Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विरहिणी
[१३]
विलोयन
-जनित, वि. (सं.) विरह,-ज-जन्य, वियोग, विपरीतता ३. विप्रतिपत्तिः ( स्त्री.), व्याघातः ज-उद्भूत ।
४. अर्थालंकारभेदः ( सा.)। विरहिणी, वि. स्त्री. (सं.) वियोगिनी, दे.। -करना, क्रि. स., वि-प्रति-स्थ् ( रु. उ. अ.), विरही, वि. ( सं.-हिन् ) दे. 'वियोगी' । प्रतिकृ, प्रत्यवस्था ( भ्वा. आ. अ.). वि-प्रतिविराग, सं. पुं. (सं.) दे. 'वैराग्य' ।
हन ( अ. प. अ.) २. विप्रलप (भ्वा. प.से.), विरागी, वि. (सं.-गिन् ) दे. 'वैरागी'। प्रतिक्षिप् (तु. प. अ.)। विराजना, क्रि. अ. (सं. विरजन) शुभ- विरोधी, सं. पुं. (सं.-धिन् ) वैरिन, शत्रुः, विराज ( भ्वा. आ. से.), प्र.वि-भा ( अ. प. ३. विपक्षिन्, प्रतिद्वंद्विन् ४. विरोधकरः, अ.) २. वृत् (भ्वा. आ. से.), विद् (दि. |
विघ्नकरः। आ. अ.), उपविश् (तु. प. अ.), आस् ।
विलंब, सं. पुं. (सं.) अतिकालः, वेलातिक्रमः, (अ. आ. से.)।
काल,-क्षेपः-हरणं, दे. 'देर'। विराजमान, वि. (सं.) प्रकाशमान, शोभ- विलंबित, वि. (सं.) चिरायित, व्याक्षिप्त
मान, भ्राजमान, भासुर २. विद्यमान, उप- २. प्रलंब, लंबमान। स्थित, वर्तमान ३. उपविष्ट, आसीन । विलक्षण, वि. (सं.) असाधारण, असामान्य, विराट् , सं. पुं. (सं.-राज् ) विश्वरूपं, ब्रह्मन् | अद्भुत, अपूर्व, विशिष्ट । (न.) २. क्षत्रियः।
विलक्षणता, सं. स्त्री. (सं.) वैलक्षण्यं, विशिविराट, सं. पुं. (सं.) मत्स्यदेशः २. तद्दे- ष्टता इ.। शीयो राजविशेषः ।
विलय, सं. पुं. (सं.) विलयनं, द्रवीभवनं -पर्व, सं. पुं. [सं.र्वन् ( न.)] श्रीमहा- | २. लोपः, अदर्शनं ३. मृत्युः ४. वि., नाशः भारतस्य चतुर्थे पर्वन् (न.)।
५. प्रलयः। विराम, सं. पु. (सं.) दे. 'विरति' (४)। विलाप, सं. पुं. (सं.) परिवेदनं, ना, शोकजं २. विश्रामः, विश्रांतिः ( स्त्री.) ३. वाक्याव- वचनं, अनुशोचनोक्तिः ( स्त्री.) २. क्रंदनं, सानं ४. यतिः ( स्त्री.)।
रु(रो)दनम् । विराव, सं. पुं. (सं.) शब्दः,ध्वनिः २.कलकलः। -करना, क्रि. अ., विलप-अनुशुच-परिदेव विरासत, सं. स्त्री. (अ.) दायः, पैतृकधनं, ( भ्वा. प. से.)।
रिक्थं २. दायादत्वं, रिक्थहरत्वम् । । विलायत, सं. पु. ( अ.) वि-पर, देशः २. दूरविरुद, सं. पुं. (सं.) गुणोत्कर्षवर्णनं, यशः- देशः ( यूरोप, अमेरिका आदि )। कोर्तनं, प्रशस्तिः ( स्त्री.) २. यशस् ( न.), | विलायती, वि. (अ.) दे. 'विदेशी'। कीर्तिः ( स्त्री.)३. नृपोपाधिशब्दः ।
-बैंगन, सं. पुं. (अ+हिं.) दे. 'टमाटर'। विरुदावली, सं. स्त्री. (सं.) स्तवमाला, यशो- | विलास, सं. पु. ( सं.) विभ्रमः, लीला, हाववर्णनम् ।
भेदः दे. 'नखरा' २. आनन्दः, हर्षः ३. मनो, 'विरूद्ध, वि. (सं.) प्रतिकूल, विरोधिन्, विप- | रंजनं-विनोद: ४. सुखभोगः ५. कंप:-पनं,
रीति, प्रतीप २. रुष्ट, खिन्न ३. अनुचित, गतिः ( स्त्री.) ६. आह्लादक-हर्षप्रद-मनोहरअन्याय्य।
ललित, चेष्टा-क्रिया। विरूप, वि. (सं.) बहुरूप, नानाकार २. कुरूप, विलासिनी, सं. स्त्री. ( सं.) कामिनी, सुंदरी, कुदर्शन ३. परिवर्तित ४. निश्श्रीक, शोभा- वरांगना २. नारी ३. वेश्या ४. वर्णवृत्तभेदः । हीन ५. विरुद्ध ६. भिन्न ।
विलासी, वि. (सं.-सिन् ) भोगिन्, विषयविरेचक, वि. (सं.) सारक, मलभेदक, विरे- भोग,-आसक्त, कामिन् २. लीलापर, क्रीडाचकारक, दे. रेचक'।
प्रिय, कौतुकिन् ३. सुखैषिन् । 'विरेचन, सं. पुं. (सं. न.) मलभेदकौषधं, दे. विलीन, वि. (सं.) अन्तर-तिरो,-हित, लुप्त
'रेचन' २. रेकः, रेचनं-ना, मलभेदः। २. नष्ट ३. गुप्त, गूढ़। विरोध, सं. पुं. (सं.) वैरं, शत्रुता-त्वं, वि, विलीयन, सं. पुं. (सं. विलयनं ) विलयनं, द्वेषः, सापल्य २. असंगतिः (स्त्री.), विसंवादः, | द्रवीभावः २. क्षरणं, गलनम् ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |