________________
112
जनविद्या
तुम देव सव्वण्हु लच्छीविसालो अहं वण्णिऊणं न सक्केमि वालो। समुज्जोइयासोह वा तेयपूरो
न पुज्जिज्जए कि पईवेण सूरो। न ते वीयरायस्स पूयाए तोसो न वा संत वइरस्स निदाए रोसो। परं ते समुग्गीरियं देव नामं
पवित्तेउ चित्तं महं सुक्खथामं । तुमं पुज्जमाणस्य लोयस्स एसो महापुण्णपुंजम्मि सावज्ज लेसो। कणो जेम हालाहलस्सप्पसत्थो सुहासायरंदूसिउं नो समत्थो। अविग्यो तए देव सिट्ठो समग्गो तिलोयग्गगामीण भव्वाण मग्गो। पडतो जणो मोहकालाहिखद्धो किमो देव वायासुहाए विसुद्धो । तुमं पत्तसंसारकूवारतीरो
तुमं सामि संपुण्णविज्जासरीरो। तए नाणजोइए उद्दित्तमेयं
समुन्भासए चंदसूराण तेयं । मुहाभासयं दप्पणे पेक्खमाणा
मुहं चेव मण्णंति बाला प्रयाणा। तहा वत्थुरूवं अहं बुद्धिलुद्धा
सरूवं निरूवंति ते नाह मुखा। . तुमं झायमाणस्स नाणम्मि लोणं मणं होउ मे नाह संकप्पखीण ।
(1.18) तुमं (तुम्ह) 1/1 स देव (देव) 8/1 सव्वण्हु (सव्वण्हु) 1/1 वि लच्छीविसालो [(लच्छी)-(विसाल) 1/1 वि] अहं (अम्ह) 1/1 स वण्णिऊणं [(वण्ण)+ (इ)+ (ऊ)+ (णं)] वण्ण (वण्ण) 4/1 इ (अ) =वाक्यालंकार ऊ (अ)=सूचनात्मक णं (अ)=प्रश्नवाचक न (अ) =नहीं सक्केमि (सक्क) व 1/1 अक बालो (बाल) 1/1 ।
समुज्जोइयासोह [(सं) + (उज्जोइया)+ (सोह)] सं (अ) =खूब [(उज्जोइय+ स्त्री उज्जोइया) भूकृ अनि-(सोहा) 1/1] वा (अ) =तो भी तेयपूरो [(तेय)-(पूर) 1/1 वि] न (अ) =नहीं पुज्जिजए (पुज्ज) व कर्म 3/1 सक किं (अ)=क्या पइवेण (पईव)3/1 सूरो (सूर) 1/1।
न (अ) =नही ते (तुम्ह) 6/1 स वीयरायस्स (वीयराय) + 6/1 पूयाए (पूया) 3/1 तोसो (तोस) 1/1 वा (अ) =तथा संत (संत) भूक 6/1 अनि वइरस्स (वइर) 6/1 निदाए (निंदा) 3/1 रोसो (रोस) 1/1। + कभी कभी षष्ठी का प्रयोग तृतीया अर्थ में पाया जाता है। (हे. प्रा. व्या. 3-134)
परं (पर) 1/1 वि ते (तुम्ह) 6/1 स समुग्गीरियं [(सं)+ (उग्गीरियं)] सं = भली प्रकार से उग्गीरियं (उग्गीर-+उग्गीरिय) भूकृ 1/1 देव (देव) 8/1 नाम (नाम) 1/1 पवित्तेउ (पवित्त) विधि 3/1 सक चित्तं (चित्त) 2/1 महं (अम्ह) 6/1 स सुक्खथामं [(सुक्ख)-(थाम) 1/1]।
तुमं (तुम्ह) 2/1 स पुज्जमाणस्स (पुज्ज) वकृ 6/1 लोयस्स (लोय) 6/1 एसो (एत) 1/1 स महापुण्णमुजम्मि [(महा)-(पुण्ण)-(पुंज') 7/1] सावज्जलेसो [(सावज्ज) वि-(लेस) 1/1]। + कभी कभी सप्तमी का प्रयोग द्वितीया अर्थ में पाया जाता है। (हे. प्रा. व्या. 3-135)