________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ७३१]
-
-
उदाहरण
र न भ
- -गुगु (क) रत्नभङ्गविमलैर्गुणतुङ्गे
SIS, ||1,511,ss रथिनामभिमतार्पणसक्तैः। स्वागताऽभिमुखनम्रशिरस्कैः
जीव्यते जगति साधुभिरेव ॥ (ख) रानि ! भोगि गहि नाथ कन्हाई,
साथ गोप जन आवत धाई। स्वागतार्थ सुनि आतुर माता,
धाइ देखि मुद सुन्दर गाता ।। ( भानु कवि )
प्रति चरण १२ अक्षरवाले छन्द (१) वंशस्थ ( नामान्तर-वंशस्थविल तथा वंशस्तनित) लक्षण-जतौ तु वंशस्थमुदीरितं जरौ । ( पादान्त में विराम ) अर्थ-वंशस्थ के प्रत्येक पाद में जगण, तगण, जगण और रगण के क्रम से १२ अक्षर होते हैं ! उदाहरण
(क) जनस्य तीव्रातपजार्तिवारणा
।।, 551,SI, SIS जयन्ति सन्तः सततं समुन्नताः । सितातपत्रप्रतिमा विभान्ति ये
विशालवंशस्थतया गुणोचिताः॥ ( सुवृत्ततिलक) (ख) स्वरूप होता जिसका न भव्य है,
न वाक्य होते जिसके मनोज्ञ है। अतीव प्यारा बनता सदैव हैं। मनुष्य सो भी गुण के प्रभाव से ।। ( हरिऔध )
(२) इन्द्रवंशा लक्षण-स्यादिन्द्रवंशा ततजैरसंयुतैः । (पादान्त में विराम ) अर्थ-इन्द्रवंशा के प्रत्येक पाद में दो तगण, जगण और रगण के क्रम से १२ वर्ण होते हैं । उदाहरण
--- - - - (क) कुर्वीत यो देवगुरुर्द्विजन्मना
551, ss,SI, Sts मुर्वीपतिः पालनमर्थलिप्सया। तस्येन्द्रवंशेऽपि गृहीतजन्मन सआयते श्रीः प्रतिकूलवर्तिनी ॥
For Private And Personal Use Only