Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૯ ] દશામતસ્કન્ય સૂત્રકી એક અજ્ઞાત ટીકાકે ખેજડી આવશ્યકતા [ ૧૯ મૂળ મન્દિરની પાસે એક નાનું મન્દિર મળ્યું છે. આથી આ પ્રદેશની નિર્માણ પદ્ધતિને ખ્યાલ આવે છે. બુદ્ધગયાના મદિરના ચોકમાં પણ આવું જ નાનું મન્દિર મહયાનું કહેવાય છે. સંભવ છે કે તે કાળમાં નકશા રૂપે કે આદર્શ રૂપે પ્રથમ આવું મન્દિર કરવાની શિલ્પ ૫હતિ હશે. અત્યારની આ પ્રદેશની દલા–મંચ પદ્ધતિ આવા જ પ્રકારનું અનુકરણ છે.
આ સ્વપ એવા પછી જે પ્રાપ્ત થયું છે તેથી આ મન્દિરની રચના સ્થાપત્યના આ યવઠોપના પ્રસિંહ બળદૂરના મંદિરના સ્થાપત્યમાં ઉતારેલા હેય એમ અનુમાન થાય છે. વિશેષ શોધખેળ પછી વરેન્દ્ર ભૂમિના ઈતિહાસમાં ભવિષ્યની સાચી શેાધખેળાના પરિણામે નવાં નવાં ઉવાજવળ પ્રકરણ ઉમેરાશે; એમ આશાં રહે છે.
(भारत११, २१, ५ २, BAY, १३४०, पृ. ३४८-४०१)
दशाश्रुतस्कन्ध सूत्रकी एक अज्ञात टीकाके खोजकी आवश्यकता
लेखक-श्रीयुत अगरचन्दजी नाहटा प्राचीन ४५ जैन आगमोंके ६ छेद सूत्रोंमें दशाश्रुतस्कंध भी एक महत्वपूर्ण रचना है, जिसकी रचना आचार्य भद्रबाहुस्वामीने की थी। वर्तमानमें सबसे अधिक प्रसिद्ध कल्पसूत्र इसीके ८ वें अध्ययनका विस्तृत रूप माना जाता है । इस पर नियुक्ति एवं चूर्णिके अति. रिक्त १७ वीं शताब्दिसे प्राचीन कोई टीका अद्यावधि ज्ञात नहीं है। १७ वीं शताब्दिकी भी केवल एक ही टीका, जो पार्श्वचन्द्रसूरि शिष्य ब्रह्मऋषि कृत है, अभी तक ज्ञात है; अन्य कोई भी टीका भंडारों में उपलब्ध नहीं है। पर जैसलमेरके जैन भण्डारोंका अवलोकन करते समय एक फुटकर पत्रमें महोपाध्याय गुणविजयरचित दशाश्रुतस्कन्ध टीकाका उल्लेख देखने में आया, फिर भी खोज एवं प्रयत्न करने पर भी इसकी प्रति कहीं जानने में नहीं आई, अतः अन्वेशणीय है।
स्थानकवासी सम्प्रदायके उपाध्याय ( अब ओचार्य ) आत्मारामजीका अनूदित दशाश्रुतस्कन्ध अभी कुछ मास पूर्व मेरे पढनेमें आया तो उसमें इस सूत्रको मतिकीर्तिरचित टीका की प्रति उन्हें उपलब्ध हुई है और उसका उल्लेख एवं उद्धरण, उन्होंने अपने अनुवादमें कई जगह दिया है, अतः इसकी प्रति कहां है ?-इसके सम्बन्धमें उन्हें पूछने पर आपने संतोषजनक उत्तर नहीं दिया। मेरी रायमें यह टीका गुणविजयरचित ही होनी चाहिए। मतिकीर्ति गुणविनयके विद्वान् शिष्य थे, उनका टीका-निर्माणमें सहायक आदिके रूपमें प्रशस्तिमें उल्लेख होना संभव है । या जैसलमेरके उक्त पत्रके लेखकने प्रशस्तिके भावको
+ देखो-भूमिका पृ. ३, ४, ५, ८, १४; सूत्र १, ४१५, ४७१ आदि ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 521643 |
| Book Title | Jain_Satyaprakash 1948 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad |
| Publisher | Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad |
| Publication Year | 1948 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Satyaprakash, & India |
| File Size | 12 MB |