Page Text
________________
તા. ૩૧-૭-૪
રચનાત્મક કાર્યક્રમનું મહત્વ. '
૩ , (પૃષ્ઠ ૬૦ થીં ચાલુ)... . , તમે આ વિષયનું મનન કરજો આપણે તો અહિંસાની સાથે કાર્ય કરનારા અનેક મુસલમાન અગ્રણીઓ પણ આથી સાધના વીરના શસ્ત્રના રૂપમાં કરવાની છે. એ વાત ઘણી મોટી આશ્ચર્ય અને શરમ અનુભવી રહ્યા છે. ભિન્ન પક્ષ અને ર્ભિન્ન
છે. આપણે એમ ન સમજીએ કે આપણે જેલ જવાની શક્તિ મત ગમે તેવા હોય, પણ શિષ્ટતાસભ્યતા-માનવતાને વિશિષ્ટ , 'વધારવાની છે. આપણે તે એ બતાવવાનું છે કે રચનાત્મક ગુણ છે. એ ગયો પછી માનવી રાક્ષસ બને છે અને એ ' ' આ કાર્યક્રમ સ્વરાજ્યનું અવિભાજ્ય અંગ છે. આપણે એમ નથી સમજ્યા " માણસ જે સમાજને નેતા હોય તે સમાજ પણ દુર્દવને જ ' ' ' કે ચરખો આપણને સ્વરાજ્ય અપાવશે. “ગાંધી કહે છે માટે ખેતરે છે. તેનું અગ્રસ્થાન જ્યાં સુધી તુટે નહિ, ત્યાં સુધી હિંદુ * * *
ચરખે ચલાવી લ્ય ! એથી ગરીબેને થોડું ધન મળે છે,” આ મુસલમાન એકતા કેવળ અસંભવિત બની જાય છે. . . . - 'આપણી વૃત્તિ રહી છે. રચનાત્મક કાર્ય જ સ્વરાજ્ય અપાવી શકે. ઈશ્વર અને ધર્મને નામે ! | ' ' , , '' એમ છે એ સિધ્ધ કરવાની તમારામાં તાકાત આવી જવી ,
કે હમણાં હમણાં છેલ્લાં દશ મહીનાથી ચાલી રહેલ યુરેપીસ, જે જોઈએ. એને અર્થ એ નથી કે તમે રોજ થોડા કલાક
વિગ્રહમાં નાનું સરખું “સમર વેકેશન’ પડયું હોય એમ લાગે છે. કાંતી લીધું, બે ચાર મુસ્લિમ સાથે દસ્તી કરી લીધી, અછુત કે
' હીટલરે ઇગ્લાંડ ઉપર આજે ચઢાઈ કરશેઆવતી કાલે ચઢાણા, સાથે જરા હળીમળી લીધું અને સમજી લીધું કે આપણે સ્વરાજ
કરેશે એમ રાહ જોતાં જોતાં કાન્સ પરાજિત થયા બાદ લગભગ લાયક બની ગયા. તમારે તેં એમ માનવાનું છે કે રચનાત્મક
વીસેક દિવસ નીકળી ગયા. એમ છતાં હજુ સુધી ' હીટલરનું , કાર્યક્રમમાં જ સ્વરાજ આપાવવાની શકિત છે. રચનાત્મક
ઈગ્લાંડ ઉપર થનારું ભાષણ આક્રમણ શરૂ થયું નથી સંભવ છે આ કાર્યક્રમની પછી લડાઈ આવવાની છે એવી માન્યત તમારી હે
કે હીટલર આજસુધીમાં મેળવેલું સુવ્યવસ્થિત કરવામાં ગુંથાયે હોય, ન શકે. એ કાર્યક્રમમાં જ સ્વરાજની તાકાત છે. '
સંભવ છે કે ઈંગ્લાંડ ઉપરનું આક્રમણ ધમકી આપવામાં આવે છે મેં ઉલટો જ પ્રયોગ કર્યો. ' - ઓ દેશમાં અહિંસાને પ્રયોગ મેં ઉલટો જ કર્યો. ખરી .
એટલું સહેલું સુતરૂં માલુમ પડયું નહિ હોય અને તેથી હીટલર . રીતે તે રચનાત્મક કાર્યક્રમથી જ શરૂઆત કરવાની હતી. પરંતુ
વધારે સજ્જ થવામાં રોકાયે હોય; એ પણ સંભવિત છે કે
હંગલાંડને આમ રાહ જોતું રાખીને હીટલરે કઈ બીજાં જે સ્થળો ' મેં સવિનયભંગ તેમજ અસહકારને જેલ જવાને કાર્યક્રમ
ઉપર ઘા કરવાની તજવીજમાં હોય. આ બધા વિકલ્પમાંથી એક રાખ્યો. મેં લેકેને એમ ન સમજાવ્યું કે આ તે પાછળથી
છે સારો કરે છે તે તે હવે જોવાનું રહે છે. ' - આવનારી ચીજો છે. તેથી તે આંદલને સફળ થઈ નહિ શકયા. ' . ; કાનુનભંગને અધિકાર,
* આ ઉપરની શાન્તિના ગાળામાં હીટલરે એક મોટી જયુ. * 'મને નડિયાદને કીસ્સ યાદ આવે છે. “ રોલેટ એકટ
ઘણા દાખવનારૂં અને ઈંગ્લાંડને ધમકી આપનારું ભાષણું કર્યું છે “સત્યગ્રહના વખતની એ વાત છે. એ વખતે મેં કહી દીધું છે, અને તેના જવાબમાં લીડ હેલીકસે ગમે તેવા હુમલાને એ હતું કે મારી હિમાલય જેવડી ભૂલ થઈ હતી. જે લોકોએ પહોંચી વળવાની ઈગ્લાંડની તેયારી રજુ કરનારું અને ' : ' ' / જ્ઞાનપૂર્વક કાનુનનું પાલન કર્યું નહોતું તે લોકોને મેં કાનુનભંગ ' આખરે ઈંગ્લાંડને જ વિજય થનાર છે એ બાબતની ખાત્રી
તે બતાવ્યું. એ લોકોને ભારે કહેવું જોઈતું હતું કે, “આજ સુધી '' ' સરકારી દંડ કે શિક્ષાના ભયથી તમે જે કરી રહ્યા હતા ને
આપનારૂં ભાષણ કર્યું છે. આ બન્ને ભાષણોની વિગતે ચર્ચવાને . પહેલાં તે પોતાની ઈચ્છાથી કરે. ત્યારબાદ જ તમને " કાનુન
અહિ આશય નથી, પણ બન્ને ભાષણમાં ઈશ્વર અને ધર્મને . • ભંગને અધિકાર પાપ્ત થશે
. ' '
નેતરવામાં આવ્યા છે તે જરાક વિચિત્ર લાગે છે. હીટલર પિતાના ! ધરે મને કેમ પસંદ કર્યો?
''દિવજિયને સર્વ યશ ઈશ્વરને આપે છે અને ઈશ્વરી ( કેત, : એ બધી અધુરી અહિંસા હતી. એમાં મારું ડરપોકપણું હતું. સિદ્ધ કરવાનું નમ્ર સાધન બનવા માટે ઇશ્વરને ઉપકાર માને છે. હું મારા સાથીઓને નારાજ કરવા માંગતે. નહ. સાથીઓના જે “might is right, “ બળ એ જ સત્ય”. I ‘બળજેરી ડરથી કોઈ પણ કરતાં અચકાવું એમાં હિંસા છે. એમાં અસત્ય છે. એ જ ઈશ્વરેચ્છો’ એ જ ઈશ્વરી નિયમ હોય તે તે હીટલર કહે
મેતીલાલજી, વલ્લભભાઈ અને બીજાઓને નારાજ કરવાને મને છે તે બરાબર છે એમ આપણે જરૂર કહીએ. પણું - ' ડર હતે. શા માટે મને એ ડર લાગે ? એ બધી મારી ત્રુટિઓ આવા વિગ્રહોમાં અને તેના : ઉલટસુલટ પરિણામમાં " હતી. એ બધી હું તટસ્થ થઈને જોઈ શકું , તેનું મને પ્રત્યક્ષ ઈશ્વર કયાં છે અને તેની એજના, શું છે તેની કાંઈ કલ્પના જ !.
દર્શન થાય છે કારણ કે મારામાં અનાસક્તિ છે. એ ત્રુટિઓને થઈશક્તી નથી. વળી આ વિગ્રહ ઉપસ્થિત કરવામાં ઈશ્વરનો માટે મને નથી દુઃખ કે નથી પશ્ચાતાપ. જેવી રીતે હું મારી કેટલું હોય છે અને ઈશ્વર સામે બળવો કરી રહેલા મદત્ત
સફળતાઓ અને શક્તિ પ્રભુએ આપેલી માનું છું અને તેને જ માનવીને કેટલે, ફાળે છે તેની. પણ આપણને કાંઈ ખબર પડતી ' હું, અર્પણ કરું છું, તેવી જ રીતે મારા દે પણ ભગવાનના : નથી. આ વિગ્રહંમાં અને તેમાં મળતા એક યા અન્ય પક્ષના
ચરણે જ મૂકું છું.. પ્રભુએ. મારા જેવા અપૂર્ણ મનુષ્યને આવા વિજ્યા પરિણામમાં બિચારા ઇશ્વરને સડાવવામાં ન આવે તે . . મેટા પ્રયોગ માટે શા માટે ચુંટ? અહંકારથી નથી કહેતે વધારે સારું ! ભોળી પ્રજાને યુધ્ધપ્રમત્ત રાખવા માટે ઇશ્વરના , • પરંતુ મને ખાત્રી છે કે પરમાત્મા ગરીઓમાં કંઈક કામ નામને આમ શું કામ દુરૂપણ કરવામાં આવતું હશે!..' . - કરાવવા ઈચ્છતા હતા તેથી તેમણે મને પસંદ કર્યો મારા કરતાં આવી જ રીતે આ યુધ્ધ ખ્રીસ્તીધર્મના નચાવ માટે છેએ ' વધારે પૂ માણસ “ હેત તે તે આટલું કામ કરી ન શકત. : લોર્ડ હેલીફેકસને દાવ પણ આપણુ’ ગળે. ઉતરતા નથી. આ ' ,
પૂર્ણ માણસને તે કદાચ હિંદુસ્થાન ઓળખી પણ ન શકત લડાઈના પ્રયજન પાછળ સત્ય, ન્યાય, નીતિ: લેકશાસનની y' તે બિચારે તે વિરકત થઈને કોઈ પર્વતની ગુફામાં જ ચાલ્યા : રક્ષા ઈત્યાદિ હેતુઓ રહેલા છે એમ કહેવામાં આવે તે આપણે - જાત. તેથી ઇશ્વરે મારા જેવા અશકત અને અપૂર્ણને આ દેશ માટે લાયક માન્ય. હવે મારા પછી જે આવશે તે પૂર્ણ જ
' તે. સામે વાંધો ન ઉઠાવીએ. જે કે તટસ્થ રીતે જોનારા ઇતિહાસહશે !' હું એમ કહું છું કે એ પૂર્ણ પુરૂષ તમે બને !! મારી વેત્તાઓ આવા કાળાન્તરે ઉપસ્થિત થતા વિગ્રહોમાં કારણ-કાર્ય અપૂર્ણતાઓ તમે પુરી કરે !!!
* સંબંધથી વૃધારે જોવાની કે કબુલ કરવાની ના કહે છે અને
1
-
1
=
| SR No. | 525925 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1940 Year 01 Ank 18 to 24 and Year 02 Ank 01 to 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1940 |
| Total Pages | 232 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 26 MB |