદર્શ અને એ જ સાહિત્યભકિત તેમ જ ધર્મભાવનાથી પ્રેરાઈને ઘડણી વિના કેળવણી વૃથા છે. આગળ વધારી રહ્યા છે અને સંસ્થાના પ્રકાશનને વધારે સુરૂપ અને - સાવજનિક કાર્યમાં સારી રકમ આપવા માટે અને જાહેર ઉઠાવદાર બનાવી રહ્યા છે તેમ જ વિષયની પસંદગીમાં પણ ખુબ કામમાં અગ્ર પદે સારો રસ લેવા માટે આપણે જૈન સમાજના શેઠ વૈિવિધ્ય લાવી રહ્યા છે. 'અખંડ-આનંદ’ નામનું ઉપર જણાવેલ રામજી હંસરાજ, છગનલાલ ત્રિભુવન, શ્રી દુર્લભજી ત્રિભુવન માસિક પણ એ જ પ્રકારની સાહિત્ય-ઉપાસનાની નવી આવૃત્તિ ઝવેરીના સુપુત્ર તથા શ્રી ભગવાનજી રાયચંદ માટે જૈન સમાજ છે અને તેનું તંત્રીપણું શ્રી. સપાન જેવા શકિતસમૃદ્ધ
ગૌરવ લેવા જેવું છે. યુવાનને સોંપવામાં આવ્યું છે. આપણે આશા રાખીએ કે આ શ્રી. વિજયસિંહ નહાર જેલવાસી બનતાં એ માસિક બંધ કરવામાં પ્રવૃત્તિ શ્રી. મનુ સુબેદારનું ભાવનાબળ અને શ્રી. સપાનની આવ્યું હતું. જેલમાંથી છુટયા બાદ કંઈ સમય સુધી માસિક શરૂ કરવા સાહિત્યશક્તિ-ઉમયના સમન્વય અને સહકારના પરિણામે સદા માટે સરકારની સંમતિ મળી શકી નહોતી. ઉપર જણાવેલ ત્રિપુટિમાંના વિકસતી અને ફાલતી ફુલતી રહે અને ગુજરાતી પ્રજાને સદા ઉન્નત એક ભાઇ સિધ્ધરાજ દ્વાએ લગભગ દેઢ બે વર્ષથી જયપુર ખાતે લોકબનાવે તેવી વિચારસંસ્કારની સામગ્રી સારી રીતે પુરી પાડતી રહે. વાણી નામનું હિંદી દૈનિક પત્ર શરૂ કર્યું. તાજેતરમાં સરકારની સંમતિ માસિક અથવા તે કોઈ પણ પ્રકારનું સામાયિક-એ એક પ્રકારની તેમ જ કાગળ તથા છાપખાના વગેરેને સુગ થતાં શ્રી ભંવરલ જ્ઞાનપરબ છે. તૃષિત આત્માઓને નિર્મળ જ્ઞાનજળ પાયા કરવું સિંધી તથા શ્રી ચંદમલ ભૂતેડિયાના સંપાદક નીચે તરૂણ જૈ” એ જ તેની ફરજ છે. આ ફરજનું ઉત્તમ રીતે પાલન કરવામાં ની શરૂઆત કરવામાં આવી છે અને એ માસિકના આજ સુધી માં આવશે એવી અખંડ-આનંદની આયેજના જોતાં કોઈને પણ પાંચ અંક નીકળી ચુક્યા છે. એનું વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૫ છે. પ્રતીતિ થયા વિના રહે તેમ નથી.
પરમાનંદ અને મેનેજર, તરૂણ જત, ૩, કમર્શીઅલ બીલ્ડીંગ્સ, કલકત્તા. એ . . તરૂણ જૈન
ઠેકાણે લખવાથી આ માસિકના ગ્રાહક થઈ શકાશે. આ માસિક | પ્રબુદ્ધ જૈન જે ઉદ્દેશ અને ધ્યેયપૂર્વક આજ સુધી દ્વારા ઉપયોગી વિચારસામગ્રી તો મળશે જ, અને સાથે સાથે હિંદી
ચાલી રહ્યું છે, તે જ ઉદ્દેશ અને દયેય ઉપર તરૂણ જૈન' નામનું ભાષાને પરિચય પણ વધશે. જે પત્રના સંચાલકો એક સરખી ભાવના હિંદી માસિક કેટલાંક વર્ષોથી કલકત્તા ખાતે ચાલતું હતું. પણ અને આદર્શથી પ્રેરાયેલા છે અને એક જ કાર્યક્ષેત્રના જાણે કે સાથીદાર' ૧૯૪૨ની આપણી રાજકીય લડત દરમિયાન એ માસિકના ત્રણે છે તેમના વિષે વધારે ભલામણ કરવી એ આભલાધા કરવા મુખ્ય સંચાલક શ્રી. સિદ્ધરાજ હઠ્ઠા, શ્રી ભંવરમલ સિંધી તથા બરોબર લાગે છે.
તંત્રી, પ્રબુધ જૈન, શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંધ માટે તંત્રી મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી. મણિલાલ મોકમચંદ શાહ, ૪૫-૪૭ ધનજી સ્ટ્રીટ, મુંબઈ.
મુદ્રણસ્થાન : સૂર્યકાન્ત પ્રિ. પ્રેસ, ૫૧, કાલબાદેવી રોડ, મુંબઈ. ૨