________________ 128 બુદ્ધિ પ્રભા. ગાળવા શો. ગેશતળા વિરૂધની લડત મિ. કેખુશરૂ જમશેદજી તારાચંદ બી. એ. જેઓ પારસી ગ્રહસ્થ છે અને દયાન કામમાં કેટલાક વર્ષોથી પોતે મંડ્યા છે. તેઓ બીજા કેટલાક કામાની જોડે શિતળાન ફરજ્યાત કાયદામાંથી હિંદુસ્થાનને મુક્ત કરાવવાને માટે ઈગ્લાંડમાં કેટલાક માસથી હીલચાલ કરી રહ્યા છે જેના પરીણામમાં હિંદી વજીરે આ બાબત ઉપાડી લીધાના શુભ સમાચાર મલ્યા છે. ઇચછીશું કે મી. કેખશરૂની અથાગ મહેનતનું સારું પરિણામ આવે. મજકુર આશામ વધારે થવાનું કારણ એ છે કે મી. કેખુશરૂએ હિંદી વજીર ઉપર લખેલાં અસરકારક પગે હિંદી સરકાર જેગ મલી આપવામાં આવ્યાં છે. તેમજ મી. તારાચંદની ફરમાસથી પારલા મેંટના મેમ્બર મી. જ્યોર્જ ગ્રીન ઉડે આ સવાલ ઉપાડી લીધા છે અને તે આમની સભામ વાદવિવાદ ચલાવનાર છે ઉપરાંત પારલામેન્ટના મેમ્બરોની મોટી સંખ્યા આ હિલચાલન મદદમાં છે. મ. કેખશરૂની આ હિલચાલ મદદને પાત્ર છે એમ હમારે આધિન મત છે, કેમકે જીવ દયાનો પ્રકાશ સત્તાની મદદ વિના જોઈતા પ્રમાણમાં થતો નથી એમ અનુભવાય છે માટે હિંદુસ્થાન અને યુરોપદિ સ્થલે જીવદયાનું સંગીન જ્ઞાન ફેલાવવા માટે, જેનેએ જેમ બને તેમ યથાશક્તિ પ્રયત્ન કરવો. એવી કહેવત છે કે જ્યાં સૂઈ જઈ શકતા નથી ત્યાં ડોક્ટર જાય છે. સાયન્સની શોધ થયા પહેલાં પણ અનુભવથી એમ માલુમ પડયું હતું કે નજરે દેખાય નહીં તેવાં સંખયાબંધ જંતુઓ પેદા થાય છે, મનુષ્યોને જે દરદ થાય છે તેની સાથે તે જંતુઓને સંબંધ છે; સારા તડકામાં આવા જંતુઓ નાશ પામે છે; અંધકાવાળાં મકાનોમાં માંદગી ઘણી વધારે થાય છે અને જે લોકોના ઘરમાં સૂર્યને તડકે સારી રીતે જઈ શકે છે, ત્યાં દુઃખ દરદો ઓછાં હોય છે. સામાનય રીતે જે મહીનાઓમાં સૂર્યને તડકે ઓછો હેય છે, અને તે વાદળામાં ઢંકાયેલા રહે છે, તે મહીનાઓમાં દર વધારે થાય છે, જ્યારે ખુબ તડકે પડતું હોય છે ત્યારે ડેરાનો ધંધો મંદ પડી જાય છે. સખત ઉનાળામાં ઝાડા અને અતીસાર ને લીધે કેટલાંક બાળકે મરણ પામે છે, તે ઉપરના નીયમના માત્ર અપવાદ રૂપ છે; અને ઘણે ભાગે તો તે દરદ ખોરાકની યોગ્ય પસંદગી કરવામાં આવતી નથી તેને લીધે જ પેદા થાય છે. અગીઆર કુટની લાંબી ડાઢી-ઉતર કેટામાં એક માણસને અગીઆર ફિટ અને છ ઇંચ લાંબી સુંદર ફરફર ઉડતી ડાદી છે, અને તે આખી દુનીયા સામે હેડ બં છે કે તેના જેવી લાંબી ડાહી બીજા કોઈની નથી. એ ડાઢી રાખનાર માણસ નેતરને રહી. શ્ર છે, અને તેનું નામ માત્ર હેનસ એન લેંગસંદ છે. એટલી મોટી ફાંકડી ડાઢી ઉગાડતાં તેને બહુ મહેનત પડી છે અને છત્રીસ વરસ સુધી તે માટે તેને કાળજી રાખવી પડી હતી. એવું કહેવાય છે કે દર વરસે ચાર ઇચ લેખે તેની ડાઢી વધે છે. મી. લેંગશેઠ એવો દાવો ધરાવે છે કે તેની પોતાની ગાદી કઈ રીતે અડચરણકારક થતી નથી, પણ ઉલટી મેના ઘરેણુરૂ૫ લાગે છે, અને તે પિતાની છાતીના રક્ષણ કરનારાં ઢાંકણુ તરીકે ઠંડી મેમમાં બહુ કીંમતી નીવડી છે.