________________
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધનું પાક્ષિક મુખપત્ર
Regd. No. 3, 4266.
પ્રબુદ્ધ ન
-
તંત્રી: મણિલાલ મોકમચંદ શાહ,
લવાજમ, રૂપિયા ૪
મુંબઈ: ૧ ડીસેમ્બર ૧૯૪૫ શનિવાર.
- વજરેશ્વરી અને વીઠ્ઠલદાસ જેરાજાણું હિંદુસ્થાનમાં અનેક મેટાં શહેરે છે અને વસ્તી અને વિસ્તારની વસઇરેડ અને વજરેશ્વરી વચ્ચે ૧૮ માઇલનું અત્તર છે અને જે ' દ્રષ્ટિએ કલકત્તા મુબઈ કરતાં પણ વધારે વિશાળ છે, પણ મુંબઈ દિવસના ભાગમાં જુદે જુદે સમયે ત્યાં જવા માટે બસ ઉપડે છે અને તે
શહેરની આસપાસ જે અપૂર્વ સૃષ્ટિ સૌન્દર્ય નિર્માણ થયું છે તેવું કલાક સવા કલાકમાં પહોંચાડે છે. વજરેશ્વરીનું મંદિર, એક ટેકરીના દિવસો
સૃષ્ટિ સૌન્દર્ય હિંદુસ્થાનના અન્ય કોઈ એટલા મોટા શહેર આસપાસ મધ્ય ભાગમાં આવેલું છે. આ મંદિરની આસપાસ કીલે છે અને પેશ્વાના છે - દૃષ્ટિગોચર થતું નથી. મુંબઇને વીંટળાઈને વિશાળ અરી સમુદ્ર વખતમાં એ મંદિર બંધાયેલું છે. ફરતે લશ્કરી ઢબનો કીë અને વચ્ચે
પથરાયલે પડે છે. સૌભાગ્યવતી સ્ત્રોના કપાળ ઉપરના તિલક સમાન વજરેશ્વરી માતાનું મંદિર-આને લીધે મંદિરનું દ્રશ્ય અન્ય મંદિરો કરતાં ( ભતે હૈંગીંગ ગાર્ડન મુંબઈની એક કારને અત્યન્ત રમણીય બનાવી ભારે વિલક્ષણ લાગે છે. આ મંદિરથી લગભગ એક માઈલ દૂર કરી રહ્યો છે. બહુજ નજીકમાં આવેલ એલીફન્ટાની ગુફાઓ, અને કેનેરીની , અકોલી નામના ગામડાની નજીકમાં સુવિખ્યાત ગરમ પાણીનાં કડા , ગુફાઓ અને આસપાસના પ્રદેશ અનુપમ સષ્ટિસૌન્દર્યના તેમજ છે. એક નાજુક ધાટના શિવાલયની સમીપ નાનાં નાનાં ત્રણ કુંડ પ્રાચીન હિંદના શિલ્પનૈપુણ્યના અદ્દભુત નમુનાઓ રજુ કરે છે. વિહાર બાંધવામાં આવ્યાં છે. એક કુંડ કરતાં અન્ય કુંડમાં વધારે ગરમ પાણીમાં " અને પવઈ જેવાં વિશાળ સરોવર અને ગોડબંદર રેડ આજે મુંબઇની હોય. એવી રચના કરવામાં આવી છે. આ કુડો માત્ર હિંદુઓને નહાવા નો જનતાનાં સહેલગાહમાં સ્થળે થઈ પડયાં છે. વિપુલ જળવિસ્તાર ધરાવતાં . માટે છે. બાજુએ નજીકમાં બીજા ત્રણ કુંડે છે તે સાર્વજનિક છે. તે તાનસા અને તુલસી પણ મુંબઈથી બહુ દૂર ન ગણાય. મુંબઈ પશ્ચિમ- આ કુંડમાં નીચેથી ગરમ પાણી કુદરતી રીતે ઉપર વહી આવે છે અને ઘાટની તળેટીમાં વસેલું હોઈને આસપાસની અનેક શિખરમાળાઓ એ રીતે છલકાયા કરતું પાણી ઉપરની નીકમાંથી બહાર વહ્યા કરે છે. મુંબઈથી બહાર જતાં કે અંદર આવતાં કેઇનું પણ ધ્યાન ખેંચ્યા છે. પાણી ગરમ અને સતત વહેતુ હેવાના કારણે આ કુંડમાં ગમે તેવા વિના રહેતી નથી. બહુ દૂર નહિ એવું માથેરાન એક નાની સરખી ચામડીનાં દર્દોવાળા તેમ જ બીજા દર્દીવાળા માણસો નહાતા હોવા છતાં આ
સ્વર્ગભૂભિ જ છે. માથેરાનથી પાંચ પચીસ ડગલાં આગળ ચાલીએ પાણીમાં કોઈને ચેપ લાગવાની ધાસ્તી રાખવાનું કારણ નથી એવી ‘અને ભવ્ય સભામંડપ ધરાવતી કાર્લાની ગુફાએ આવે છે એ પણ માન્યતા ધરાવવામાં આવે છે. આ પાણી માત્ર ગરમ હોય એટલું જ એક અદભુત સ્થળ છે. આવી જ રીતે મુંબઈથી પચાસેક માઇલ દૂર નથી પણ તેમાં ગંધક તેમજ બીજા અનેક રસાયણિક દ્રવ્ય હોય છે, તો આવેલ વ,શ્વરીનું અત્યન્ત રમણીય રથળ પણ અનેક વિશેષતાઓ તેમજ આ પાણીમાં રેડીયમનું તત્વ પણ મિશ્રિત છે એમ માનવામાં ધરાવે છે જેને પરિચય કરાવો અને સાથે સાથે ત્યાં એક, ગ્રામોદ્યોગ- આવે છે. આ કારણે ચામડીનાં અનેક દર્દી તેમજ સાંધાના દુખા
દ્રનું નિર્માણ કરીને કેટલાક સમયથી વસી રહેલા શ્રી વિઠ્ઠલદાસ વાને લગતા વ્યાધિઓ દૂર કરવામાં આ પાણીને ખુબ ઉપયોગ જેરાજાણી સાથેના એક અઠવાડીઆના સહવાસનાં થોડાં સ્મરણો ' રહેલ છે. સ્ટ્રેચર ઉપર લાવવામાં આવેલા અનેક દર્દીઓ આ જળ; આળેખવા એ આ લેખને ઉદ્દેશ છે.
. . . સ્નાનથી સારા થઈને ગયા છે. સ્વાસ્થની દષ્ટિએ પણ આ જળસ્નાન , કે લાંક વર્ષ પહેલાં કેટલાક મિત્રો સાથે વજેશ્વરી જવાનું ખુબ લાભકર્તા છે આસપાસના બે પાંચ માઈલના પ્રદેશમાં આવા ગરમ બનેલું, પણ તે તે કેવળ ઉડતું પરિભ્રમણ હતું. સવારના દશ અગિ
* :પાણીના કેટલાંએ ઝરણાંઓ જોમાં આવે છે. અકલેલીથી ત્રણ છે આર વાગ્યા લગભગ અમે ત્યાં પહોંચેલા અને સૂર્યાસ્ત પહેલાં તો ત્યાંથી
- માઈલ દૂર અને વજરેશ્વરીથી બે માઈલ દૂર ગણેશપુરી - નામની એક મુંબઈના માર્ગે મોટારમાં વિદાય થયેલા. * આ જાતનું પરિભ્રમણ “ એ જગ્યા છે. ત્યાં પણ આવાજ ત્રણ કુંડ છે, જેની ' એક બાજુએ * સ્થળ પણ અમે જોયું છે : ' એવું અભિમાન ચિન્તવવા પુરતું
ધર્મશાળા છે. આ કુંડને વપરાશ ઓછો હોવાથી આનું પાણી ઠીક છે, પણ એથી વિશેષ તેને કોઈ અર્થ તે. ઉપર જણાવેલ
* વધારે નિર્મળ લાગે છે. તેની જ બાજુએ ડે. કોઠાવાળાએ આ પ્રસંગે વજરેશ્વરીનું ઝાંખું દર્શન થયેલું અને જ્યારે પણ આગળ ,
તે પ્રકારના ગરમ પાણીને વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિએ ઉપચાર , આપવાના ઉપર તક મળે ત્યારે આ સ્થળને વિશેષ પરિચય સાધવે અને યી, 'હેતુથી એક નસીગ હેમ બાંધ્યું છે અને તેમની હકમત નીચેના રમણીયતાને વધારે નિકટ અનુભવ કરે એવી કામના મનમાં ઉદ્દભવેલી.
'' કુંડમાં તે અત્યંત નિર્મળ ગરમ પાણી જોવા મળે છે. અહિં
? ' આ તક થોડા દિવસ પહેલાં મને સાંપડી. કાંઈક અઠવાડીયું
૫ણું એાછા વધતા ગરમ પાણી ધરાવતા ત્રણ કુડે બાંધવામાં આવ્યા
, બહાર જઈએ એવા વિચારમાંથી વજરેશ્વરી, તરફ ધ્યાન ખેંચાયું અને '
છે અને તે પાણીને નળવાટે બાજુએ બાંધેલી ન્હાવાની ઓરડીઓમાં
ન મૂકેલા મોટા બાથ ટામાં લાવવાની ગોઠવણ કરવામાં આવી છે. અહિં એ સ્થળ મને અપરિચિત હોઈને મેં શ્રી વીલદાસભાઈને અમારી પાછળ પાત્ર મજબતગરમ ભરીને નાહી શકાય છે. રે.. કાકા: સગવડ કરવા લખ્યું. તેમણે અન્યત્ર સગવડ કરવાને બદલે પિતાના
વાળાના કહેવા મુજબ બીજા અનેક દર્દી ઉપરાંત
વા . ગ્રામોદ્યોગ કેન્દ્રમાં જ તેમની સાથે રહેવા માટે આગ્રહ કર્યો અને અમે :
બ્લડપ્રેસર-લેહીના છે. વજરેશ્વરી જવા ઉપડયાં. '
દબાણ-ના વ્યાધિનું પણ આ ગરમ પાણીના વૈજ્ઞાનિક ધોરણસરના
ઉપચારથી નિવારણ થઈ શકે છે. આ નસીગ હોમમાં રહેવા આવનારને - વજરેશ્વરી કલ્યાણ સ્ટેશનથી જવાય છે તેમજ વસઈડથી પણ ખાવાપીવા તેમ જ રહેવાના દૈનિક આઠ રૂપીઆ આપવા પડે છે અને 'જવાય છે, પણ ત્યાં. જવા માટે વસઇરેડ વધારે અનુકુળ પડે છે. તે ઉપરાંત દેવાદારૂ તથા ઉપચારને ખર્ચ આવે તે જુદું. ડે. કઠાવાળાને છે