Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हरिन
[ ६६१]
हलदी
-
हरिन, सं. पुं. (सं. हरिणः ) दे. 'हिरन'। --वाहा, सं. पुं. (संहः) हलग्राहिन, परहलहरियाला, वि. (हिं. हरा) हरित, हरिद्वर्ण | चालकः । २.शाहल।
-वाही, सं. स्त्री. (हिं. हलवाहा) कृषिः (स्त्री), हरियाली, सं. स्त्री. (हिं. हरा ) हरितत्व, कर्षणम् । विस्तारः-प्रसारः, हरीतिमन् (पुं.) २. तरु- हल', सं. पुं. (अ.) विवरणं, व्याख्यानं, साधनं लता, समूहः-विस्तारः, शादः, शादलता। २. निर्णयः, समाधानं, समाधिः ३. गणनं, हरिश्चन्द्र, सं. पुं. (सं.) त्रिशंकुजः, त्रेतायुगे | संख्यानं ४. द्रावणं, विलयनम् । नृपविशेषः ।
-करना, क्रि. स., विवृ (स्वा. उ. से.), हरि(री)स, सं. स्त्री. (सं. हलीषा) हल-लांगल,
व्याख्या (अ. प. अ.), विशदयति (ना. धा.), दंडः।
स्पष्टीकृ, उत्तरं दा २. विद्रु-विली (प्रे.), हरीतकी, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'हड़' । द्रवीकृ। हरीफ़, सं. पुं. (अ.) शत्रु: २. प्रति, इन्दिन्- हलक, सं. पुं. (अ.) कंठः, गलः, निगरणः । स्पद्धिन् ।
हलका', सं. पुं. (अ.) वृत्तं, वर्तुलं, मंडलं हरीश, सं. पु. (सं.) वानरेन्द्रः २. सुग्रीवः २. परिधिः ३. समूहः, निकरः ४. ग्रामादि. ३. हनुमत् ।
समूहः ५. चक्रवलयः-यम् । हर्ज, सं. पुं. (अ.) विघ्नः, अन्तरायः २. हानि:- हलका, वि. (सं. लघुक) लघु, अल्प-लघुक्षतिः (स्त्री.)।
स्तोक, भार-तोल, सु-सुख, वाह्य २. विरल, हतो, सं. . ( सं. हर्तृ ) दे. 'हरनेवाला'। घनता-रहित ३. गाध ४. अल्प, स्तोक ५. अल्प, ह , सं. पुं., दे. 'हरफ़'।
मूल्य-अर्घ ६. मंद, सह्य ७. तुच्छ, नीच, क्षुद्र हये, सं. पुं. (सं. न.) प्रासादः, राजभवनं | ८. सुकर, सुसाध्य ९. निश्चित, कृतकार्य
२. विशालभवन, धनिगृहं ३. न(ना)रकः । । १०. सूक्ष्म, तनु ११. निकृष्ट, अपकृष्ट । हर्रा, सं. पुं., दे. 'हड़।
-पन, सं. पुं., लघुता, लाघवं, अल्पभारता, हर्ष, सं. पुं. (सं.) पुलकः, रोमांचः दे.।। सुखवाह्यता २. क्षुद्रत्वं, तुच्छता ३. अव,-मान:२. आनंदः, प्र.,मोदः, आह्लादः, उल्लासः।। हेलना, प्रतिष्ठाऽभावः। -विषाद, सं. पुं. (सं.-दौ द्वि.) मोदखेदौ, -करना, मु., लघयति (ना. धा.), लघूक आनंदविषादौ।
२. अवगण (चु.) अवमन् (प्रे.), तृणाय हर्षित, वि. (सं.) हृष्ट, हृषित, प्रीत, प्र, मन् (दि. आ. अ.)। मुदित, प्रसन्न, प्रफुल्ल, आनंदित।
हलचल, (हिं हिलना+चलना ) संक्षोमः, हल , सं. पुं. (सं.) शुद्ध-स्वरहीन,-व्यंजनं, संरंभः, संभ्रमः, संकुलं, कोलाहलः २. उपद्रवः, (क् से ह तक अक्षर )।
विप्लवः, संमर्दः ३. कंपः, स्पंदः। हलंत, वि. (सं.) शुव्यंजनान्त (शब्द)। -मचना, क्रि.अ., संक्षोभः संजन् (दि.आ.से.)
प्रवृत् ( भ्वा. आ. से.)। हल', सं. पुं. ( सं. न.) लांगलं, हालः, हलिः, हलदिया, सं. पु. (हिं. हलदी) पाण्डु, रोगःगोदारणं, सीरः, सीरकः।
आमयः, पाण्डुकः, कामला। --चलाना या जोतना, क्रि. स., हल (भ्वा. | हलदी, सं. स्त्री. (सं. हलद्दो) हरिद्रा, पीतिका, प.से.), कृष ( भ्वा. प. अ., तु. उ. अ.)। पीता, कांचनी, वर्णवती, पिंजा, वर-वर्णिनी, -जीवी, सं. . (सं.-विन् ) हालिकः, लांग- रंजनी, भद्रा, मंगला, शोभा। लिन्, कृषाणः, कृषिकः।।
-उठना या चढ़ना, मु., विवाहात् प्राक, वर-धर, सं. पुं. (सं.) हल, पाणिः-भत्, । वध्वोः तैलहरिद्राभ्यंजनम् । बलदेवः।
-लगा के बैठना, मु., निरुथम एकत्र स्था -मुख, सं. पुं. (सं. न.) निरीषः-घ, फाल:- | (भ्वा. प. अ.) २. दपविलिप्त (वि.) वृत्
| (भ्वा. आ. से.)।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |