________________
ओक्टोबर-२०१६
२६१
शोध करवा माटे लांबो प्रवास खेडवा लाग्या. गुरु मणिलाल व्होरा अने अन्य मित्रो साथे 'आर्किओलॉजिकल सोसायटी ऑफ पोरबंदर'नी स्थापना करी. पिताश्रीनी पोरबंदरथी जूनागढ बदली थतां मधुसूदनभाई जूनागढमां कृषिसंशोधनमा जोडाया अने अहीं कपास अने घउं पर संशोधन कर्यु. परिणामे बन्युं अq के एमणे सोलंकीकाळ पूर्वेनां घणां मन्दिरो शोधी काढ्यां. 'कुमार' सामयिकमां अमना देश-विदेशना स्थापत्य विशेना लेखो प्रगट थवा लाग्या. 'कुमार'ना तन्त्री श्री बचुभाई रावते अमने खूब प्रोत्साहन आप्युं. १९७४नो कुमारचन्द्रक पण अमने मळ्यो हतो.
स्थापत्यशास्त्रना आ अभ्यासीओ पोरबन्दरना ग्रन्थालयमांथी बर्जेस अने कजिन्सना जूना रिपोर्टोनो अने पर्सी ब्राउनना तथा स्थापत्य विशेना अन्य ग्रन्थोनो अभ्यास कर्यो. पोताना साथीओ साथे गोप, किंदरेडा, मियाणी, घूमली जेवां आसपासनां स्थळोनो अभ्यासप्रवास खेड्यो. सोलंकीकाळना खीमेश्वर, नन्देश्वर, भाणसरे जेवां स्थळोओ त्रीसेक प्राचीन मन्दिरो शोधी काढ्यां, अटलुं ज नहीं पण अनी तस्वीरो लईने अनो झीणवटभर्यो अभ्यास कर्यो. प्रसिद्ध अध्यापक बी. सुब्बाराव साथे लाखाबावळ, आमरा, पाटण वगेरेना उत्खननमां ओमनी साथे रहीने अमूल्य अनुभव मेळव्यो. अमेरिकन इन्स्टिटयूट ऑफ इन्डियन स्टडीझ, वाराणसीमां रिसर्च असोसिजेट तरीके जोडाया अने आ संस्थामां आपेला योगदान अंगे अना वर्तमान उपप्रमुख श्री प्रदीप महेंदीरत्ताओ कडं के, 'अमारी संस्थाने वैश्विक प्रतिष्ठा आपवामां डो. मधुसूदन ढांकीनो बहुमूल्य फाळो गणाय.'
श्रीमधुसूदन ढांकीओ 'अन्साइक्लोपीडिया ओफ इन्डियन टेम्पल आर्किटेक्चर' श्रेणीना प्रधान सम्पादक तरीके महत्त्वनी कामगीरी बजावी. भारतीय मन्दिर-स्थापत्यना क्षेत्रे आ ग्रन्थश्रेणी अद्वितीय गणाय. १९९७थी अमेरिकन इन्स्टिट्यूट ओफ इन्डियन स्टडीझ, गुडगांवना डिरेक्टर (अमरिट्स) तरीके पण तेमणे सेवाओ आपी. आ संस्थाओ अमने जे अवोर्ड आप्यो तेमां नोंध्युं छे : 'For the contribution to the world of knowledge.'
अमनो 'गुजरात सोलंकीयुगीन मन्दिरोनी आनुपूर्वी' लेख स्थापत्यक्षेत्रे सीमाचिह्नरूप गणाय छे. सोलंकीकालीन मन्दिरोनी छत विशेनो लेख पण