Jain Journal 1938 01 to 12

SR No.: 520001
Original Sutra Author: N/A
Author: Jain Bhawan Publication
Publisher: Jain Bhawan Publication
Publication Year: 1938
Total Pages: 646
Language: English
Classification: Magazine, India_Jain Journal, & India
File Size: 32 MB

Page 36

અંક ૧-૨ ].
સરાક જાતિ ઈ. સ. નવમી શતાબ્દી
લલિતે કેશરી ગુફા યાને સિંહગુફા પણ ખંડગિરિ પર્વત આવેલ છે, જેને સમય મહારાજા ઉધોતકેશરીના રાજ્યકાળના સંવત ૫ ના શિલાલેખ પરથી સાબિત થઈ શકે છે. ઉક્ત શિલાલેખની બીજી પંકિતમાં જણાવેલ છે કે “છીમારnતરથ - વાળ નાન” ઉપર્યુક્ત લેખથી જણાઈ આવે છે કે પુરાતન સમયમાં આ ખડગિરિ તેમજ ઉદયગિરિ પર્વત “કુમાર અને કુમારી નામના પર્વતે ” નામથી ઓળખવામાં આવતો. તેમ આ ગુફામાં ચોવીશ તીર્થંકરની મૂર્તિઓ તે જ સમયની કોતરાએલ છે. તેમાં મૂળ નાયક તીર્થંકર પાર્શ્વનાથની મૂર્તિ છે. વર્તમાન સમય સુધી આ પ્રદેશના સરાક ખંડગિરિ યાત્રાએ જાય છે. અને તેઓ તેમના કુલદેવતા તરીકે પાર્શ્વનાથને માને છે.
ઈ. સ. બારમી શતાબ્દીમાં રામાનુપંથીઓના હિંદુધર્મના ચુસ્ત ફેલાવાએ અહીંના પુરાતન ગુફામંદિરે તેમ મૂર્તિઓને નાશ કરી જોને હિંદુધર્મ માં અપનાવ્યા. એ મૂર્તિ એમાંના તેમ કેટલાક શિ૯૫ કળામય અવશેષને આ જિલ્લામાં આવેલ જગન્નાથના મંદિરની ભીંતેમાં ચણાએલ જોવામાં આવે છે. (જુઓ. હીસ્ટ્રી ઓફ એરિસ્સા. વૈ. ૧-૨ બાય. આર. ડી. બેનરજી.)
ઇ. સ. પંદરમી શતાબ્દીના અંતમાં આ પ્રદેશ પર સૂર્યવંશીય મહારાજા પ્રતા૫રૂદ્રદેવ રાજ્યકર્તા થઈ ગએલ જે મહાન શક્તિશાળી હતો તેમ જૈનધર્મને માનનાર હતે.
ઈ. સ. સોળમી શતાબ્દોમાં શ્રી વલ્લભાચાર્યના વૈષ્ણવ ધર્મના ચુસ્ત પ્રચારથી આ પ્રદેશમાંના જનોને હિંદુધર્મમાં અપનાવ્યા. વલ્લભાખ્યાન નામના પુસ્તકમાં આ પ્રદેશના વતનીઓને “તામસ પ્રકૃતી”ના વર્ણવેલ છે, જેમકે
अंग बंग कलिंग कैकट मागध मारू सूर सिंध તે તામરના ઝઘ હથ પ્રતાપ . (૧ મીઠું. કડી. ૧૩)
ઈ. સ. અઢારમી શતાબ્દીના અંતમાં ખંડગિરિ પર મરાઠાઓએ જૈન મંદિર પુરાતન મંદિરના પાયા પર બંધાવેલ, જે વર્તમાનમાં જણાઈ આવે છે.
જૈનધર્મ અને બ્રાદ્ધધર્મ “બૌદ્ધોના કરતાં ઘણું વધારે તીવ્ર શબ્દોમાં (સ્વરૂપમાં) જૈનધમે ત્યાગધર્મ પર તથા સંઘના નિયમનના સર્વ પ્રકારો પર ભાર મૂક્યો છે. અને શ્રી બુદ્ધના મુકાબલામાં શ્રી મહાવીરે તત્ત્વજ્ઞાનની એક વધુમાં વધુ વિકસિત પદ્ધતિ (આત્મશ્રદ્ધાની) ઉપદેશી છે.”
પ્રે. વિન્ટરનિટ્સ (જન સાહિત્યને સંક્ષિપ્ત ઇતિહાસ)
કક