SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 35
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रथमः परिच्छेदः सिङ्गारो। (२-४३ शस, ४-१७ बर्गान्तो का, ५-१ ओ) मिअंको। (२-२ ग्लोपः, ४-१ आ-अ, ४-१७ वर्गान्तबिन्दुः, ५-१ ओ) भिलो। (४-१७ ङ् = बिं०, ५-१ ओ) भिङ्गारो। (पूर्ववत् ) हिअअं। (२-२ दयोलोपः, ५-३० बिन्दुः) विइण्हो। (२-२ त्लोपः, ३-३३ ष्ण = ण्ह, . ५-१ ओ) विहि। (२-२ त्लोपः, ५-३० बिं०) किसरो। (२-४३ शस्, ५-१ ओ) किश्चा । (३-२७ त्य = च, ३-५० वि०) विच्छुओ। (१-१५ सू० स्पं०)। सिआलो। (२-४३ शस्, २-२ ग्लोपः, ५-१ ओ) किई । (२-२ त्लोपः, ५-१८ दीर्घः) किसी। (२-४३५-स्, ५-१८ दीर्घः) किवा । (२-१५ पव्)। ऋषि-वृषी-गृष्टि-दृष्टि-सृष्टिशृङ्गार-मृगाङ्क-भृग-भृङ्गार-हृदय-वितृष्ण-हित-कृशर-कृत्या-वृश्चिक शृगाल-कृति-कृषि-कृपाः॥२८॥ ___इदृष्यादिषु वा*ऋष्यादिषु शब्देषु ऋकारस्य इत्त्वं वा स्यात् । इसी। पक्ष-रिसी। मसिणं, मसणं । चिट्ठो, घट्ठो । विसहो, वसहो। पिहुलं, पहुलं। दिढो दढो। मित्रो, मत्रो। गिट्ठी, गट्ठी। किश्र, कनं। गिद्धो, गद्धो । भृङ्गादिषु तु नित्यमित्त्वम् । भिङ्गो। भिङ्गारो । किवाणो। किवणो। सिपालो । हिअनं। विट्टी। दिट्ठी। सिट्ठी । मिश्रको । विइण्हं । विहिनं । किसरो । किच्चा। विछो। सिपालो । किई । किवा । किसी। इत्यादयो ज्ञेयाः॥२८॥ ऋष्यादिक शब्दों में ऋकार को इकार विकल्प से हो। (ऋषिः) कोस । नं. ५२ से दीर्घ । इसी। पक्ष में रीति सूत्र से रि आदेश। रिसी। (मसृणम्) इकार विकल्प से मसिणं । पचे-ऋतोऽत् से मसणं । (पष्ट) विकल्प से इकार, 8 को नं. २८ से ठकार । ६ से द्वित्व, ७ से टकार । ४२ से ओत्व । चिट्ठो। पले-घट्ठो। (वृषभः) इकार, प को साभ को ह । ओत्व आदि पूर्वोक्त सूत्रों से जानना । पक्ष में अकार। विसहो । वसहो। (पृथुलम्) विकल्प से इकार, नं. २३ से थकार कोहकार । अनुस्वार पूर्ववत् । पिहुलं, पहुलं। (दृढः) दिढो, दढो। (मृगः) नं.२ से गलोप। ४२ से ओस्व । मियो, मओ। (गृष्टिः) नं. २८ सेप्ट को 3, ६ से द्वित्व, ७ से टकार । ५२ से दीर्घ । गिट्टी, गट्ठी। (कृतम्) कि, को। तलोप, अनुस्वार पूर्ववत् । (गृधः). नं.५ से रेफलोप। ६ से धद्वित्व । ७ से दकार । विकल्प से गंकारोत्तरको इकार । गिद्धो । पक्ष में-गदो। सूत्र में 'वा'ग्रहण व्यवस्थित विकल्पार्थक है। अतः भृकादिक शब्दों में नित्य इकार होगा। (भृतः) भिङ्गो। (मृकारः) भिकारो। (कृपाणः) नं. १८ से वकार । ४२ से ओकार । किवाणो । (कृपणः) किवणो । (गाल) नं. २६ शकार को सकार । २ से गकारलोप । १२ से ओकार । सिमालो। (हृदयम) नं.२ से दकार-यकारलोप । ६२ से अनुस्वार । हिम। (वृष्टिः) विट्ठी। (हिः) १. का० पु० विंचुओ इति पाठभेदः प्रदर्शितस्तत्र 'वृश्चिके वे वा ८१२२१६॥ छापवादः । विजुको, विचुभो । पक्षे विच्छियो । इति हेमानुसारिणी प्रक्रियाऽनुसतम्या । • 'वेति सचीवनीसंमतः पाठः।
SR No.091018
Book TitlePrakruta Prakasa
Original Sutra AuthorN/A
AuthorJagganath Shastri
PublisherChaukhamba Vidyabhavan
Publication Year
Total Pages336
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari & Grammar
File Size14 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy