Page Text
________________
તા. ૧પ-૧ -૪૭
૧૧૯
.
૧ ૧.૯
નામ :-=-
એને એક ત્રાણુ–મણે લાા છે. જે વસ્તુ સામાન્ય અને સહજ હતી પણ એને એ પંથ પર ન લાગે, વધારે શુદ્ધ અને વધારે " તેમ જ જે ઘરઆંગણે હતી તે અત્યાર લગી નકામી બાસતી, સમર્થ એવા સંસ્કૃત જ્ઞાનની ભૂખે મને વ્યાકુળ કરી ચૂક્યા, પણ હવે તે ઉપયોગી સિદ્ધ થઈ.
એણે ઉંધ ઉડાડી, સ્વપ્ન સબ-સ્વખે એવાં છે. કુળપરંપરાગત ધર્મસંસ્થા
જાણે હું અવારનવાર આકાશમાં ઉડતે હૈઉં. મને એમ આ વસ્તુ એટલે કુળ પરંપરાગત ધર્મ સંસ્થાનો આશ્રય, અત્યારે
લાગેલું કે આકાશમાં ઉડવાના આ સ્વનો માત્ર માનસિક અસ્વહું આવી ધર્મસંસ્થામાં સામાન્ય રીતે ત્રણ બાબતને સમાવેશ કરું
સ્થતામાંથી પેદા થયેલ વાતવ્યાધિનું પરિણામ હાવાં જોઈએ. છું ગુરૂવર્ગ, શાસ્ત્રજ્ઞાન અને સાંપ્રદાયિક આચાર. કુળધર્મ સ્થાન
છેવટે અને સંસ્કૃતજ્ઞાન મેળવવાની સમર્થ ભૂમિકા મળી ગઈ. વારસી હોવાથી મને સહેજે આ ત્રણ બાબતે પ્રાપ્ત હતી. જિજી
| વિજયધર્મસૂરિનો યોગ વિષ એ જિજ્ઞાસાને સતેજ કરી, અને તેણે સંક૯પ તેમ જ પ્રયત્ન આવી સમર્થ ભૂમિકા પૂરી પાડનાર સ્વર્ગવાસી શાસ્ત્રવિશારદા બળ અપ્યું. મારી જિજ્ઞાસા કુળધર્મનાં ઉપર સૂચવેલ ત્રણ વિજયધમ સૂરીશ્વર. અહીં અત્યારે જે હાજર છે તે શ્રીયુત અંગેની આસપાસ સંતોષાતી. એ ત્રણ અંગેનું વર્તુલ જેટલું છોટાલાહાબાઈ વકીલ તે વખતે કાશી યશોવિજય પાઠશાળાના સાંકડું તેથી પણ વધુ સાંકડું મારી સમજણનું વતું . બે પૈકી એક મંત્રી. બીજા મંત્રી તેમના જ શિક્ષક શ્રીયુત એટલે રવાભાવિક રીતે જ હું જે કોઈ ગુરૂને મળતો કે
રચંદ માસ્તર હતો. શ્રીયુત છોટાલાલભાઈ તો તે તેની પાસેથી જે કાંઈ શ્રવણ કરતે, અગર જે કાંઈ કુળ ચાર વખતે હજી વકીલાતને અભ્યાસ જ કરતા. તેમને પ્રમાઆચરતો તે જ મારે માટે તે વખતે અતિમ સત્ય હતું. ણિકપણે એમ લાગેલું કે સુખલાલ કાશી જશે તો તેને વધારે અલબત્ત. ઉત્તરોત્તર આગળ વધવાની અને ઉંડા ઉતરવાની ઈચ્છા મુશ્કેલી પડશે. તેથી તે બને મંત્રીઓ શરૂઆતમાં મને કાશી જાગ્રત રહેતી. પણ એને પૂર્ણપણે સંતોષવાનાં કઈ પણ સાધન મોકલતાં ખચકાયા. પણ જ્યારે વિજયમસૂરીશ્વરને તેમના ઉપર સામે ન હોવાથી તેને વેગ મળતું નહીં. આને લીધે મારા મન મને તાકાળ રવાના કરવાને તાર આવ્યું ત્યારે તેઓ મને એકલઉપર છાપ એક જ પડેલી કે ધર્મ સાચો હોય તે તે જૈન ધ. વામાં સમ્મત થયા અને મને પણ નિરાંત વળી. એ કહેવાની મારી જૈન ધર્મની તે વખતની પરિભાષા ઉપર સૂચવેલ ભાગ્યે જ જરૂર હોય કે હજી લગી હે પત્રવ્યવહાર, ઉપરાંત વિજયસ્થાનકવાસી પરમપરાનાં ત્રણ અંગમાં જ સીમિત હતી. આ ધસરીધરને કોઈ પણ રીતે જાણુને નહીં. મેં મારી અંધકાર દ્વૈતબહારનો બીજો કોઈ ધર્મ અગર જૈન ધર્મને બીજો કોઈ ફાંટે વિશ્વ ની સ્થિતિ છે તેમને જણાવેલી જ. કયાં ઝાલાવાડ અને કયાં એ મારે મન મિથ્યા ધમ જે હતા.
સ્વતંત્રતા સાથે સંસ્કૃતનું શિહાણ. તેમ છતાં વિજયધર્મસૂરીશ્વરને જીવનમાં ઉધડેલી નવી ભૂમિકા
મને કાશી બનાવવા માટે નિર્ણય કરવામાં એક પણ ક્ષણની વાર પણ આ રિથતિ કાયમ બને તે પહેલાં જિજ્ઞાસાએ પલગ ન લાગી. એને દૈવયે કહો કે ઉકટ જિજ્ઞાસાનું પરિણામ કહે, ખાધે. જે કાંઈ સાધનહીન ગામડામાં સાધમાળાના મુખથી તેના પણ મારે માટે અહીંથી અભ્યાસની નવી સી બાને પ્રારંભ થયે. સંસર્ગથી શીખેલે તે સાવ અપૂર્ણ જણાવા લાગ્યું. અહીંથી પહેલી
માનસિક મંથન-સંસ્કાર પરિવર્તન રસીમાં પૂરી થઈ અને નવી સીમા શરૂ થઈ. સંસ્કૃત જ્ઞાન વિના અભ્યાસ તે કરો હતે સંસ્કૃત ભાષા અને તેમાં લખાયેલ જૈનશાસ્ત્રનું જ્ઞાન સાવ અધૂરું અને પાંગળું જ હોઈ શકે એવી વિવિધ શાસ્ત્રો , જેનું મને કોઈ વિશેષ ભાન ન હતું. પણ આ પ્રતીતિ થતાં સંસ્કૃત શીખવાની ઉત્કટ તમન્ના જાગી, જે બે-ચાર ભાષા અને એમાં લખાયેલ શાઓ એ બધું સમ્પ્રદાયાધી હોવાથી સચ્ચરિત સ્થાનકવાસી સંસ્કૃતિનું સાધુઓ પરિચયમાં આવ્યા તેમની એનું શિક્ષણ લેવા અને આપવામાં અનેક સ્થાને રહેલાં છે, પરિચય અને સહાનુભૂતિથી હું સંસ્કૃત શીખવાના પંથે તે પડશે, તેમ જ અનેક વિરોધી બળો મનને મૂંઝવી પણ નાંખે છે. આ
g
-.........
...
...
SOL-11
પણ વ્યાખ્યાનમાળા દરમિયાન પંડિત સુખલાલજી મારે ત્યાં ઉતર્યા હતા. મારી, નીચે મારા મિત્ર શ્રી. કે. . ૬ હું હેબર રહે છે, જેઓ એક જાણીતા ચિત્રકાર અને કળાકાર છે. પંડિતજીના નિવાસ દરમિયાન શ્રી હેબરે પંડિતજીના પાંચ જુદા જુદા રે રેખાચિત્રો દોરી આપ્યા છે. જે તેમની અનુમતિથી આ અંકમાં છુટા છુટા પ્રગટ કરવામાં આવે છે. પ્રસ્તુત રેખાચિત્રો માટે છે શ્રી હેબરનું “પ્રબુદ્ધ જૈન” રૂણ બને છે. પરમાનંદ
| SR No. | 525932 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1947 Year 08 Ank 17 to 24 and Year 09 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1947 |
| Total Pages | 244 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 29 MB |