Jain_Satyaprakash 1945 07

SR No.: 521612
Original Sutra Author: N/A
Author: Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
Publication Year: 1945
Total Pages: 36
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Jain Satyaprakash, & India
File Size: 17 MB

Page 33

શાસ્ત્ર માહાત્મ્ય
અક ૧૦ ]
રહ
આદર રાખનાર
ભાવા —-નિર તર શાસ્ત્રમાં ધર્માર્થી પ્રાણી પ્રશ'સનીય છે. સંસારમાં સત્ર મેહરાજાએ ગાઢ અંધકાર ફેલાવેલ છે. એમાં મા બતાવવા એક માત્ર શાસ્ત્રરૂપી પ્રકાશ જ સમ` છે. શાસ્ત્રનું માહાત્મ્ય દર્શાવતું સૂરિજીનું કથન વાંચા— पापामयौषधं शास्त्रं . शास्त्रं पुण्यनिबन्धनम् ।
चक्षुः सर्वत्रगं शास्त्रं शास्त्रं सर्वार्थसाधनम् ॥
ભાવા—શાસ્ત્ર પાપ રૂપી મહાવ્યાધિને નાશ કરનાર મૌષધ છે. શાસ્ત્ર પુણ્યનું કારણુ છે. આત્માની શુદ્ધ પ્રવૃત્તિનું કારણુ શાસ્ત્ર શાસ્ત્ર છે.સ વસ્તુ જળુાવવામાં ચક્ષુરૂપ છે.સામાન્ય છવાનાં ચક્ષુએ પ્રત્યક્ષ વસ્તુને જ દેખી શકે છે, જ્યારે જે ભવ્ય પ્રાણી પાસે શાસ્ત્ર રૂપી ચક્ષુ છે તે ત્રણ જગતની વસ્તુઓ જોઈ-જાણી શકે છે. જીવ અને અજીવનું સ્વરૂપ, પુણ્ય અને પાપનું સ્વરૂપ, ભક્ષ્ય અને અભક્ષ્યનું સ્વરૂપ, સૂક્ષ્મ અને બાદરનું સ્વરૂપ, નરક, તિય ચ, મનુષ્ય અને દેવલાકનું યથાર્થ સ્વરૂપ શાસ્ત્રરૂપી ચક્ષુથી થાય છે. શાસ્ત્ર સ` અભિષ્ટાનું પરમ સાધન છે. શાસ્ત્રથી હેય જ્ઞેય અને ઉપાદેયનું સ્વરૂપ સમજી, યાગ્ય અનુષ્ઠાનની આરાધના કરી, ક ક્ષય કરી આ જીવ મેક્ષે પણ જઈ શકે છે. માટે જ કહ્યું સર્વોની સાધના શાસ્ત્રથી થાય છે, આગળ ચાલતાં સૂરિજીમહારાજ ત્યાં સુધી કહે છે કે, જે મનુષ્યને શાસ્ત્ર ઉપર ભક્તિ નથી તેની ધર્મક્રિયા, કમ દોષથી નિક્ક્ષ-અસફલ છે. આંધળા માણસ દેખવાની પ્રવૃત્તિ કરે એ જેમ નિષ્ણ છે તેમ શાસ્ત્રભક્તિ સિવાયના જીવની ધર્મક્રિયા પણ નિષ્હ છે.
કયા શ્રાવકની ક્રિયા સફલ થાય છે તે જણાવતાં પણ કહે છે-જેને સન્માર્ગોમાં શ્રદ્ધા છે, પૂજ્ય પુરુષને આદરથી માને-પૂજે છે, અહંકાર રહિત છે, ગુણાનુરાગી છે, મહાભાગ —જેની પ્રશંસનીય અચિત્ત્વ શક્તિ છે અને જે શાસ્ત્રને આધીન છે.
આનાથી વિપરીતની સ્થિતિ વધુ વતાં કહે છે—
यस्य त्वनादरः शास्त्रे तस्य श्रद्धादयो गुणाः । उन्मत्तगुणतुल्यत्वान्न प्रशंसास्पदं सताम् ॥
ભાવા—જેને શાસ્ત્ર ઉપર અનાદર છે તેના શ્રાદિ ગુણા ( શ્રદ્ધા, સવેગ, નિવેદ વગેરે ગુણા) પાગલના ગુણુ જેવા હેવાથી સત્પુરુષાની કદી પ્રશંસા પામતા નથી. જેમ ક્રાપ્ત ઉન્મત્ત-ગાંડા માણુસ પછી ભલે તેનામાં શૌય, ઉદારતા આદિ ગુા હૈાય પણ તેની કાંઈ જ કિમ્મત નથી કારણ કે એ કયારે કર્યું અકાય કરી બેસશે, એના કશે ભરેસે નથી, તેમ ભલેને ગમે તેવા શ્રદ્ધાલુ હોય પરંતુ જેને શાસ્ત્ર ઉપર શ્રદ્ધા નથી તે મહાનુભાવ કયારે અશ્રદ્ધાલુ, સવેગરહિત કે નિવેદરહિત થઇ જશે તેના વિશ્વાસ નથી રહેતે. મહેાપાધ્યાય શ્રીયશોવિજયજી મહારાજ પેાતાના શાસ્ત્રાષ્ટકમાં કહે છે—
Οι
शास्त्रे पुरस्कृते तस्माद् वीतरागः पुरस्कृतः । पुरस्कृते पुनस्तस्मिन् नियमात् सर्वसिद्धयः ॥
""
“ જેમણે શાસ્ત્રને આગળ કર્યું છે તેમણે શ્રી વીતરાગ ભગવતને આગળ કર્યાં છે અને શ્રી વીતરાગ ભગવંતને આગળ કર્યાં તેમને ચાક્કસ સર્વ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે. અર્થાત જેમણે શાસ્ત્રનું બહુમાન કર્યું છે તેમણે શ્રી વીતરાગ ભગવંતની ભક્તિ કરી. અને જે ભવ્યાત્મા શ્રી વીતરાગ ભગવ’તનુ બહુમાન કરે તેમને સ સિદ્ધિઓ પ્રાપ્ત થાય છે એ સહજ વાત છે. આ જ વસ્તુ ષેાડશમાં પણ` જણાવી છે—