Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1947 Year 08 Ank 17 to 24 and Year 09 Ank 01 to 16

SR No.: 525932
Original Sutra Author: N/A
Author: Manilal Mokamchand Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1947
Total Pages: 244
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 29 MB

Page 4

પા
!' કપ
જ્ય5 કરાક 1
પ્રભુ, જેને
તા. ૧-૧-૪૭
: એકમેનો દરજો અને શેષ સત્તા પ્રાપ્ત થશે અને તે તેમની જુથરચનાને જટિલ શ્રશ્ન
પાસે કાયમ રહેશે અને મધ્યસ્થ સરકારને જે અધિકાર અપાયેલા હિંદી રાજકારણમાં આજે જુથરચનાના અને ભારે ગંભીર દિ. હશે અથવા તો સંધરાજ્ય બનવાથી જે અધિકારે સ્વાભાવિક
સ્વરૂપ પકડયું છે. બ્રીટીશ પ્રધાન પ્રતિનિધિ મંડળની યોજના મુજબ રીતે જ તેને પ્રાપ્ત થશે તે અધિકાર સિવાય બાકીની સર્વ
બંધારણ સભાને પ્રાથમિક વિધિ પુરો થયા બાદ તેણે ત્રણ વિભાગમાં બાબતને લગતા રાજ્યકારભારના અધિકારો આ સ્વાયત્ત એક
વહેંચાઈ જવાનું છે. આમાં બી વર્ગમાં બંગાળ અને આસામ ભેગવી શકશે.
અને સી વર્ગમાં પંજાબ, સિંધ અને વાયવ્ય પ્રાન્ત આવે છે. : “આ સ્વતંત્ર સાર્વભૌમ હિંદી સંધરાજ્યની તેમ જ તેનાં
બી વર્ગના બે પ્રાન્તમાં બંગાળ મુસ્લીમ પ્રધાન છે અને ત્યાં એકમોની તથા જુદા જુદા સરકારી ખાતાઓની સર્વ સત્તાઓનું આજે મેહેમ લીગનો વહીવટ ચાલે છે. આસામ હિંદુ પ્રધાન છે ઉદ્દભવસ્થાન હિંદી પ્રજા જ લેખાશે.
અને ત્યાં કોંગ્રેસનું રાજ્ય ચાલે છે. બંધારણ સભામાં બંગાળ ' “આ સંધરાજ્યની સમગ્ર પ્રજાને સામાજિક, આર્થિક તેમ જ
તરફથી મુસ્લીમ લીગના ૩૨ અને આસામ તરફથી મુસ્લીમ લીગના રાજકીય બાબતોમાં સરખો જ ન્યાય મળશે, સર્વને દરજજો એક
૩ એમ કુલ ૩૫ પ્રતિનિધિઓ છે, આ ઉપરાંત બંગાળના બીજા સરખે લેખાશે, સર્વને સરખી તક મળશે, અને કાયદાની દષ્ટિએ ત્રણ પ્રતિનિધિઓ છે–એક કૃષક પ્રજાને (ફઝલુલ હકક), બીજો સર્વ તરફ એકસરખો વર્તાવ રાખવામાં આવશે. વિચાર, વાણી, સામ્યવાદી અને ત્રીજો પછાત વર્ગને (ડે. આંબેડકર). આમાંથી માન્યતા, ધર્મ, પૂજા, ધ, સમુહમીલન તેમજ ચાલુ પ્રવૃત્તિઓ- ફઝલુલ હકક તે મોલેમ લીગમાં જોડાઈ ગયેલ છે. ઠે. આંબેડકરનું આ સર્વ બાબતમાં દેશને કાયદે અને સાર્વજનિક નીતિરીતીને
વળણું આજ સુધી તે મેસ્લમ લીગ તરફ રહેલું છે. સામ્યવાદી આધીન રહીને સર્વને પુરૂં સ્વાતંત્ર્ય મળશે.
પ્રતિનિધિ કાં તે મેસ્લમ લીગ તરફ ઢળે અને કાં તે તટસ્થ રહે. “લઘુમતીઓ, પછાત વર્ગો, આદિવાસીઓ, દલિત તેમજ
બીજી બાજુએ બંગાળ તરફથી કોગ્રેસના ૪૫ અને આસામ તરઅસ્પૃશ્ય લેખાતા લોકોએ સર્વના વ્યાજબી સહકકે સુરક્ષિત કથી કોંગ્રેસના 9 પ્રતિનિધિઓ છે. આ હિસાબે બી વર્ગમાં રહે એવી આ નવા બંધારણમાં પુરી જોગવાઈ કરવામાં આવશે. મેસ્લેમ લીગની પાકી બહુમતી છે અને અંગ્રેજ સરકાર કેબીનેટ
'. આ પ્રજાસત્તાક રાષ્ટ્રમાં અન્તર્ગત થતા પ્રદેશનું અખંડવ મીશનની જનાને જે અર્થ કરે છે તે મુજબ જે કેવળ બહુકાયમ રાખવામાં આવશે તેમ જ જળ, સ્થળ અને આકાશને લગતા : મતીથી નિર્ણય કરવામાં આવે તે મેલેમ લીગ અને બંગાળ રાષ્ટ્રના સાર્વભૌમ હકકને સુધરેલી પ્રજાઓના કાયદા અને ન્યાય , આસામ ઉપર પિતાને ફાવે તેવું બંધારણ ઠોકી બેસાડી શકે.
પદ્ધતિ અનુસાર પુરું રક્ષણ કરવામાં આવશે અને આ પુરાણુભૂમિ પરિણામે મધ્યવર્તી કેન્દ્રની અતિ મર્યાદિત સત્તા અને પ્રાતિક સ્ત્રી': વિશ્વના અન્ય રાષ્ટ્રોની હરોળમાં પિતાને યેાગ્ય અને માનવતુ સ્થાન. યત્ત શાસન એ પાયા ઉપર રચાયેલી કેબીનેટ મીશનની આખી છે. પ્રાપ્ત કરશે અને દુનિયાની સુલેહશાંતિ જાળવવામાં અને માનવ- વૈજના અર્થ વિનાની બની જાય. અને આસામનું ભાવી ઘડવામાં જાતિનું કલ્યાણ સાધવામાં પિતાને સ્વેચ્છાપ્રેરિત મહત્વપૂર્ણ
આસામને કશું સ્થાન જ ન રહે. આવી જ સ્થિતિ સી વર્ગની છે. હું , ફાળો આપશે.”
તેમાં આવેલા ત્રણે પ્રાન્ત મુસ્લીમ પ્રધાન છે એમ છતાં પંજાબમાં " આ પ્રસ્તાવ રજુ કરતાં પંડિત જવાહરલાલ નહેરૂએ એક શિખો તેમ જ હિંદુઓ પાકીસ્તાન વિરોધી છે અને વાયવ્ય પ્રાન્ત અત્યંત ઓજસ્વી અને ઉદારતાભર્યું પ્રવચન કર્યું હતું જે અહિં કોંગ્રેસ શાસિત હોઈને એ પણ પાકીસ્તાન વિરોધી છે. એમ છતાં પણ, જગ્યાના અભાવે આપી શકાતું નથી. એ પ્રવચનમાં એક આઝાદ આ વિભાગમાં કેવળ બહુમતી મુજબ જે નિર્ણય લેવામાં આવે પુરૂષની અણનમ ખુમારી હતી તેમ જ આજે તેઓ દેશના અને પ્રાંત પ્રાંતની સ્વાધીનતાને અવગણવામાં આવે તે માસ્લેમ રાજકારણમાં તેમ જ રાજકારભારમાં જે પ્રમુખસ્થાન ભોગવી રહ્યા લીગના એ વિભાગના કુલ ૧૮, પ્રતિનિધિઓ બાકીના ૧૭ પ્રતિછે તેને અનુરૂપ સંયમ અને શાણપણ હતું.
નિધિઓ સામે પિતાને કાવે તેવું બંધારણ ઘડી શકે અને વાયવ્ય ' 'ઉપર જણાવેલ ઠરાવ ઉપર છે. એમ. આર. જ્યકરે નીચે પ્રાંતને આ મુંગે મેઢે સ્વીકારી લેવું પડે. કેબીનેટ મીશનની યોજના મુજબ સુધારે રજુ કર્યો હતે –
સંબધે મતભેદ ઉભો થતાં ફીડરલ કોઈ પાસે ચુકાદ લે અને એ * * “આ બંધારણસભા પિતાને સુદૃઢ અને ઉંડા દિલને નિશ્ચય ચુકાદ સૌ કોઈએ બંધનકર્તા ગણવો એવી સમજુતી આજ સુધી ચાલતી : જાહેર કરે છે કે આ બંધારણસભા હિન્દના ભાવી રાજ્યકારભાર હતી. મેસ્લમ લીગે તે આ જનાને સ્વીકારીને નકારી છે અને તેને
માટે જે બંધારણ ઘડશે તે સ્વતંત્ર અને લોકશાસિત સાર્વભૌમ- પાછો સ્વીકાર કરે તે પણ મેસ્લેમ લીગ આ પ્રશ્ન ઉપર પિને A 2104 (Free and Democratic Sovereign State) H12 અખત્યાર કરેલા વળણુ ઉપર જ મુસ્તાક રહેવા માંગે છે અને
હશે. પણ આવા બંધારણના ઘડતરમાં મસ્લમ લીગ અને દેશી સરકારે પણ ફીડરલકોર્ટને આ પ્રશ્ન પરત્વેના ચુકાદાને પોતે રાજ્યને સહકાર મળે અને એ રીતે ઉપર જણાવેલ નિશ્ચયને બંધનકર્તા નહિ ગણે એમ છઠ્ઠી ડીસેંબરના પોતાના નિવેદનમાં જાહેર વધારે બળ અને વેગ મળે તે માટે આ બંધારણસભા આ પ્રશ્નને કર્યું છે. ૧૬ મી મેની જાહેરાત બાદ સરકારે એક પછી એક
લગતી ચર્ચામાં આ બંને સંસ્થાના પ્રતિનિધિઓ તેમની ઈચ્છા નિવેદન બહાર પાડીને પિતાની મૂળ જનામાં કેવા મૌલિક ફેરફારો ન થાય તે ભાગ લઈ શકે તે હેતુથી આ પ્રશ્નની વિચારણાને આગળ કર્યા છે અને તે ફેરફાર સરકારી જવાબદાર અધિકારીઓ તરફથી Bો ઉપર મુલતવી રાખે છે.”
કરવામાં આવેલાં જુદાં જુદાં વિધાન સાથે કેટલા વિરોધી છે એ છે. ઉપર જણાવેલ પંડિત જવાહરલાલના ઠરાવ અને શ્રી જયકરને સંબંધમાં કોંગ્રેસની કારોબારીએ એક લાંબું નિવેદન બહાર પાડયું 'સુધારો આ બંને ઉપર બંધારણસભામાં ઠીક ઠીક ચર્ચા ચાલી છે અને આ સંબંધે ગ્ય નિર્ણય કરવા માટે આ માસની પાંચમી હતી. આ ચર્ચા દરમિઆન ડો. આંબેડકરે શ્રી. એમ. આર. જયકરના તારીખે દીલ્હીમાં અખિલ હિંદ મહાસભા સમિતિની સભા બેલામુંદાને ટેકે આપતાં સંયુક્ત હિંદનું અને મજબુત મધ્યવર્તી સરકારનું
વવામાં આવી છે. બહુ ભારપૂર્વક સમર્થન કર્યું હતું. આ સાંભળીને સૌ કોઈને ભારે ભૂતકાળના ગાણા ગામે વર્તમાનને ઉધાર નહિ થાય | આશ્ચર્ય થયું હતું. અને ડે. આંબેડકરને આ તે હૃદયપલટો થયે થડા દિવસ પહેલા પંડિત સુખલાલજી જેઓ લગભગ છે છે કે શું એવું સૌ કોઈએ વિસ્મય અનુભવ્યું હતું. આ પ્રસ્તાવની સાત મહીનાથી કાશી જઇને રહ્યા છે તેમને “પ્રબુધ્ધ જન’ માટે
ચર્ચા જાન્યુઆરી માસની ૨૦ મી તારીખ ઉપર મુલતવી રાખવામાં કાંઈક લખી મેકલવા મેં પત્રદ્વારા વિનતિ કરી હતી તેના જવાબમાં આવી છે.
તેમણે મને એક લાંબે પત્ર લખ્યું હતું જેમાંને અગત્યને ભાગ
તિ
,
?