________________
હરિસત્ય ભટ્ટાચાર્ય
એમ. એ. બી. એલ. અહિંસાના અવતાર
(ધર્મ કથા) ( શ્રીયુત્ ભરાયાજીએ મૂળ બંગાળીમાં ભ. પાનાથજીનુ સંક્ષિપ્ત ચરિત્ર લખ્યું હતું તેને અનુભવ સ્વ. શ્રી સુશીલે કર્યો હતે. એક જનેતરના હાથે લખાયેલ આ સંક્ષિપ્ત ચરિત્ર એટલું બધું સુંદરને સુવાચ્ય છે કે અત્રે તેને રજુ કરવાનો લાભ હું જ કરી શકું તેમ નથી.
---સંપાદક.] મંત્રી વિભૂતિએ એક દિવસે મરભૂતિને સોંપ્યો. મરભૂતિ પિતાનાં માથાના કાળા-ભમ્મર જેવા કેશગુચ્છામાં વિનય અને ચારિત્રબળે મહારાજ અચાનક એક ધોળા વાળ ઉગતે અરવિંદને માનીતે થઈ પડયે, છે. આ જ રીતે આ બધા કેશની મહારાજાને એ વિશ્વાસપાત્ર બન્યા. પડતી થવાની, યૌવન સરિતા પણ મહારાજાની ગેરહાજરીમાં રાજતંત્રની આખરે સૂકાઇ જવાની, એવા એવા લગામ મરભૂતિના હાથમાં રહેતી. અનેક વિચારે મંત્રીના મનમાં ઉભરાઈ એક દિવસે અચાનક વજીવીર્ય નીકળ્યા. એક ઉગતા ધોળા વાળ નામના પ્રતિસ્પર્ધી મહારાજાએ યુદ્ધને ઉપરથી એમણે સંસારની અસ્થિરતા, શંખ કંકો. મહારાજા અરવિંદ, અસારતાનું અનુમાન કહાડયું. પછી મરૂભૂતિને રાજ્ય સોંપી પોતાના સૈન્ય તે પોતનપુરના આ મંત્રીએ એક સાથે બહાર પડયા. મરૂભૂતિ હયાત સ્ત્રી, બે પુત્રો અને અઢળક એશ્વર્યને હોય ત્યાં સુધી મહારાજા અરવિંદને. ત્યાગ કરી મુક્તિનો માર્ગ લીધે. પિતાના રાજ્યની કશી ચિંતા ન હતી. ,
મંત્રીને બે પુત્રો હતા, તેમાં અરવિંદ મહારાજ યુદ્ધ કરવા. એકનું નામ કમઠ અને બીજાનું નામ ગયા એટલે કમઠના જુલમની પણ મરભૂતિ. કમઠ મોટો હતો, મરભૂતિ રાજ્યમાં હદ ન રહી. એને સગો હાનો હતે.
ભાઈ મહારાજાને સ્થાને બેસ. કમાને મોટો હોવા છતાં કમઠ ઘણો થયું કે હવે મને પૂછનાર કોણ છે? મુરખ હતે. વિશ્વભૂતિ મંત્રીએ પિતાને કમઠ વિવાહીત હતું. એની સ્ત્રીનું મંત્રી તરીકેને અધિકાર કમાને બદલે નામ વરૂણ હતું. છતાંય તે પિતાના
