Page Text
________________
લેવાયાં, બૃહ પ્રતિબૃહનાં જે પગલાં લેવાયાં, નિવેદન હતી. તેમની અને બીજા જમણેરી પક્ષો વચ્ચેના થયાં તે બધાં જ ખુલ્લેખુલ્લાં અને લોકોની નજરે જોડાણનો પ્રશ્ન શક્યતાની પાર જતો રહ્યો લાગે છે. લેવાયાં છે. રાજકારણમાં પરિવર્તન લાવવાની આ આ જ પ્રમાણે સંયુક્ત સમાજવાદી પક્ષના નેતાપ્રક્રિયા લોકશાહી રીત રસમથી ચાલી છે. તેમાં નથી એમાં પણ મતભેદ રહ્યા છે. વડાપ્રધાનની નેતાગીરી લોહી રેડાયું કે નથી કોઈનું બલિદાન અપાયું. નીચે કોગ્રેસ મજબૂત બને તો તેઓનું વલણ કેવું રહેશે પહેલેથી છેલ્લે સુધી મતગણતરી અને વિચારોની તે વિશે તેઓ નિશ્ચય કરી શક્યા નથી. સામ્યવાદી આપલે ચાલુ રહી છે. દેશના દૈનિકાએ પણ આ (જમણેરી) પક્ષે વડાપ્રધાનની પ્રગતિશીલ નીતિને રાજકારણ વિશે લેકે સમક્ષ રજુઆત કરી છે કે આપવાનું ઠરાવ્યું છે પણ તે સમયને આધીન અને તેમને માહિતગાર રાખ્યા છે. જોકેમાં પણ રહેશે. ટૂંકમાં, કૅગ્રેસમાં ભાગલા પડતા અટકાવાથી આ દિવસે દરમિયાન પૂર્વ જાગૃતિ અને રસ કેંગ્રેસ સિવાયના પક્ષમાં વિમાસણ, અસ્થિરતા રહ્યાં છે જે એકંદરે જોતાં લોકશાહી રાજકારણ માટે અને અનિશ્ચિતતા પ્રવર્તાવા લાગ્યાં છે. તે સાથે જરૂરી છે. અહીં લોકશાહી રાજકારણનો શૈક્ષણિક કોંગ્રેસ-પ્રક્ષ (જે ૧૯૪૭ થી ૧૯૬૭ સુધી અવિચ્છિન્ન સંદર્ભ પણ વરતાયો છે.
રહેવા પાપી હતી]ના દિવસો દરમિયાન દેખાયેલી આ રાજકારણ મુખ્યત્વે કોગ્રેસ પક્ષનું કેટલીક ખાસિયતો પણ તદન નષ્ટ થઈ નથી. વિરોધ આંતરિક રાજકારણું હતું. પરંતુ તેમાં ભાગ લેનાર પક્ષો પોતપોતાના વિચારો અને વલણ પ્રમાણે નેતાઓ દેશની સરકારના નેતાઓ હતા અને તેમની કેંગ્રેસમાંના સભ્યો સાથે સંપર્ક કે સંબંધ રાખે છે. વચ્ચેનું રાજકારણ છેવટે તે દેશનું રાજકારણ બન્યું આજે પણ કોંગ્રેસના ભાવિ સાથે અન્ય પક્ષોનું હતું. આ દિવસો દરમિયાન અને તે પહેલાં પણ ભાવિ કેટલું ઘનિષ્ટ રીતે સંકળાયેલું છે તે જોઈ શક્યા વિચારભેદના પ્રશ્ન ઉપર કોન્ટેસમાં ભાગલા પડે અને છે. કેન્સેસે અપનાવેલી ડાબેરી વિચારસરણીથી એકી જમણેરી વલણો ધરાવતા સભ્યો જનસંધ અને સાથે જમણેરી પક્ષો અલગ પડી ગયા છે તો ડાબેરી સ્વતંત્ર પક્ષની સાથે જોડાય તથા ડાબેરી વિચારો પક્ષોનો અવાજ મંદ પડી ગયો છે. કોંગ્રેસ છોડી ધરાવનારા ડાબેરી પક્ષો સાથે જોડાણ સાધે એવા ગયેલાઓને ફરીને વડાપ્રધાન તરફથી જાહેર આમંત્રણ નિશા દેખાયા હતા. કોંગ્રેસની કટોકટીની અસર અપાયું છે તેથી પણ પક્ષીય રાજકારણમાં થોડા લગભગ બધા જ પક્ષ ઉપર પડી હતી અને તે બધા ફેરફાર થવાની શક્યતા છે. આગામી દિવસમાં કોગ્રેસના ભાવિ ઉપર મીટ માંડીને બેઠા હતા. મોટા વડાપ્રધાન સમગ્ર દેશની મુલાકાત લેનાર છે જેને ભાગના વિરોધ પક્ષો કેડોસના ભાગલા ઈરછી પરિણામે પ્રત્યેક રાજ્યનાં રાજકારણમાં નવી ભાત પડે રહ્યા હતા પણ તેમ ન થતાં તેમના સૌમાં હવે તેમ જણાય છે. ભવિષ્યનું રાજકારણું વડાપ્રધાનનાં હવે આંતરિક વિચારભેદ ઊભા થયા છે. જનસંધ તથા પછીના પગલાં, કોંગ્રેસ પક્ષ ઉપરનો તેમનો પ્રભાવ સ્વતંત્ર પક્ષ વચ્ચે વિચારોનું સામ્ય હોવા છતાં અને અન્ય પક્ષોના વર્તન ઉપર આધાર રાખશે. તેઓ એક દિશામાં સળંગ રાત્રે જવા તૈયાર નથી. છેલ્લા થોડા દિવસો દરમિયાન સિન્ડીકેટના સભ્યો બન્ને પક્ષોમાં અંતરાત્માના અવાજ પ્રમાણે મત તથા તેમની નજીકનાં વર્તુળો તરફથી જે નિવેદન નાખનારા જણાયા છે, વળા, જેટલા પ્રમાણમાં થતાં રહ્યાં છે તે બતાવે છે કે પક્ષમાં સ્થપાયેલું બાજપેયી રાષ્ટ્રીકરણને ટકે ઓ રે છે તેટલો બલરાજ અય ઉપર ઉપરનું જ છે. વડાપ્રધાનની નેતાગીરીને મધેક આપવા તૈયાર નથીઆ કારણથી પણ પક્ષમાં હજી સંપૂર્ણ સ્વીકાર થયો નથી. સંભવ છે કે હવે મતભેદો ઊભા થયા છે. ભારતીય ક્રાનિતદળના કેટલાક પછી મળનાર કોંગ્રેસ મહાસમિતિમાં આ અંગે સભ્યોમાં પણ મતદાન વિશે એકવાક થતા રહી ન દેવટનો નિર્ણય લેવાય.
[ બુદ્ધિપ્રકાશ, સપ્ટેમ્બર ૧૯
| SR No. | 522415 |
| Book Title | Buddhiprakash 1969 09 Ank 09 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yashwant Shukl, Madhusudan Parekh |
| Publisher | Gujarat Vidyasabha |
| Publication Year | 1969 |
| Total Pages | 32 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Buddhiprakash, & India |
| File Size | 4 MB |