________________
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૧૫-૯-૪૭
માગતા નથી. સ્વયં ભગવાન-જીવિત ભગવાનની પાસે તે બધા
હરિજન મંદિર પ્રવેશ ધારો મનુષ્ય વિના ભેદભાવે જઈ શકતા અને પવિત્ર થતા. પણ આપણે જે ભગવાનને પત્થરમાં પૂરી દીધા એ એટલો બધો પવિત્ર (?)
જૈન , મૂ. કેન્ફરન્સનું પ્રત્યાધાતી નિવેદન થઈ ગયું કે તેના દર્શન માત્રથી સામાની અપવિત્રતા
હરિજન મંદિર પ્રવેશ ધારે જે કેટલાક સમયથી મુંબઈ ગળી જવાને બદલે એ અપવિત્રતાથી સ્વયં ભગવાનની
પ્રાન્તની ધારાસભા સમક્ષ રજુ કરવામાં આવ્યું હતું તે તા. મૂર્તિ પણ અપવિત્ર થઈ જાય છે ? પારસમણિ કોણ-પથ્થર કે
૧૧-૮-૪૭ના રોજ સર્વાનુમતે પસાર કરવામાં આવ્યું છે. આ અછૂત? ખરી રીતે આપણું મન જ મેલાં થઈ ગયાં છે, સંકુચિત
રીતે સવર્ણ હિંદુઓ અને હરિજને વચ્ચે આજ સુધી પરસ્પર થઈ ગયા છે એટલે આપણે ભગવાનની મૂર્તિ જે પારસમણિ છે,
વ્યવહારમાં જે કોઈ ભેદભાવ દાખવવામાં આવતા હતા તે સર્વ તેને માત્ર પથ્થરની તેલે આપણું આચરણથી જ સિદ્ધ કરીએ
ભેદભાવ કાયદાથી હવે નિષિદ્ધ બને છે. અને હવેથી હે ટેલમાં, છીએ. અન્યથા એમ શા માટે ન માનીએ કે જે કોઈ અછૂત
ધર્મશાળાઓમાં બાગબગીચા અને રમતગમતના મેદાનમાં, નિશાળે, ભગવાનના દર્શન કરી પવિત્ર થાય તે અછૂત રહી શકે જ નહિ?
સીનેમા, અને ધર્મસ્થાનકમાં તેમજ કુવા, હેજ, તળાવ કે નદી તે તે પરમ પવિત્ર બની જાય. ખરી રીતે આપણને આપણું
નાળાઓના સાર્વજનિક ઉપયોગમાં-જ્યાં જ્યાં અન્ય હિંદુઓ જઈ શકે ભગવાનમાં કે તેમની મૂર્તિમાં સાચી શ્રદ્ધા જ નથી, પરંતુ આપણે
છે, ખાઈ શકે છે, રહી શકે છે અને દર્શનઉપાસના કરી શકે છે તે ભગવાનને અને તેમની મૂર્તિને આપણી વામણી બુધ્ધિીથી માપીને
સર્વ સ્થળે હરિજને પણ એટલા જ ઉપગ અને ઉપભેગ કરી તેમને પણ આપણી જેવી તુચ્છ કોટિમાં મૂકી દઈએ છીએ. આ
શકશે. મુંબઈ પ્રાન્તના પદદલિત વર્ગને આ રીતે ઉધ્ધાર કરવા વસ્તુને વિચાર જે પ્રતિક્રમણમાં ન આવે તે ધાર્ભિક જીવનની
માટે અને સવર્ણ હિંદુઓની સમાન કક્ષાએ તેમને પહોંચાડવા શુદ્ધિ કેવી રીતે થવાની હતી ? ભારતવર્ષે આ જ વર્ષે જે સ્વાતંત્ર્ય પ્રાપ્ત કર્યું છે તે તેના જ
માટે મુંબઈની કેગ્રેસ સરકારને ધન્યવાદ ધટે છે. આ બીલની નહિ પણ દુનિયાના ઇતિહાસમાં અપૂર્વ છે. છતાં આજે એટલે
સામે સ્થિતિચુસ્ત હિંદુ સમાજે ઠીક ઠીક ઝુંબેશ ઉપાડી હતી જોઈએ તેટલો આનંદ પ્રજામાં શા માટે નથી? આ વસ્તુનો વિચાર
પણ મુંબઈની ધારાસભાની પ્રજાએ ચુટેલા સભ્યોમાંથી એક પણ. પણ પ્રતિક્રમણમાં રાષ્ટ્રજીવનની દ્રષ્ટિએ કરે આવશ્યક છે જ.
સભ્ય મેં સ્થિતિચુસ્ત સમાજની તરફદારી કરી નહિ. ઉપર
જણાવેલ વિરોધની ઝુંબેશમાં જૈન ભવે મ્ કોન્ફરન્સની સ્થાયી હિન્દુસ્તાનના ટૂકડા થયા તેનાં મૂળ કારણોમાં માત્ર બ્રીટીશ રાજ્યને દોષ દઈ બેસી રહેવાથી જડમૂળ ઘાલીને બેસી રહેલા આપણા
સમિતિએ મુંબઈ સરકાર ઉપર એક નિવેદન મેકલી પિતાને રાષ્ટ્રજીવનમત દોષનું નિવારણ નથી થવાનું.
સુર પુરાવ્યું હતું. પ્રગતિશીલ હોવાનો દાવો કરતા કોઈ પણ સમાજ - ભારતવર્ષમાં અનેક જાતિઓ. આવી અને તેમાં સમાઈ ગઈ. માટે આ શરમજનક લેખાવું જોઈએ. એ નિવેદનથી જન સમાજ પણ જયારથી ભારતવર્ષમાં એવી જાતિઓના સમાવેશની પ્રક્રિયા ખેટા માર્ગે ન દોરાય એ માટે એ નિવેદનની સવિસ્તર સમાબંધ થઈ ગઈ અને જુદી જુદી જાતિઓ પિતાના વાડ બાંધીને
લેચના અને આવશ્યક છે. જૈન શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક કેન્ફરન્સ બેસી ગઈ કે તેમાંથી કોઈ નીકળી પણ ન શકે અને તેમાં કોઈ ' તરફથી તા. ૧-૯-૮૭ ના રોજ મુંબઈ સરકાર ઉપર જે દાખલ પણ ન થઈ શકે, ત્યારથી જ આજના વિભાજનનાં મૂળ નંખાઈ
નિવેદન મેકલી આપવામાં આવ્યું છે તેને અનુવાદ નીચે મુજબ છે :ગયાં હતાં. એ આજે જેટલું દીવા જેવું દેખાય છે તે કદી પહેલાં મુંબઈ સરકારના મુખ્ય પ્રધાન જોગ, મુંબઈ દેખાયું ન હતું. અને તેથી જ આજે આપણાં પ્રત્યેક નેતા એક જ હિંદની વેતાંબર મૂર્તિપૂજક જૈન કોપ. તરફથી અમે હરિ વાત પર ભાર આપે છે કે ભારતની પ્રજા એક અને અવિભાજય છે, એ જન મંદિર પ્રવેશ દ્વારા સંબંધમાં નીચે મુજબ નિવેદન રજુ કરે છે. ' સ્થિતિ આપણે સ્વીકારીશું નહિ ત્યાં સુધી આ દેશની ઉન્નતિ કે ઇચ્છીએ છીએ. પણ પ્રકારે થવાની નથી. અને એ વાત સ્વીકારવી એટલે જાતિ
(1) એ ધારાની કલમ ૨ ઉપકલમ “બી'માં એમ જણા પાંતિ તે છોડવી જ જશે પણ એ ઉપરાંત પણ મૂડીદાર અને '
વવામાં આવ્યું છે કે હિંદુ કામમાં જૈનોને સમાવેશ થાય છે. મજૂર વચ્ચેના કૃત્રિમ ભેદેને પણ ભૂંસી નાખવા પડશે. રાષ્ટ્રમાં
અમે જણાવવા માંગીએ છીએ કે જેને હિંદુ કામમાં સમાવેશ પ્રત્યેક વ્યકિતને સમાન હકકો અને સમાન તકે એ આજનું સૂત્ર
કરવો ન જોઈએ. છે. એ જ્યાં સુધી નહિ સ્વીકારીએ ત્યાં સુધી રાષ્ટ્રજીવનનું પતન જ થવાનું. ઉત્થાનની આશા ન રાખી શકાય.
(૨) આ ધારાના હેતુઓ અને ઉદેશને લગતા નિરૂપણમાં આમ ભૂતકાળનું પ્રતિક્રમણ કર્યાંથી માત્ર આવી ભૂલ થઈ
એમ જણાવવામાં આવ્યું છે કે જે જાહેર પૂજાનાં સ્થાનકે છે તેની યાદી કર્યા માત્રથી આપણો ઉદ્ધાર નથી. તે તે વારંવાર (Places of public worship) સામાન્યતઃ અન્ય સર્વ હિંદુઓ “મિચ્છામિ દુક્કડ” દેનાર સાધુના જેમ નિષ્ફળ થાય. ફરી એ ભૂલ માટે ખુલ્લા મૂકવામાં આવેલ હોય તે સ્થાનકમાં હરિજનની ન કરવાને દઢ નિર્ણય હે જોઈએ એટલું જ નહિ, પણ ઉન્નતિ. છ અટકાયત ઉપર પ્રતિબંધ મૂકવાને આ ધારાને હેતુ છે. અમે અથે જે જે બાધક હોય તે બધાથી દૂર રહી ઉન્નતિ સાધક ઉપા- જણાવવા માંગીએ છીએ કે અમારી, કોમના મંદિરે અન્ય યોમાં લાગી પડવું જોઈએ. આમ થાય ત્યારે જ સાંવત્સરિક પ્રતિ- સામાન્ય હિંદુઓ માટે ખુલ્લો મુકાયેલા પૂજાના થાનકની કટિમાં ક્રમણ સફળ થયું ગણાય. દલસુખ માલવણિયા, આવતાં નથી. અમારા મંદિરોમાં અમારી કોમના જ લેક હકકની વૈદ્યકીય રાહત
રૂઇએ. પ્રવેશ કરી શકે છે અને પૂજા કરી શકે છે. એ જાણીતી | મુંબઈ અને પરાંઓમાં વસતા જે જૈન ભાઈ યા બહેનને હકીકત છે કે બીજી કોઈ પણ કેમના લેકને અમારા મંદિરમાં
વૈદ્યકીય રાહતની, દવા કે ઇન્જકશનની તેમજ ડાકટરી ઉપચારની દાખલ થવાને કે પૂજા કરવાનો, ઠંડક ની ફુઈએ, કે ઈ અધિકાર : - જરૂર હોય તેમણે ધનજી સ્ટ્રીટમાં આવેલ મુંબઈ જૈન યુવક સંધના નથી. આના અનુસંધાનમાં પારસી અગિયારીઓને દાખલો
કાર્યાલયમાં તપાસ કરવી અથવા તો મને કે વૈદ્યકીય રાહત સમિતિના અમે આપના ધ્યાન ઉપર લાવવા માંગીએ છીએ. આ સભ્ય જેમના નામ તા. ૧૫-૨-૪૭ ના પ્રબુદ્ધ જૈનમાં પ્રગટ કર- અગિયારીઓમાં પારસીઓ સિવાય બીજા કોઈને દાખલ થવા ' વામાં આવ્યા છે તેમનામાંથી કોઈને મળવું. ,
દેવામાં આવતા નથી. એવી જ રીતે. અમારી કોમના મંદિરોમાં રતિલાલ ચીમનલાલ કેરી અમારી મંજુરી સિવાય હિંદુ અથવા તે અન્ય કામની કોઈ પણ મંત્રી, વૈદ્યકીય રાહત સમિતિ વ્યકિતને દાખલ થવાને કે પૂજા કરવાને હક છે જ નહિ. આમ
નવા ૪જી ન થાય કે