Page Text
________________
षष्ठः परिच्छेदः। पेक्वामि, तुमं पेक्वामि' (१२-१ दश = पेक्ला, ७-३० आत्वम् ) ॥२७॥
तुं चामि-अमि परे सिद्धस्य युष्मदस्त्वामित्यस्य तुं स्यात् । चकारात् तं तुमं अपि । तुं, तं, तुमं । 'युप्रदोऽमि परस्य स्याचतुर्थस्तु तुमे इति' । तुमे । त्वामित्यर्थः ।। . तुमिति । अम् के परे सिद्ध युष्मद को अर्थात् 'स्वाम्' के स्थान पर 'तुं' आदेश हो और चकार से तं, तुमं ये भी होंगे। जणो तुं-तं-तुम पेच्छह जनस्त्वां प्रेक्षते । युष्मद्शब्द को तीन आदेशों के अतिरिक्त चौथा 'तुमे आदेश भी होगा अर्थात् बाध्य-बाधक भाव नहीं होगा। तुमे पासइ । त्वां पश्यति ॥ २७ ॥
तुझे तुझे जसि ॥ २८ ॥ युष्मदः पदस्य जसि परतः तुझे, तुझे इत्येतावादेशौ भवतः। तुझे आगदा, तुझे आगदा ॥२८॥
तुझे तुम तुम्हे जर्सि-जसि यूयमित्यस्य उकास्नय आदेशा भवन्ति । तुज्झे, तुज्म, तुम्हे पंडिबा । 'तज्झे तब्वे तम्हे चैव प्रयोऽन्ये युष्मदो सि' । तो, तब्वे, तम्हे गुरू ॥ २८॥
तुजो इति । युष्मद्-शब्द के जस् के परे सिद्ध 'यूयम्' इसको तुझे, तुजा, तुम्हे ये तीन आदेश हो । 'तुझे पंडिमा'- यूयं पण्डिताः । युष्मद् को इस के परे सिद्ध तव को तो, तन्वे, तम्हे ये आदेश हों। तो गुरु तव गुरुः ॥ २८॥
वो च शसि ॥ २६ ॥ शसि युष्मदः पदस्य वो इत्यादेशो भवति, चकारात् तुझे तुझे च । वो पेक्खामि । तुझे, तुझे पेक्वामि' (पेक्खामि ६-२७ सू० स्प०) ॥२९॥
वो च शसि-शसि युष्मानित्यस्य वो स्यात् । चकारात् पूर्वोकाः षडपि । वो, तुज्झे, तुज्म, तुम्हे, तज्झे, तम्वे, तम्हे कहेह । युग्मान् कथयति ॥ २९ ॥
वो च इति । शस् के परे सिद्ध युष्मान् को 'वो' आदेश हो । चकार से पूर्वोक्त भी छ आदेश होंगे । तम्हे कहेह । युष्मान् कथयति ॥ २९ ॥
टाङयोस्तइ तए तुमए तुमे ॥ ३० ॥ युप्मदुत्तरयोः टा, डि-इत्येतयोः तह,तए, तुमए, तुमे इत्येत आदेशा भवन्ति । टा-तर, तए, तुमए, तुमे करं। डि-तह, तए, तुमए, तुमे ठि । पूर्ववत् स्पटानि ॥ ३०॥
टायोस्तइ तए तुमइ तुमए तुमे-टाप्रत्यये मै च सिद्धयोस्त्वया-वयीत्येतयोः तइ, तए, तुमइ, तुमए, तुमे इति पञ्च आदेशा भवन्ति । तइ, तए, तुमह, तुमए, तुमे जुज्झइ । त्वया, त्वयि च युध्यते ॥ ३० ॥ टायोः-इति । टाके परे सिद्ध त्वया और कि के परे सिद्ध स्वयि को तह-तए
१. त्वां पश्यामि । २. यूयम् आगताः। ३. एष पाठः संजीवनीसंमतः। ४. युष्मान् पश्यामि । ५. त्वया कृतम् । ६. स्वयि स्थितम् । ७. संजीवन्यनुसारी पाठ एषः।
१० प्रा०प्र०
| SR No. | 091018 |
| Book Title | Prakruta Prakasa |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jagganath Shastri |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | |
| Total Pages | 336 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Grammar |
| File Size | 14 MB |