________________
अनुसंधान-१७ • 206 करता जणाय छे. __४. श्च्युतिर् क्षरणे । क्षीत. (पृ. २३)..... कौशिकस्तु श्रुतिमयोप, मन्यतेश्चोतति । कौशिक भ्वादि गणना आ धातुनो 'थुति' ए रीते 'य'कार वगरनो पाठ करे छे. 'माधावृ'मां (पृ. ६७)सायणे कौशिकना नाम वगर आ मतनो निर्देश कर्यो छे अने तेना मतना समर्थनमां, भट्टभास्करे टांकेली ऋग्वेदनी ऋचाओ आपी छे : अत्र थुतिरित्ययकारमपि पठन्ति । तथा च 'मधुश्चुतं घृतमिव सुपूतम् .. । [ऋ. ४. ५७.२], श्चोतन्ति ते वसोः .... [ऋ. ३. २१. ५] इत्यादौ भट्टभास्करः । तथा च मैत्रेयोऽपि - श्रुतिरित्यप्येके पठन्ति । सायणे नोंध्या प्रमाणे मैत्रेये पण 'धातुप्रदीप' (पृ.७)मां केटलाकनो कहीने नाम आप्या वगर कौशिकना आ मतनो निर्देश कर्यो छे. माधावृ.मां, धातुसूत्रोना संदर्भमां भट्ट भास्कर के जे पोताना अभिप्रायना संदर्भमां वैदिक ऋचाओ टांके छे तेमना केटलाक मत मळे छे.. ___ कौशिकने भट्ट भास्कर उपरांत हेमचंद्रना धातुपाठनुं समर्थन पण मळी रहे छे, कारणके हेमचंद्र हेमधातुमाला (पृ.३३)मां चुत, श्चुत, श्च्युत क्षरणे -एम त्रणे आपे छे. कवि (पृ.२९)मां चुत् च्युति क्षरे-बने मळे छे. नोंधवू जोईए के भट्टिकाव्यमां तो आश्च्योतद्रुधिरम्.....(१७.११)-एम श्च्युत् धातुनो प्रयोग मळे छे.
५. द्रा आयासे च । क्षीत. (पृ. ३३) आयासं कदर्थनम् । कौशिकस्त्वायामे । दैर्घ्यविशिष्टायां क्रियायामित्याख्यत् ।
कौशिक द्राघुना अर्थनी बाबतमां क्षीरस्वामीथी जुदा पडीने आयाम ए अर्थ दर्शावे छे अने आयामनो अर्थ पण दीर्घताथी विशिष्ट एवी क्रिया करे छे. 'माधावृ' (पृ. ८०) पण 'द्राघु आयामे आयामो दैर्घ्यक्रियेति कौशिकः।' कहीने कौशिकनो उपर्युक्त मत ज आपे छे.
क्षीरस्वामी, चान्द्र, जैनेन्द्र, कातंत्रव्याकरणकार, शाकटायन-आमां मोटाभागना धातुवृत्तिकारो आयासः अर्थ ज आपे छे. कौशिकना मतने सायण उपरांत बोपदेवतुं समर्थन मळी रहे छे. जो के बोपदेवे कवि. (पृ. १६)मां द्राघृङ् श्रमायामाशकितषु । एम त्रणे अर्थ आप्या छे. श्री. ग. बा. पल्सुलेए जणाव्यु छे के हस्तप्रतोमां अमुक अक्षरोमां, एकने बदले बीजो वंचावानो संभव
यामा रहे छे. जो के बाद श्री. ग. बा. पल्सुलेए संभव
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
