Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विभिन्नता
[५५२]
.. विरह
-
२. विभक्त, वियुक्त, पृथकस्थित ३. नाना-। विमुख, वि. (सं.) विरत, निरपेक्ष, निरीह, अनेक-बहु-वि,विध ।
औत्सुक्यहीन २. विरुद्ध, विपरीत, प्रतिकूल विभिन्नता, सं. स्त्री. (सं.) विविधता २. पृथ- ३. निराश, अपूर्णकाम ४. अवदन । कता-त्वम् ।
विमुखता, सं. स्त्री. (सं.) विरतिः (स्त्री.), विभीषण, सं. पुं. (सं.) रावणभ्रातृ। वि. औदासीन्यं २. विरोधः, विपरीतता। (सं.) भयंकर, भीम ।।
विमूढ, वि. (सं.) अज्ञ, अज्ञानिन्, २. निस्संश, विभु, वि. (सं.) सर्वव्यापक, विश्वव्यापिन्, । मूच्छित ३. आ-व्या, कुल, विक्लव ३. अति, सवेग, सर्वगत, २. नित्य ३. सुमहत् ४. शक्ति- मुग्ध-मोहित। मत् । सं. पुं. (सं.) ईश्वरः २. स्वामिन | विमोक्ष, सं. पुं. (सं.) दे. 'मोक्ष' । ३. आत्मन् ।
वियोग, सं. पुं (सं.) विरहः, विप्रलंभः, विभूति, सं. स्त्री. (सं.) विभवः, ऐश्वर्य २. धनं. | विप्रयोगः २. विच्छेदः, विश्लेषः, विभेदः वित्तं ३. अलौकिक-दिव्य, शक्तिः-सिद्धिः (दोनों ३. पार्थक्यं, पृथग्भावः ४.व्यवकलनं (गणित.)। स्त्री.) ४. शिवधृतभस्मन् (न.) ५. लक्ष्मी: वियोगांत, वि. (सं.) दुःख, अन्त-पर्यवसायिन् (स्त्री.) ६. ( विविध ) सृष्टिः ( स्त्री.), वृद्धिः |
। (नाटकादि)। ( स्त्री.), उत्कर्षः।
वियोगिनी, वि. स्त्री. (सं.) विरहिणी, वियुक्ता, विभूषण, सं. पुं. (सं. न.) अलंकरणं, मंडनं
प्रोषित,-पतिका-भर्तृका। २. आभूषणं, अलंकारः ।
वियोगी, वि. (सं.-गिन् ) विरहिन, वियुक्त । विभूषित, वि. (सं.) अलंकृत, मंडित २. युक्त,
वियोजक, वि. (सं.) विश्लेषक, विच्छेदक । सहित ३. सुशोभित ।
विरंचि, सं. पुं. (सं.) विधात, ब्रह्मन् (पुं.)। विभ्रम, सं. पुं. (सं.) वि.,प्रांतिः ( स्त्री.),
-सुत, सं. पुं. (सं.) नारदः। भ्रमः, स्खलितं २. संदेहः ३. भ्रमणं ४. स्त्रीणां
विरक्त, वि. (सं.) विरत, विमुख, निरीह, हावभेदः ५. सौन्दर्यम् ।
निवृत्त २. उदासीन, निष्प्रयोजन ३. खिन्न, विमति, सं. स्त्री. (सं.) विपरीत-विरुद्ध-,मतं- |
रुष्ट, वैरागिन्, वैरागिक । विचारः २. कुमतिः ( स्त्री.)।
विरक्ति, सं. स्त्री. (सं.) विरतिः (स्त्री.), विमन, वि. (सं.-नस् ) खिन्न, विषण्ण, दुर्मनस्।
विरागः, विमुखता, वैराग्यं, विरक्तता विमर्श, सं. पुं. (सं.) विचार:-रणं-रणा, मंत्रणं
| २. औदासीन्यं ३. खेदः। णा. विवेचनं २. समीक्षा, आलोचना विरत, वि. (सं.) दे. विरक्त' (१, ४), साव३. परीक्षा ४. परामर्शः।
काश, अव्यापृत-अतिव्यापृत,-पर,-परायण । विमल, वि. ( सं.) स्वच्छ, निर्मल, दे. विरति, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'विरक्ति' (१-३ ) २. निदोष ३. सुन्दर ।
४. विरामः, विच्छेदः, उपर(रा)मः । -मणि, सं. पुं. (सं.) दे. 'स्फटक'।
विरद, सं. पुं., दे. "विरुद'। -मति, वि., (सं.) शुद्ध,-हृदय-चित्त ।
| विरल, वि. (सं.) घनता-निविडता, शून्य विमलता, सं. स्त्री. (सं.) निर्मलता, दे.। । २. दुलंभ, दुष् , प्राप-प्रापण ३. तनु ४. निर्जन विमला, सं. स्त्री. (सं.) सरस्वती, शारदा ५. अल्प ६. विप्रकृष्ट, दूरस्थ । २. सिद्धिविशेषः।
-पातक, वि. (सं.) न्यून-अल्प-पातक-पाप, -पति, सं. पुं. (सं.) ब्रह्मन् (पुं.), विधिः। अकिल्विष-अनघ-पूत,प्राय-कल्प । विमांस, सं. पुं. (सं. पु. नं.) अस्वच्छ-अप- विरला, वि. (सं. विरल ) दे. 'विरल' (१-२) ।
वित्र-अभक्ष्य, मांसम् । (कुक्कुरादीनाम् )। विरव, वि. (सं.) निःशब्द, नीरव । विमाता, सं. स्त्री. (सं.-तृ) मातृसपत्नी। विरस, वि. (सं.) नीर, दे. २. अप्रिय। विमान, सं. पुं..(सं. पु. न.) देवरथः, वायु- विरसा, सं. पु. (अ.) दे. 'विरासत ?'। व्योम,-यानं २, रथः, वाहनं ३. घोटकः । विरह, सं. पुं. (सं.) दे. 'वियोग' (१-३)। ४. सप्तभूमिक गृहं ५, शवयानम् । । ४. वियोगजं दुःखम् ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |