________________
अनुसन्धान - ५३ श्रीहेमचन्द्राचार्यविशेषांक भाग - १
भणियहिं । बादरु जीवु निरापराधु न हणउं । न हणावउं । ति जीव किसा भणियहिं । ति पुण अनेक - विध हुयहिं । इह ते पंच-विधु अधिकारु । ए केंद्रिय । बे-इंद्रिय । क्रेंद्रिय । चउरिंद्रिय । पंचेंद्रिय ॥ जि एकेंद्रिय ति द्विविध। सूक्ष्म बादर । सूक्ष्म बादर पृथिव्यादिक । द्वींद्रियादिक संकल्प । निरापराध न हणउं । न हणा [पत्र ३२१ क] वउं । आरंभ जु सापराधु सु मोकलउ। एहु पहिलउं अणुव्रतु | पांच प्रकार बादरु झूठउं न बोलउं । कन्यागो-भूमि-विखइ । न्यासापहारु न करउं । कूडी साखि न दियउं । एहु बीजउं अणुव्रतु ॥ सचित्तु अचित्तु धनु धान्यु । द्विपदु । चतुष्पदु । कुपितु । चोरंकारकारिउं । राजा-निग्रह हेतु पराहउं न हरउं न हरावउं । एहु त्रीजउ अणुव्रतु ॥ चउथउं अणुव्रतु मैथुनासेवनु । सु देव - माणुस - तिर्यंच-संबंधियउं हुई । द्विविध त्रिविध भांगइ | देव-सउं एक विधु । त्रिविधु तिर्यंच - सउं । एकविधु द्विविधु मनुष्य-सउं । स्त्री पर - पुरुष - परिहारु करइ । पुरुष हुंता सदार - संतोसु । परदार-वर्जकु । एहु [पत्र ३२१ ख] चउथउं अणुव्रतु ॥ धनु धान्य खेत्रु रूप्यु । सोनउं । द्विपदु । चतुष्पदु । अपदु । कुपितु । एहु नव-विधु परिग्रहु । इच्छापरिमाणु कीजइ । एहु पांचमउं अणुव्रतु ॥ दस दिसि । च्यारि दिसि च्यारि विदिसि । एकु ऊर्ध्व । एक अधु । इह गमण - परिमाणु कीजइ । एउ पहिलउं गुणव्रतु ॥ उवभोग-परिभोग- व्रतु द्विविधु । भोजन- तु । कर्म-तु । जु भोजनवधु | भोक - वारउ पभुंजियइ | तंबोलु । विलेवणु । फूलु फलु । आहारु । तं भोगु । भुवन - वलय- वस्त्रादि- आभरण उपभोगु । कर्म - तु । पनरह कर्मादान इंगालादिक ॥ " पुट्ठो केणावि गुरू" इत्यादि गाथा २० ॥
I
२
ताह प्रमाणु निषेधु कीजइ । एउ बीजउं गुणवतु | अनर्थ दंडु [पत्र ३२२ क] चतुर्विधु | अपध्यानाचरितु । प्रमादाचरितु । हिंसा-प्रदानु । पापोपदेशु। एउ त्रीज गुणवतु ॥ सामायिक समइ भावि सावद्य-योग परिहरियहि ||
सम-भावो सामइयं सम-तिण-मणि - लिट्टु - सत्तु - मित्ताणं । वट्टइ सम-भावेणं सो पावइ सासयं ठाणं ॥१॥
एउ पहिलउं शिक्षाव्रतु ॥ देसावगासिउ किसउं भणियइ । पूर्व- गृहीत सर्व ही व्रत संक्षेपु कीजइ । एउ बीजउं शिक्षाव्रतु । आहार, देह-सक्कार, बंभ, वावारनिवृत्ति कीजइ । सुभउ भावु पोसियइ ||
