Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
हलफ
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ६६२ ]
-लगी न फिटकरी, मु., व्ययं विनैव । हलफ़, सं. पुं. (अ.) शपथ:, दे. 'सौगंद' | - नामा, सं. पुं. ( अ. + फ़ा. ) शपथपत्रम् । हलवा, सं. पुं. (अ.) काटाहः, संयावः, मोहनभोगः ।
– सोहन, सं. पुं., शोभन, संयावः काटाह:मोहनभोगः ।
हलवाई (य) न, सं. स्त्री. (हिं. हलवाई ) कांदविकी, मिष्टान्न विक्रेत्री (खांडिकी, खांडविकी ) २. कांदविक मिष्टान्नविक्रेतृ-खाडिक, पत्नी । हलवाई, सं. पुं. ( अ. हलवा ) खांडिकः, खांडविकः, कांदविकः, मिष्टान्नविकेट ।
हलाक, वि. (अ.) हत, मारित । --करना, मु., हन् ( अ. प. अ. ) । हलाकत, सं. स्त्री. (अ.) वध:, हत्या : मृत्युः ३. विनाशः ।
हल्ल, वि. ( अ. ) धर्म्य, न्याय्य, वैध, शारू विधि-धर्म, अनुकूल विहित, उचित । सं. पुं. (अ.) भक्ष्य, पशु:-जंतु : ( इस्लाम ) । - खोर, सं. पुं. ( अ. + फ़ा.) धर्म-पुण्य, आजीविन २. खलपूः (पुं.), संमार्जकः, दे. 'भंगी' । -खोरी, सं. स्त्री, धर्म-पुण्य, - आजीव:- आजीवनम् ।
— करना, मु., न्यायेन धर्मेण व्यवहृ (स्वा.प.अ.) २. शनैः शनैः हन् (अ. प. अ.) (इस्लाम) | —का, मु., शास्त्रानुकूल, वैध, धर्म्य । — की कमाई, मु., पुण्यलक्ष्मीः, न्यायोपार्जित
धनम् ।
- हलाहल, सं. पुं. (सं. न. ) हाल (ला)हलं, हाहलं, समुद्रमंथनजो विषविशेषः २. कालकूटं, महाविषं ३. गरल :- लं, विषं दे. | इली, सं. पुं. (सं. लिनू ) बलदेवः २. कृषाणः । हलीम, वि. (अ.) नम्र, विनीत २. शान्त, शमान्वित।
हवाई
-करना, क्रि, अ. कोलाहलं कृ, उत्कुश (भ्वा. प. अ.) २. आक्रम् (भ्वा. प. से., भ्वा. आ. अ. ) ।
हवन, सं. पुं. ( सं. न. ) होम:, होत्रं, यज्ञ: दे. २. अग्निः ३. हवनी, होमकुंडम् । -करना, क्रि. स., हु ( जु. उ. अ. ), यज् (भ्वा. उ. अ. ), होमकुंडे हविः क्षिप्
( तु. प. अ. ) ।
हलीमी, सं. स्त्री. ( अ. हलीम ) नम्रता, विनयः २. शान्तिः (स्त्री.), प्रसादः । हरका, वि., दे. 'हलका' । हल्दी, सं. स्त्री. दे. 'हलदी' ।
हल्ला, सं. पुं. (अनु. ) कोलाहल:, कलकल:, तुमुलं, उत्क्रोशः, विर (रा) वः २. आक्रमः,
अवस्कन्दः ।
.
- कुंड, सं. पुं. (सं. न.) हवन-यज्ञ- होम, कुंडम् । हवलदार, सं. पुं. ( अ. हवाल: + फा. दार ) *हवालदारः, सेनाधिकारिभेदः ।
हवस, सं. स्त्री. (फ़ा. ) कामना, लालसा २. तृष्णा, दे. |
हवा, सं. स्त्री. (अ.) मरुत, पवनः, वायु: दे। २. भूत, प्रेतः ३. ख्यातिः, प्रसिद्धि: (स्त्री.) ४ विश्वासः, प्रत्ययः ५. उत्कटेच्छा । -ख़ोरी, सं. स्त्री. ( अ + फ़ा) पर्यटनं, श्रमणं, वायुसेवनम् ।
— चक्की, सं. स्त्री. ( अ. + हिं. ) वायुचक्री, पवनपेषणी ।
-दार, वि. ( अ. + फ़ा. ) प्रवात, सुवात, पवनपूर्ण |
- उखड़ना, मु.,यशः- प्रत्ययः नश् (दि.प.वे.) । - करना, मु., वीज् ( चु. ) ।
- खाना, मु., पर्यट् (भ्वा. प. से.), वायुं सेव् (भ्वा. आ. से. ) ।
- बँधना, मु., ख्यातिः कीर्तिः जनू (दि.आ.से.) । - बाँधना, मु., विकत्थ् (भ्वा. आ. से. ), आत्मानं श्लाघ् (भ्वा. आ. से. ) । - से बातें करना, मु., अतिवेगेन धावू (भ्वा.प.से.) ।
- से लड़ना, मु., नित्यं कलहोद्यत (वि.) वृत् भ्वा. आ. से. ) ।
1
- हो जाना, मु., सत्वरं पलाय (भ्वा. आ. से.) २. तिरोभू, विली ( कर्म. ) | हवाई, वि. ( अ. हवा ) वायव ( -वी स्त्री. ). वायव्य-वायवीय ( -या स्त्री. ) २. नभःस्थ, गगन, गामिन् चारिन् ३. निर्मूल, निराधार । सं. स्त्री, *वायवी, अग्निक्रीडनकभेदः । –अड्डा, सं. पुं., विमान, वायुयान, स्थानंनिवेश: ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |