Page Text
________________
૬૬ "
'
' '
તા. ૩૧-૭-૪૦
પ્રબુદ્ધ, જૈન '
'
આપણે કયારે જાગૃત થઈશું?
- જૈન ધર્મની સ્વામીભાઈની સગાઈ આપણે વિસરી ગયા
છીએ; ધર્મબંધુત્વની ભાવના આપણામાંથી ઓસરી ગઈ છે. લાંબા વખતથી મારા મનમાં એક વિચાર ઘોળાયા કરે છે પરિણામે આપણે ઘણું ગુમાવ્યું છે. અસહ્ય ગરીબાઈને કારણે આપણે કે આપણો સમાજ હાલની શોચનીય સ્થિતિમાંથી ક્યારે જાગૃત આપણામાં રહેલી શકિતને ભુલી. ગયા છીએ. શ્રીમન્ત તરફથી થશે ? આપણા સમાજમાં સુંદર વિચારકે, વિદ્વાન પંડિત, ભણેલા વારે કયારે થતી સખાવતના ટુકડા માટે ખુશામતી બની ગણેલા વકીલ બેરીસ્ટર અને ડોકતરે, પ્રવીણ આંકડાશાસ્ત્રીઓ, ' આપણે લક્ષ્મીનના પૂજારી બની ગયા છીએ અને તેમના ઈજનેરે અને વિજ્ઞાનવેત્તાઓ અને તે ઉપરાંત શ્રીમતેને સારે સારા નરસાં કામની આપણે વિચારણા કરી શકતા નથી. આ જે વર્ગ હસ્તી ધરાવે છે. છતાં આપણા સમાજની આવી પરિસ્થિતિએ આપણને અસહાય અને નિર્માલ્ય બનાવી દીધા છે. 'ગરીબાઈ કયા કારણને આભારી છેએ કલ્પી શકાતું નથી ?
સમાજની ભળી જનતાની આ દશા આપણો ભણેલો વર્ગ હને સમજાય છે ત્યાં સુધી આપણી અંધશ્રદ્ધા, સાગ
સારી રીતે સમજી શકે છે, છતાં સમાજ આગળ ખરૂં, સત્ય ખટાની સમજણ પૂર્વક વિચાર કરવાની અશક્તિ, અને રૂઢિઓના -
મૂકતાં તેઓમાંને મોટે ભાગ ડરે છે અને જેઓ સાચું સત્ય ગુલામી બંધનના પરિણામે આપણી આજની આ સ્થિતિ થઈ છે.
મૂકવા પ્રયાસ કરે છે તેને ઉપહાસ કરે છે કારણ કે તેઓને મહાત્મા ગાંધીજીએ અહિંસાને દુનિયાભરમાં પ્રચાર કરીને જૈન
ભોળી જનતાને ખેટી બાબતેથી ચેતવવા માટે અને સમાજને ધર્મના મુખ્ય સિદ્ધાંતને જગતને પરિચય કરાવ્યો છે. પરંતુ તેમના
સાચા માર્ગે દોરવા માટે કાંઈ પણ પરિશ્રમ લે નથી, અને અહિંસાના આદેશને આપણે જ જૈન ધર્મના અનુયાયીઓએ જ
દૂર રહી તટસ્થ ભાવે થાય તે જોયા કરવું છે. પુરે અપનાવ્યો નથી. અહિંસા સાથે નિકટપણે જોડાયેલા સત્યને
ભૂલવાના પરિણામે આપણી શોચનીય દશા થઈ હોય એમ ત્યારે આંખ કરે છે વિચારકો અને યુવાનો પ્રત્યે વિચારકે , - પણ લાગે છે. '
જેકે નાની સંખ્યામાં છે છતાં તેઓ લખાણથી તેમજ વ્યા- . આ સાધુ અને શ્રાવક, વર્ગને બે ભાગ જનવાણીને ભોગ બનેલે ખ્યાનો દ્વારા ભેળી. જનતાને અંધશ્રધ્ધા અને રૂઢિનાં ગુલામી ' છે. તેઓ અંધશ્રદ્ધા અને રૂઢિઓની ગુલામીને વધુ મજબુત બના
બંધનેનાં માઠાં ફળનો ઠીક ઠીક ખ્યાલ આપી રહ્યા છે, સારા વવાની ખેવના રાખે છે. સાધુઓ ભેળા શ્રીમન્તશ્રાવ દ્વારા આંખા
ખેટાને વિવેક ' શિખવી રહ્યા છે અને નગ્ન સત્ય - સમાજને એ બંધનથી બાંધી રાખે છે. ભોળી જનતા તેને
સમાજ આગળ કાંઈ પણ સંકોચ કે ડર વિના મુકી રહ્યા. ભેગ બને છે, જેના પરિણામે આવી શરમાવનારી દશા તેઓ
જી હા તે છે. આમ છતાં પણ સ્વભાવે તેઓ શાન્ત હોવાથી - ભોગવે છે.
ખડતલ પ્રવૃત્તિમાં રહેલા જોખમી વાતાવરણથી તેઓ ડરતા અને :
દૂરના દૂર રહે છે અને સમાજને પુરતી સેવા આપી શકતા નથી. જણાવે છે કે આ વિગ્રહનું પણ મૂળ કારણ તો વાસ છે . એક યુવાન વર્ગ જ એ છે કે જે જાગૃત થઈ સંગકૃિત થાય પહેલાં થયેલી-જર્મનીને કંઈ કાળ સુધી' દબાયલી રાખ- ' તે સમાજને અંધશ્રદ્ધા અને રૂઢિઓની ગુલામીને ભાગી થત: ક વાના હેતુથી રચાયેલી-વર્સેલ્સની સંધિ જ છે, એમ છતાં
જરૂરે બચાવી શકે. આજના યુવકમાં ચેતન છે, અને સારા નરપણ આ વિગ્રહને પ્રારંભ તે હર હીટલરની કેવળ આક્ર
સાની પરીક્ષા કરવાની બુદ્ધિ છે, અને વ્યવસ્થિત રીતે ખડતલમણકારી નીતિને આભારી છે એ આપણે જરૂર કબુલ
પણે ચીવટાઈથી ધારેલા કાર્યને પહોંચી વળવાની તાકાત છે. છીએ અને તેથી તેની સામે લડત પક્ષ જે કોઈ ઉચ્ચ કત તેઓ જરા ચુંવાળાપણું છોડી દે અને એકત્ર થઈન 'કાય આશયે રજુ કરે તે આપણે સ્વીકારી લઈએ તે પણ આમાં
હાથમાં લે તે યુવકોની નેતાગીરી સ્વીકારે અને તેના કાર્યની ખ્રીસ્તીધર્મના બચાવ અને રક્ષણની વાત એ રીતે બેહુદી લાગે
કદર કરે એ એક વર્ગ સારી સંખ્યામાં સમાજમાં છે. એટલે છે. એક તે આજની યુરોપની દુનિયા કહેવાય છે ખ્રીસ્તી ધર્મની
આ યુવકે જે કાર્ય હાથમાં લે તે પાર પડવામાં બહુ મુશ્કેલી આવવા અનુયાયી, પણ તેના આખા જીવનમાં એટલી બધી અનાસ્થા
સંભવ નથી. મને મારા યુવક બંધુઓમાં પુરો વિશ્વાસ છે. તેમને , અને નાસ્તિકતા ભરેલી દેખાય છે તેને ખ્રીસ્તીધમી કહેવાને બહુ
સમાજની હાલની વિકટ સ્થિતિમાંથી સળા જાગૃત કરવાના અર્થ જ નથી. અને બીજું ખ્રીસ્તીધર્મના સિધ્ધાન્તો જે રીતે આપણે કાર્યમાં પિતાની સર્વ શકિતઓને વહેતી કરવા પ્રેમભાવે પ્રાર્થના સમજીએ છીએ તે તે એમ કહે છે કે Resist not the evil. ' -તું અસત્યને સામને ન કર તને એક ગાલ ઉપર લપાટ
- મણિલાલ મોકમચંદ શાહ મારે તે બીજો ગાલ ધર-તારી કોઈ ટોપી લઈ જાય છે તેને તારે કટ આપ. આ સિધ્ધાન્તો અનુસાર બ્રીસ્તીધર્મના નામે
ગાંધીજીની આગમવાણી આવી ખુનખાર હિંસક લડાઈ શકય ન જ બને કે ધર્મસંમત
કે આ પ્રેરણાદાયી પ્રવચન સ્વતંત્ર પુસ્તિકાના આકારમાં પ્રગટ કરપણ બની ન જ શકે. સાચી ખ્રીસ્તી પ્રજાએ આવા સગમાં
વામાં આવેલ છે. પર્યુષણ કે એવા ધાર્મિક પ્રસંગમાં વહેંચવા માટે ખાસ છે. કેમ વર્તવું જોઈએ તે તે મહાત્મા ગાંધીજીએ હરેક બ્રીટનવાસી
ઉપગનું છે, તેની કીંમત દરેક નકલને અરધે આને રાખવામાં આવેલ છે. પ્રત્યે ઉપરના લેખમાં બરાબર દર્શાવ્યું છે. એ પ્રમાણે વર્તવાની જે
રિટેજ અલગ. જેને ખપ હોય તેણે મુંબઈ જૈન યુવક સંઘની ઓફીસમાંથી . પ્રજાની તૈયારી ન હોય તેણે ધર્મ કે ઈશ્વરને આ વિનાશકારક
મંગાવી લેવી અથવા તે પિસ્ટ સ્ટેપ સાથે નીચેના સરનામે લખી મોકલવું. વિગ્રહમાં સંડવ ન જ જોઈએ. એમ કરવાથી જે પ્રવૃત્તિ કેવળ રક્તવણું છે તે કદી ધવળવણું બની શકવાની નથી.
" તત્રી, “પ્રબુદ્ધ જૈન” ' પરમાનંદ
, ' '૪૫-૪૭, ધનજી સ્ટ્રીટ, મુંબઈ-૩. ( શ્રી મુંબઈ જન યુવક સંધ માટે તંત્રો મુદ્રક પ્રકાશકઃ શ્રી. મણિલાલ મેકમચંદ શાહ, ૪૫-૪૭ ધનજી સ્ટ્રીટ, મુંબઈ.
મુદ્રણસ્થાન : સૂર્યકાન્ત પ્રિ. પ્રેસ, ૪૫૧, કાલબાદેવી રોડ, મુંબઈ. ૨
"
| SR No. | 525925 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1940 Year 01 Ank 18 to 24 and Year 02 Ank 01 to 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1940 |
| Total Pages | 232 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 26 MB |