Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શાસ્ત્ર-માહાત્મ્ય લેખક-પૂજ્ય મુનિમહારાજ શ્રી ન્યાયર્યાવજયજી ( ત્રિપુટી)
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઘણા મહાનુભાવાને કેટલીક વાર શંકા થાય છે કે શાસ્ત્રની એટલી બધી શી મહત્તા છે કે તેના સિવાય ન જ ચાલી શકે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તર મહાન ગ્રંથકાર પૂજ્ય આચા શ્રી હિરભદ્રસૂરિજી પેતાના યાગબિન્દુમાં બહુ જ સરસ રીતે આપે છે, તે જોઈએपरलोकविध शास्त्रात् प्रायो नान्यदपेक्षते । आसन्नभव्यो मतिमान् श्रद्धाधनसमन्वितः ॥
ભવ્યાત્મા, બુદ્ધિમાન અને શ્રદ્ધાધનથી યુક્ત એવે। આસન્નભવ્ય કની સિદ્ધિને માટે શાસ્ત્ર સિવાય બીજા પ્રમાણુની પ્રાયઃ અપેક્ષા નથી રાખતા.’
અર્થાત્ પરલાકની સિદ્ધિને માટે અન્યાન્ય પ્રમાણેાની સાથે શાસ્ત્રપ્રમાણ એ એક સબલ અને અકાટચ પ્રમાણ છે. બેશક શાસ્ત્રને પ્રમાણ માનનાર કદાચ બધા નિહં નીકળે, પરંતુ આસન્નભવ્ય, બુદ્ધિમાન અને શ્રદ્દાધનથી ભરેલો આત્મા શાસ્ત્રને જરૂર પ્રમાણ માનશે. આ વિશેષા વાંચી કેટલાક મહાનુભવેાને જરૂર શકા થશે, પરન્તુ હું એમને કહું હું મહાનુભવે, ઉતાવળ ન કરશે. જૂએ: એક કુશળ ડૈ!કટરને કાઈ પણ રાગ માટે દવાની જરૂર હશે તે પેાતાના વિષયનાં પુરતા શે, આ રાગની આ દવા છે, એમ નક્કી કરશે, પછી એ દવા આપશે. આવી જ રીતે એક કુશળ ધરાશાસ્ત્રી ( મેરીસ્ટર )ને મેટાં મેઢાં ગ્રંથા તપાસી અનેક આધારે। ટાંકી પેાતાના અસીલના લાભ માટે પ્રયત્ને કરવા પડે છે, અર્થાત્ તેમને પણ શાસ્ત્રો-ભલે પોતાના વિષયના ગ્રંથા-નાં પ્રમાણુ આપવાં જ પડે છે, અને એ ખરાબર માન્ય રાખવાં જ પડે છે. એવી જ રીતે જે ભવ્યાત્માને, શુદ્ધિમાનને અને શ્રદ્ધાવાનને પરલેાકની સિદ્ધિ કરવી છે તેને શાસ્ત્ર માનવાં જ પડશે. હજી આગળ વધે છે— धर्मस्तु न विना शास्त्रादिति तत्रादरो हितः
tr
આ જીવ અર્થ અને કામ તેા અદિકાલના સંસર્ગથી વિના ઉપદેશે પશુ શીખે છે, પરંતુ ધર્મ તત્ત્વ તેા શાસ્ત્ર સિવાય નથી જ જાણી શકાતું. માટે શાસ્ત્ર ઉપર આદર રાખવા એ જ પરમ હિતકારક છે. સૂરિજીમહારાજ શાસ્ત્રની આવશ્યકતા બતાવતાં જણાવે છે કે— अर्थादावविधानेऽपि तदभावः परं नृणाम् । धर्मेऽविधानतोऽनर्थः क्रियोदाहरणात्परः ||
ભાવા અથ અને કામમાં શાસ્ત્રજ્ઞાન ન હેાય તા મનુષ્યાને અશૈદના અભાવ થાય-અર્થાત્ એનું જ્ઞાન ન હેાય તે પૈસા વગેરે ન ત્રે, પરંતુ ધર્મક્રિયામાં શામ જ્ઞ!નની અનિવાર્ય આવશ્યક્તા છે, કેમકે ધર્માનુષ્ઠાન શાસ્ત્રવિધાન પ્રમાણે જ કરવું જોઇએ અને તેમ ના થાય તા અનથ થાય છે. જેમકે ક્રિયાનું ઉદાહરણ
पडिवजिऊण किरियं, तीए विरुद्धं निसेवर जोउ । अपवत्तगाउअहियं, सिग्धं च संपावर विणासं ॥
ભાવા —ક્રિયાનેા સ્વીકાર કરીને, તેનાથી વિરુદ્ધ જે આચરણ કરે છે, તે, જે મનુષ્ય ક્રિયા નથી કરતા તેના કરતાં અધિક અને જલદી વિનાશ પામે છે. અર્થાત્-શાસ્ત્રનુસારી ક્રિયાને વીકાર કરીને એ પ્રમાણે જ આચરણ કરવું જોઈએ.
यस्मात् सदैव धर्मार्थी शास्त्रयत्नः प्रशस्यते । लोके मोहान्धकारेऽस्मिन्शास्त्रालोकः प्रवर्तकः ॥
For Private And Personal Use Only
99
આત્મા પરા
| SR No. | 521612 |
| Book Title | Jain_Satyaprakash 1945 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad |
| Publisher | Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad |
| Publication Year | 1945 |
| Total Pages | 36 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Satyaprakash, & India |
| File Size | 17 MB |