Page Text
________________
પ્રબુદ્ધ જૈન
4
-
૬
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ર૯-ર-૪૦ सच्चस्स आणाए उवठिएं मेहावी मारं तरति । સંસ્થાઓએ સમાજધડતરમાં ફાળો આપવાનો છે અને તે માટે સત્યની આણમાં રહેનારી બુદ્ધિમાં માનવી મૃત્યુને તરી જાય છે. પ્રયત્ન કરવાનો છે. આ દ્રષ્ટિબિંદુ આપણે ભાગ્યેજ
જોઈએ છીએ. સ્ત્રીઓની કેળવણી અને તાલીમ હમણાં સુધી બહુ બેદરકારીથી ચાલી રહી છે. પુરૂષેની જરૂરીઆત પ્રમાણે સ્ત્રીની કેળવણીને વિકાસ થયો છે. મનુષ્ય તરીકેની
દુનિયાની જવાબદારી ઉઠાવવા માટે બહુ થોડી સ્ત્રીઓને सत्यपूतं यदेद्वाक्यम्
તાલીમ અપાય છે અને બહુ ડી સંસ્થાઓ એમ તાલીમ 1 ફેબ્રુઆરી, ૨૯
- ૧૯૪૦
આપનારી પણ છે. સ્વતંત્રતાની વાત કરવા છતાં કન્યાઓને
ગિંધી રાખવામાં જ આવે છે અને તેમને અમુક હદ સુધી જ રાષ્ટ્રનિજન અને સ્ત્રી વર્ગના પ્રશ્નો
સ્વતંત્રતા હોવી જોઈએ એવી માન્યતા કેળવાયેલાઓમાં પણ (શ્રી મૃદુલા બહેનને આજે કોણ નથી ઓળખતું? તાજેતરમાં મુંબઈ આજે સારી પેઠે પ્રચલિત છે. આ બધાનું કારણ એકકસ ઇલાકાના સ્ત્રી રામુદાયની પરિષદ મળેલી જે વખતે “રાષ્ટ્ર નિજનમાં સ્ત્રી- ધ્યેય અને નિજન વગર પ્રવૃત્તિ ચાલે છે એજ છે. હિંદુએને હીરસે’ એ વિષય ઉપર શ્રી મૃદુલા બહેને એક મહત્વપૂર્ણ વ્યાખ્યાન
સ્તાનમાં ઓછું ભણેલી અને નિરક્ષર સ્ત્રીશક્તિ વેડફાઈ રહી છે. આપેલું. આ વ્યાખ્યાનના પ્રારંભમાં પડિત જવાહરલાલના પ્રમુખપણ નીચે તેને વિવિધ ક્ષેત્રમાં કાર્યકર્તા તરીકે તાલીમ આપવા માટે પાંચ રાષ્ટ્ર નિજન સમિતિને શી રીતે અને કયા કયા હેતુથી ઉભવ થયે અને
દશ વર્ષને ખાસ કાર્યક્રમ કે યોજના ઘડવામાં આવે અને તે રામતિએ “રાષ્ટ્ર નિમજનમાં સ્ત્રીઓ શું હસે આપી શકે એ બાબતને અહેવાલ તૈયાર કરવા માટે બહેનની એક ખારા પિટા સમિતિ ઉભી કરી છે
એના પર સ્ત્રી સંસ્થાઓ પિતાનું ધ્યાન કેન્દ્રીત કરે તે આપણી તેણે આજ સુધીમાં શું કાર્ય કર્યું છે તેને લગતી કેટલીક વિગતે આપી છે.
પ્રવૃત્તિઓ માટે આપણી પાસે પુરા કર્યકર્તાઓ મળી રહે એમ છે. આ બહેની ટ્રા સમિતિના પ્રમુખ રાણી લક્ષ્મીબાઈ રાજવડે છે અને મંત્રી
આ બધા પ્રશ્નો આપણું ખાસ ધ્યાન માંગે છે. શ્રી મૃદુલા બહેન છે, આ પિટા સમિતિએ રત્રીઓની આધુનિક પરિસ્થિતિને
સ્ત્રી પ્રકને વિષે નવી દ્રષ્ટિ અંગે જરૂરી માહિતી મેળવવા માટે એક પ્રશ્નાવલી' કાઢી છે અને તે પ્રશ્નાવ- : ૪: આપણે શહેરી અને કેળવાયેલી સ્ત્રીઓ ઘણી વાર લીના સંખ્યાબંધ ઉત્તરે મેળવ્યા છે, આ ઉતની તારવણી કરીને તે ભલી લાગણીથી ખેડુત કારીગર અને મજુર વર્ગની શ્રમજીવી ઉપરથી એક અહેવાલ તૈયાર થઈ રહ્યો છે. શ્રી મૃદુલાબહેનનું આખું વ્યાખ્યાન
સ્ત્રીઓની દયા ખાઈએ છીએ. આવી રીતે શ્રમજીવન જીવતી સ્થળ સંકોચને લીધે અમે આપી શકતા નથી, પણ ઉપર જણાવેલ અહેવાલ
સ્ત્રીઓ માટે કામનું સારું વાતાવરણ અપાવવા માટે Maternity સંબંધમાં આગળ વિવેચન કરતાં શ્રી. દુલા બહેન જે કાંઈ જણાવે છે તે અમારા ઉપેગી હેવાથી અહિ નીચે રાજી કરવામાં આવે છે.
Benefit. Act, કેટલાક ધંધાઓમાં તંદુરસ્તીની દ્રષ્ટિએ સ્ત્રીઓને
તંત્રી.) ભવિષ્ય માટે સૂચના
લેવા ઉપર બંધી વગેરે પોકારે નીચે સુધારા માગીએ છીએ. . આ કમિટિ પિતાને અહેવાલ રજુ કરે ત્યાર પછી ભલે
પરંતુ ઘણી વાર આવી માગણીઓમાં સફળતા મળ્યા પછી એનું અસ્તિત્વ ન રહે; પણું આ કામમાં જેમણે સાથ આપ્યો
એના વિપરીત પરિણામે જેવાં પડે છે. એવી સફળતાથી સ્ત્રી છે તેવા માણસો સૌ ફરજ મુકત નથી થતા. આપણી સમક્ષ
જનતાની સેવા કાર્યોને સંતોષ આપણે અનુભવીએ છીએ. પણ વધુ વિકટ અને સંયુકત કામની જેમાં જરૂર છે એવી પ્રવૃત્તિ
આવા પરિણામેની કલ્પના વિના ઉપાડેલી અધુરી ચળવળના
પરિણામે તરફ તમારું ધ્યાન ખેચે તે તમે હું નહિ લગાડતા. ઉભી થાય છે. કમિટિ અહેવાલ કરશે તેથી બધું મળી જશે. એ કોઈ જાતની બાંહેધરીએ વિના આવા કહેવાતા હક અપાવવાથી માનવું ભૂલભરેલું છે. કમિટિની ભલામણો અને કાર્યોની સાચી આ શ્રમજીવી સ્ત્રીઓની બેકારી આપણે નોતરીએ છીએ. સંસ્કારી સફળતાને આપણે ઈચ્છતા હોઈએ તે આપણે નીચેના કાર્યો કહેવાતા આપણે આપણા ધોરણે જનેતાની તુલના કરીને આપણા માટે તૈયારી કરવી પડશે.
માટે જે આકરા પ્રશ્નો છે તે તેમાં દાખલ કરવા માંડયા છે. આપણી પ્રચાર : ૧ : કમિટિને જે અહેવાલ આવે તેની જે : ભલામણ
આર્થિક પરાધીનતામાં આપણે સુખ માનીને જે મનેત્તિને ભોગ
બન્યા છીએ તે ભનેત્તિથી જ. આપણે આર્થિક રીતે સ્વતંત્ર હેય તેને પૂર પ્રચાર પ્રજામાં કરી પ્રજાને ટેકે મેળવવા જરૂરી થવાની જેનામાં શકિત છે તેવી કમાતી સ્ત્રીઓને તેલી રહ્યા બધા ઉપાયે લેવા. ભાવીકાય
છીએ, એટલે સ્ત્રી માટે રાહત માંગતા પહેલાં એ પગલાં તેને :૨: કમિટિને અહેવાલ તે ઉપર જણાવ્યું તેમ સ્ત્રીના
સમૂળગી બેકાર ન કરી મૂકે તે જોવું જોઈએ. બેકાર પરિસ્થિતિ
કાયદાથી રોકીને તેને આ લાભ અપાવો જોઈએ. હાનિકારક પ્રશ્નને તે માત્ર સ્પર્શે જ છે. એ પ્રશ્નને ઉપાડી લઇ એનું સંશોધન ધંધામાંથી તેને અટકાવવાની સાથે તેની આર્થિક સ્વાધીનતા ચાલુ રાખી જનાઓ તૈયાર કરવા તરફ જાગૃત થવાની જરૂર છે.
ટકાવવા માટે બીજા ધંધામાં તેને રોકવાની જોગવાઈ રાયે કરવી સી સંગઠ્ઠન
જોઈએ. એટલે આવા ઉંડા અને મુળગામી નિર્ણયો ખુલે બેસી : ૩: કાયદાના અને સમાજના અન્યાય સામે વિરોધના
કેયડાઓ છોડવાની અને વૃત્તિથી નહિ પણ અનુભવથી સર્વગ્રાહી કરો માત્રથી આપણો પ્રશ્ન નહિ ઉકેલાય. પરિષદમાં સ્ત્રી
નજર કેળવીને લેવા જોઈએ. નહિતર જે વિકટ પ્રશ્નો આજે સ્વાતની હાકલ કર્યેથી, કાચંદાના સુધારાઓની માંગણી માત્ર
મધ્યમ અને ઉચ્ચ વર્ગના સ્ત્રી સમુદાયને મુંઝવી કરવાથી પણ આપણો હેતુ સિદ્ધ કરી નહિ શકીએ. આઝાદીની રહ્યા છે તેને આમ જનતામાં પણ પ્રસારી દઈશું. આપણી જે મહત્વાકાંક્ષા છે તેને મૂર્ત સ્વરૂપ આપવા માટે સમાન ધોરણ-ચેતવણી. આપણે સ્ત્રીઓનું સાચું, જાગૃત અને સક્રિય સંગઠન કરવું . : ૫: સ્ત્રીઓને સરખા કામ માટે સરખી મજુરી મળવી જોઈએ. આ સંગઠન ઉપર જણાવ્યું તેમ સ્ત્રી સંચાલિત
જોઈએ, એ માંગણીના વિપરીત પરિણામ ન આવે, સ્ત્રીઓ બેકાર હીલચાલ Fિeminist Movement ની દ્રષ્ટિએ નહિ, પણ, ન બને તે માટે કેવી જાતની સાવચેતી સૂચવવી જોઈએ એનો , મનુષ્ય તરીકેનો હકકને પુરો લાભ લેવા માટે સ્ત્રીઓની શકિત વિચાર પણું કરવાનું રહે છે. સ્ત્રીઓ કમાશે તે પુરુષ બેકાર થશે કેળવવાની દ્રષ્ટિએ હોવું જોઈએ. આને માટે કાર્યકર્તાઓની
એ દલીલ કેટલી અસ્થાને અને વાહીયાત છે તે પુરવાર કરવાનું જરૂર છે. ચકકસ ધ્યેયથી સંસ્થાઓ ચાલવી જોઇએ. આજની અને પ્રજામતને કેળવવાનું કામ સ્ત્રી સંસ્થાઓનું છે. મેટા ભાગની સ્ત્રી. સંસ્થાઓના ધ્યેય ગમે તેટલા ઉચ્ચ હોય આર્થિક સ્વાવલંબન. તેમ છતાં તેઓ માત્ર સ્ત્રીઓની રાહતસંસ્થા બની ગઈ છે. :: સ્ત્રીઓના સ્વાતંત્ર્યનો આધાર તેની આર્થિક
| SR No. | 525925 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1940 Year 01 Ank 18 to 24 and Year 02 Ank 01 to 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1940 |
| Total Pages | 232 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 26 MB |