________________
૧૬૬
પ્રબુધ્ધ જૈન
તા. ૩૧-૧૨-૯ રાષ્ટ્રીય રચનાત્મક કાર્યક્રમ
નિવારવા માટે અને એ જનાને કાયમ રાખવા માટે જૈન વળી આવા સંમેલને પત્ર કેમની જ વાત કરીને સંતોષ
શ્રીમાનેને આ એજનામાં બને તેટલે આર્થિક સહકાર આપવા ભાવો ન જોઈએ. આપણે એક મોટા રાષ્ટ્રના અંગભૂત અવયવ
આ કોન્ફરન્સ આગ્રહપૂર્વક વિજ્ઞપ્તિ કરે છે અને સ્થાનિક છીએ. આજે રાષ્ટ્રમાં અનેક દિશાએ પુનર્વિધાન ચાલી રહ્યું છે.
સમિતિએ આ યોજના ચાલુ રાખવી એવો ઠરાવ કરવામાં આવે છે. ખાદી, સ્વદેશી, અસ્પૃશ્યતાનિવારણ, મધનિષેધ, કોમી એકતા- કેળવણી અંગે માહિતી આ બધાં આજનાં રચનાત્મક કાર્યક્રમનાં મહત્ત્વનાં અંગ છે. જૈન સમાજમાં આજે કેળવણીના પ્રદેશમાં શી જગદ્ગધ મહાત્મા ગાંધીજી આજે જગતભરમાં અહિંસાનો અહા- શી પ્રવૃત્તિઓ ચાલી રહી છે અને કઈ કઈ સંસ્થાઓ કામ લેક જગાવી રહ્યા છે. આ બધા કાર્યમાં આપણે શું ફાળે કરી રહી છે, તે પ્રત્યેકનું બંધારણ કયા પ્રકારનું છે, કયા કયા આપી શકીએ તેમ છીએ તે આપણે વિચારવાનું છે. તે કાર્ય પ્રકારની શિષ્યવૃત્તિઓ તેમજ અન્ય પ્રકારની મદદે અપાઈ રહી જેટલું રાષ્ટ્રીય મહાસભાનું છે તેટલું જ આપણું છે. આવી કમી છે એ સંબંધમાં એક વિસ્તૃત યાદી તૈયાર કરવાની અને કેળપ્રવૃત્તિને કેવળ કોમીભાવનાના ખાડામાં દટાઈ જતી બચાવવા વણી સંબંધમાં એક માહિતી કેન્દ્ર એક વર્ષની અંદર ઉભું કરઆપણે ઈચ્છતા હોઈએ તે એટલે ભાર આપણે આપણા અંગત વાની સ્થાનિક સમિતિને આ કેન્ફિરન્સ ભલામણ કરે છે; અને પ્રશ્નો ઉપર મુકીએ તેટલે જ ભાર આપણે અખિલ રાષ્ટ્રના આ જ પ્રકારના ધાર્મિક શિક્ષણને લગતી સંસ્થાઓ અને અન્ય “ રચનાત્મક કાર્ય ઉપર મુ જોઈએ. દેશની સ્વતંત્રતા સિવાય શિક્ષણ પ્રવૃત્તિઓની વિસ્તૃત યાદી તૈયાર કરવાનું શ્રી જૈન એજ્યુખરી સામાજીક કે ધાર્મિક સ્વતંત્રતા સંભવતી નથી.
કેશન બોર્ડને સેંપવામાં આવે છે. આજની દેશની તેમજ દુનિયાની પરિસ્થિતિ ધાર્મિક શિક્ષણ અને એજ્યુકેશન બેડ - આજે દેશમાં વાણીસ્વાતંત્ર્યના પ્રશ્ન ઉપર સત્યાગ્રહની લડ- ધાર્મિક શિક્ષણનો ક્રમ આપણી જૈન એજ્યુકેશન બોર્ડ તનાં મંડાણ મંડાઈ ચુક્યાં છે અને દેશના એક પછી એક આગે ગોઠવ્યો છે તેને લાભ ઉત્તરોત્તર સારા લેવાતું જાય છે એ વાન નેતાઓ જેલની દીવાલે પાછળ પુરાતા જાય છે. આ રીતે તરફ સતિષ બતાવતાં હજુ પણ એના વિકાસમાં જે કાંઈ અગઆખા દેશનું વાતાવરણ ખૂબ તંગ બનતું જાય છે. વળી યુરોપમાં વડે નડતી હોય તે દૂર કરી ધાર્મિક અભ્યાસને વિસ્તાર ખૂબ ચાલી રહેલ વિગ્રહ તરફ પિતાની વિષમય જવાળાઓ ફેલાવી વધે અને પ્રત્યેક પાઠશાળા અને સભા એના ધોરણ પ્રમાણે રહ્યો છે અને માણસને મગતરા માફક ઘેર સંહાર કરી રહ્યો કામ ચલાવે અને તે માટે કાર્ય કરતી સંસ્થાઓ એક મતે કાર્ય છે. આ જવાળા આ દેશ ઉપર કયારે ફેલાશે અને આ વિગ્રહનું આગળ ધપાવે એવી ગોઠવણ કરવાની જરૂરિયાત આ કોન્ફરન્સ પરિણામ કેવું આવશે તે કઈ કહી શકતું નથી. આજે આપણે સ્વીકારે છે અને પ્રત્યેક બાળક કે બાલિકા ધર્મને અભ્યાસ કરી કોઈ મોટી ઉથલપાથલના યુગમાં બેઠા છીએ. આ પ્રકારની શકે તે માટે પ્રેરણાત્મક રચના કરવાની જન એજ્યુકેશન બોર્ડને માનસિક અસ્વસ્થતા નીચે આપણે એકત્ર થયા છીએ. આ ભલામણ કરે છે, અને તેને આ પ્રયાસમાં સર્વ શકિત કેન્દ્રિત આખી પરિસ્થિતિને ધ્યાનમાં લઈને જૈન સમાજનું શ્રેય સધાયા કરવા માટે તથા આ પ્રકારનું કાર્ય કરનાર અન્ય સંસ્થાઓને તેમાં એવો કોઈ નિશ્ચિત કર્તવ્ય માર્ગ આપણે નિષ્ણુત કરી શકીએ સહકાર આપવા આગ્રહ કરે છે. તે આપણું અહિં મળવું સાર્થક થયું લેખાશે.
જૈન શાસ્ત્રીય શિક્ષણ
આ કોન્ફરન્સ બનારસના ગવર્નમેન્ટ સંસ્કૃત કેલેજમાં નિંગાળા અધિવેશનના ઠરાવો. જૈન શાસ્ત્રની પરીક્ષા દાખલ કરવા બદલ તેના વ્યવસ્થાપક અને
સયુકત પ્રાન્તના સરકારી કેળવણીખાતા પ્રત્યે આભારની લાગણી [નિંગાળા ખાતે મળેલા શ્રી જૈન છે. કોન્ફરન્સના પંદરમાં અધિવેશનમાં અગત્યના ઠરા નીચે મુજબ કરવામાં આવ્યા હતા. તંત્રી.]
પ્રદર્શિત કરે છે અને તે સાથે જ તે સંયુક્ત પ્રાન્ત સરકારનું ધ્યાન
ખેંચે છે કે તેણે ઉક્ત કોલેજમાં એક જન શાસ્ત્રીય શિક્ષણ - શ્રી, મણિલાલ જેમલ શેઠ તથા અન્ય બધુઓને ધન્યવાદ
આપનાર યોગ્ય અધ્યાપકની નીમણુક કરવી કેમકે ભારતીય શાસ્ત્ર | (ક) શ્રી. મણિલાલ જેમલ શેઠ જેમણે ચાલુ અધિવેશન સમૃદ્ધિમાં જેનપરંપરાનો ખાસ મહત્વનો ભાગ છે. તેથી જ્યાં ભરવાને અંગે અખંડ પ્રયાસ કર્યો હતો તેમણે દેશની હાકલ બીજી બધી શાસ્ત્રીય પરંપરાઓના શિક્ષણ માટેની પુરી જોગવાઈ થતાં રાષ્ટ્રીય સેવાભાવ લક્ષમાં રાખી, જેલનિવાસ સ્વીકાર્યો તે હોય ત્યાં જૈન શાસ્ત્રીય શિક્ષણ લેવા આવનાર વાસ્તે કશી જેમતેમના ત્યાગને માટે આ જૈન કોન્ફરન્સ તેમને અંતઃકરણપૂર્વક વાય ન હોય એ ગવર્નમેન્ટ સંસ્કૃત કોલેજ (બનારસ) જેવી ધન્યવાદ આપે છે અને તેમની સેવાની નેંધ હર્ષપૂર્વક લે છે. પ્રાચીન અને સર્વત્ર પ્રસિદ્ધ સંસ્થા માટે ઉણપ ગણાય અને
(ખ) એ જ પ્રમાણે દેશની હાકલ પડતા શ્રીયુત પિપટલાલ સંસ્કૃતિ તેમજ ઇતિહાસમાં અગત્યતા ધરાવનાર જન સાહિત્ય રામચંદ શાહ અને બીજા જન બધુઓએ જેલનિવાસ સ્વીકાર્યો પ્રત્યે બેદરકારી પણ ગણાય. છે તેમને આ અધિવેશન ધન્યવાદ આપે છે.
જૈન શાસ્ત્રીય શિક્ષણ કેળવણી પ્રચારની યોજના
આ કેન્ફરન્સને એવો પાકો મત છે કે જેમ બીજા કાર્યવાહક સમિતિએ અમલમાં મૂકેલી કેળવણી પ્રચારની ક્ષેત્રોમાં તેમ શાસ્ત્રીય ક્ષેત્રોમાં પણ જૈન પરંપરાએ આ યુગના જનાના આજ સુધીના કાર્યને આ કોન્ફરન્સ આવકારે છે. તે વિકસિત માનસ સાથે પૂર્ણપણે મેળ ખાય તેવું અને ઉચ્ચ જનાને મૂર્ત સ્વરૂપ આપવા માટે શેઠ કાંતિલાલ ઈશ્વરલાલે વિધાધામમાં પિતાનું પ્રતિનિધિત્વ કરી શકે તેવું માનસ ધરાવરૂપિયા પચીસ હજારની રકમ કોન્ફરન્સને આપી તે માટે તેમને નારી વ્યકિતઓ તૈયાર કરવાની જરૂર છે. તેથી આ કેન્ફરન્સ આ કોન્ફરન્સ ધન્યવાદ આપે છે. વિશેષ ફંડના અભાવે આ ઠરાવ કરે છે કે જેનશાસ્ત્રનું ઉચ્ચતર અને ઉચ્ચત્તમ શિક્ષણ જના છેડા સમયમાં બંધ કરવાની સ્થિતિ ઉભી થઈ છે તે આપવા-અપાવવાની ઘટતી સમર્થ એવી બધી સગવડ કરવી, તે