________________
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૩૧-૩-૪૦
ળાની પ્રાન્તિક મહાસભા સમિતિના મતભેદનું કંઈ પણ સભા- એથી કોને શું લાભ થાય? આવા ભાગલાની વાતે વિસ્તારવાનું ધાન કરી લઈને બધા સાથે એકરૂપ બની જવા માટે રામગઢ પરિણામ પરદેશી સરકારને જ અહિં ચિરંજીવ બનાવવા સિવાય મહાસભા તેમને એક સુન્દર તક સાંપડી હતી. પણ એ તકને બીજું શું હોઈ શકે ? આ બધે વિવેક વિસારીને ઝીણા આજે લાભ નહિ લેતાં તેમણે પિતાની પપુડી જુદી વગાડવાનું પસંદ નફટ નાચ કરી રહેલ છે અને જાણે કે હોળીના ફાગ બેલી કર્યું છે એ ખરેખર ખેદજનક છે.
રહેલ છે ? આમ ટીકા કરીને પણ સ્વસ્થ થઈ શકાતું નથી, ઝીણાનું વર્ણમાળ - ૬ : “
કારણ કે ઝીણાની વાતને આપણે ગમે તેટલી બેહુદી કહીએ લાહોર ખાતે મળેલી અખિલ હિંદ મુસ્લીમ લીગના પ્રમુખ કે અવ્યવહારૂ કહીએ પણ તેનામાં તેફાન કરાવવાની, આજ સ્થાનેથી જનાબ મહમદઅલી ઝીણાએ તેના આજ સુધીના સર્વ સુધીની અનેક રચનાઓ તોડી નાંખવાની અને કેમી દષ્ટિએ પ્રવચનોને વટાવી જાય તેવું ભાષણ કર્યું છે અને એ ભાષણને વિકટ પરિસ્થિતિ ઉભી કરવાની ખુબ તાકાત અને શકયતાઓ અનુરૂપ હિંદુસ્થાનના મુસ્લીમ હિંદ અને હિંદુ હિંદ એવા ભાગલા * ભરેલી છે. તે આજે એવા વર્ગને નાયક બની બેઠા છે કે જે થવા જોઈએ એવી માંગણી કરનાર ઠરાવ એ લીગના અધિવે. ધર્મનાઝનુનને વશ બનતાં પોતાને પ્રાણુ આપતાં અને બીજાને પ્રાણ શને લગભગ સર્વાનુમતે કર્યો છે. આ બન્ને બીનાઓએ આખા લેતાં બહુ લાંબે વિચાર કરતા નથી. અને આ બધી આખરે તે ઘર દેશમાં ભારે ચકચાર ઉભી કરી છે. અને દેશના એવા
ઉડીજ આગને ? કહેવત છે કે ઘર ફીટમેઘર જાયઆજે વાડ વેલાને ભાગલા વ્યવહારૂ છે કે નહિ એ સંબંધમાં ગળવા બેઠી છે અને તેથી ગમે તેવા આશાવાદીને આવતી કાલ છાપાઓમાં અનેક નિવેદને પ્રગટ થઈ રહ્યાં છે.
ભારે ભયાનક લાગે છે. ભાવીની ઘટના કયા પ્રકારની છે તેની ખબર અંગ્રેજ સરકારના રાજ્યથી દેશને બીજી અનેક રીતે
પડતી નથી. આજે જાણે કે વર્ષોની રચના અને ગાંધીજી જેવા નુકસાન થયું હશે પણ તેના પક્ષે એક વાત તે સર્વ કોઈએ
સન્તની જીવનભર તપશ્ચર્યા એળે જવા બેઠી છે અને આ કબુલ કરવી જોઈએ કે તેની સમગ્ર દેશવ્યાપી સત્તાએ આપ
દેશ કોઈ વિચિત્ર દુવ તરફ ઘસડાઈ રહ્યો છે આવી ભીતિ ણામાં નહિ હતી એવી રાષ્ટ્રીય અસ્મિતા અને એકતા ઉભી
મનમાં ઉભી થયા કરે છે. જે કોઈ પણ કેમ કે વર્ગને કરી છે અને એ અસ્મિતા અને એકતાના બળે આપણુ સર્વ
લાભકારક નથી અને જેમાં સર્વ અનિષ્ટનું મૂળ જાતિ અને ધર્મના ભેદો ભુલી જઈને એક જ દેશના વારસી
રહેલું છે તેવી વિચાર સરણિથી પોતાની કમને ઉગારી લેવાની અને વતની છીએ અને એક જ દેશ આપણુ સર્વની માતૃભૂમિ
મહાન જવાબદારી આજના સુશિક્ષિત અને રાષ્ટ્રવાદી મુસલમાને છે એ ભાવના સૌ કોઈના હૃદયને વધારે ને વધારે સ્પર્શતી ઉપર આવી પડી છે. આજે ઝીણા સામે વિરોધના સુર સંભરહી છે. રાષ્ટ્રીય મહાસભાએ આ દિશાએ ખુબ ખેડાણ કર્યું
બળાઈ રહ્યા છે. એ વિરોધ પુરૂં બળ પકડે અને ઝીણુ પદભ્રષ્ટ છે અને સરકાર સામેની બબે વખતની લડાઈઓએ આપણુ
થાય તે જ ભાવી કાંઈક ઉજળું બને. પરમાનંદ સર્વને નિકટ લાવવામાં અને એક બનાવવામાં ખુબ ફાળે આ
ચાર પ્રકારના માનવીઓ. છે. આપણા આખા જીવનમાં ધર્મભેદ એક ગૌણ અંગ બની રસ્તાની વચ્ચે વચ્ચે એક મોટો પત્થર મૂક્યો હોય તે રહ્યું છે અને અર્થ, કામ અને મોક્ષ આપણું સર્વનાં સમાન કેટલાક રાહદારી એવા નીકળે કે જે એની સાથે ઠોકરાયા વિના છે એ બાબત આપણે સૌ બરાબર સમજવા લાગ્યા છીએ. ગરીબી ન રહે. કેટલાક એવા પણ હોય કે જે પત્થરને જેમને તેમ કે સરકારી શેષણ હિંદુ મુસલમાન સૌ કોઈનું એકસરખું છે રહેવા દઈ પોતે તરીને ચાલે. કે કોઈ એવા હોય કે જે પત્થરને અને તેમાંથી કેમ ઉગરવું એજ આપણું સર્વને આજે સર્વ પગ તળે ચાંપી આગળ નીકળી જાય અને કોઈક જ એવો હોય સામાન્ય અને જીવતો પ્રશ્ન છે. આ આપણા આખા દેશની કે જે પત્થરને ઉંચકીને એક કોર ફેંકી દે. પરિસ્થિતિ છે. આવે વખતે ઝીણાએ જે બેંબ ધડાકે કર્યો છે જે માણસ પત્થર સાથે ઠોકરાય છે તે ઉંઘમાં હોય છે; અને મુસલમાન જેવી પ્રમાણમાં ઘણી વધારે અજ્ઞાન અને બીજો જે તરીને જાય છે તે બંધારણવાદી; ત્રીજે જે દાબીને ધમધ પ્રજાને જે નવે રસ્તે જવાનો તેણે આદેશ કર્યો છે તેના જાય છે તે સુધારક અને જે પત્થરને ઉંચકીને ફેંકી દે છે ગર્ભમાં કેટકેટલાં ભયંકર પરિણામો ભરેલાં છે તેનું આજે માપ તે ક્રાંતિકારી. આવવું મુશ્કેલ છે. આપણો એટલે કે આપણા દેશને કટ્ટરમાં | મુશ્કેલીઓ મુગેમેઢે સહી લે છે તે ગુલામ છે; તરી જનાર કટ્ટર બૈરી પણ જેવી વાત ઉચ્ચારવાની હીંમત ન ધરે તેવી ભિર છે; ઉપથી ચાલ્યા જનાર સાવધ છે; પણ તેને ઉશ્કેદીને વાતે તે પુરી નફટાઈથી કરી રહેલ છે. ગાંધીજીએ એક ફેકી દેનાર વીર છે. સમાજ, ધર્મ, રાજકારણુ જેવા પ્રદેશમાં વખત હિંદુ મુસલમાની ખાસીયતની ચર્ચા કરતાં કહેલું આવી ચારે કેટિના માણસે હોય છે. કે હિંદુ સામાન્યતઃ , બાયલે છે અને મુસલમાન સામાન્યતઃ ગુડે છે. આ ગુંડાગીરીનું મહમદઅલી ઝીણાના
અરબી શૈલીએ પણ એવા જ ચાર જાતના માણસે હોય
છે. એવાઓની સાથે કેમ વર્તવું તે પણ એમાં બતાવ્યું છે - બેલે બેલમાં નર્યું પ્રદર્શન ભર્યું છે. આખું ભાષણ કેવળ અહંકારથી ભરેલું છે. જ્યાં ત્યાં કોમી વિગ્રહની ધમકી આપવામાં
એક એ છે કે જે પોતે જાણે છે અને તે જાણે છે કે પોતે આવો છે.
જાણે છેઆ શાણે નર છે. તેને અનુસરવામાં હરકત નથી. અને હિંદના બે ભાગલા એટલે શું અને એનું પરિ. બીજું એ કે જે જાણે છે છતાં પોતે જાણે છે એમ નથી ણામ શું ? આજે ભાગલા વિનાનું હિંદ ૫ણું પોતાના પગ ઉપર ીણતા. એ ભાનભુલેલા છે. એની સાન ઠેકાણે લાવવી જોઈએ. ઉભા રહેવાને સમર્થ નથી તે ભેદાયલું હિંદ તે અનેક પરદેશી
ત્રીજું એ કે જે જાણતા જ નથી છતાં પિતે જાણતા નથી પ્રજાની શિકારભૂમિ જ બની જાય એમાં બીને શું સદેહ હાઈ એમ પણ નથી જાણતા. એ મુરખ છે. એને વિશ્વાસ ન કરતા. * શકે ? વાણુતાણા માફક વણાયેલા હિંદુ અને મુસલમાનેને ચોથી જાણતા નથી, પણ પિતે નથી જાણતા એટલું તે
જુદા શી રીતે કરી શકાય ? જુદા થયેલા ભાગના લઘુમતી જાણે છે જ એ બાળક છે. એને શીખવવાની જરૂર છે. પક્ષવાળા હિંદુ કે મુસલમાનની શુ દશા થાય ? અને
(“જૈન” માંથી ઉદધૃત)
"