Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रगड़
[४६६ ।
रजक
-
-रेशा, सं. पुं. (मा.) शरीर,अवयवाः-अङ्गानि । रचना', क्रि. सं. (सं. रचनं ) सृज् (तु. प. (बहु.) २. पत्र,पल्लव, नाडयः ( स्त्री. बहु.)। अ.), निर्मा ( अ. प. अ., जु. आ. अ.), रगड़, सं. स्त्री. (हिं. रगड़ना ) दे. 'रगड़ना' | जन्-उत्पाद् (प्रे.) २. क्लप-घट (प्रे.), रच सं. पुं.। २. त्वरभंगहीन-क्षुद्र,व्रणः (f) (चु.), कृ ३. प्रणी ( भ्वा. प. अ.), निबंध ३. कलहः, विवादः ४. विकट, परिश्रमः- (क्र. प. अ.) रच (च.). लिख (तु. प. प्रयासः।
से.) ४. यथाविधि न्यस् (दि. प. से.)-स्था -खाना या लगना, क्रि. अ., ब. 'रगड़ना' (प्रे.) ५. परिष्कृ, अलंकृ, भूष (भ्वा. प. के कर्म. के रूप।
से., चु.) ६. आयुज (प्रे.), मंत्र (चु. आ. से.)। रगड़ना, क्रि. स. ( अनु.) घृष् (भ्वा. प. से.), | सं. पुं., दे. 'रचना' सं. स्त्री. (१.३, ८-९): मृद् (क्र. प. से.) २. चूण (चु.), पिष, परिष्करणं, भूषणं, आयोजनम् ।। (रु. प. अ.) ३. श्लक्ष्णीकृ, परिष्कृ ४. परि- रचना, क्रि. स. (सं. रंजनं ) दे. 'रंगना'। प्र-मृज ( अ. प. से.प्रे.), निज ( जु. उ. अ.) कि. अ. अनुरंज् ( कर्म.), स्निह (दि. १. ५. अभ्यस् (दि. प. से.), पुनः पुनः कृ से.) २. ब. 'रंगना' के कर्म, के रूप । ६. सवेगं सपरिश्रमं च संपद् (प्रे.)-अनुष्ठा, रचना, सं. स्त्री. (सं.) रचनं, निर्माणं, (भ्वा. प. अ.) ७. पीड (चु.), संतप सजेनं, घटनं, विधानं, कल्पनं, साधनं, निष्पा(प्रे.) ८. तड् (चु.), आहन (अ. प. अ.)।। दनं, उत्पादन,जननं २-३. रचना-निर्माण-उत्पा-- सं. पुं., घर्षणं, मर्दनं २. चूर्णनं, पेषणं ३. श्ल- दन, कौशलं-रीतिः ( स्त्री.) ४. रचित-निर्मित, क्ष्णीकरणं ४, परिमार्जनं, प्रक्षालन, ५. अभ्य- वस्तु ( न.) ५. गद्य मयी पद्यमयी वा कृतिः सनं, आवृत्तिः (स्त्री.) ६. पीडनं ७. ताडनं ( स्त्री.) ६. केशविन्यासः ७. पुष्पगुंफनं ८. सवेगं संपादनं इ.।
८. स्थापनं ९. प्रणयनं, नि-प्र-बंधनम् । रगड़ने योग्य, वि., घर्षणीय, मर्दनीय,
रचने योग्य, वि., स्रष्टव्य, निर्मातव्य, रचनीय, पेषणीय इ.।
प्रणेतव्य, यथाविधि, स्थापनीय इ. ।
रचनेवाला, सं. पुं., स्रष्ट, निर्मात, जनयित्, रगड़नेवाला, सं. पुं., वर्षकः, मर्दकः,पेषकः इ.।
घटयित,रचयित,प्रणेतृ,लेखकः आयोजकः इ.। रगड़वाना, क्रि.प्रे., ब. 'रगड़ना' के प्रे. रूप ।
रचयिता, सं. पुं. (सं.त) निर्मात, स्रष्ट्र, रगड़ा, सं. पुं. (हिं. रगड़ना) दे. 'रगड़ना'
विधातू, उत्पादकः २, लेखकः, प्रणेतृ इ.। सं. पुं.। २. अतिशय-अत्यंत, परिश्रमः-उद्योगः ३. चिरस्थायिकलहः, नैत्यिकविवादः।
रचवाना या रचाना, क्रि. प्रे. ब. 'रचना' के .
प्रे. रूप। -झगड़ा, सं. पु. (नित्य-सतत-) विवादः रचा हआ, वि., सृष्ट, निमित, जनित, रचित, कलहः कलिः।
घटित, प्रणीत, लिखित, परिष्कृत इ.। -हुआ, वि., घर्षित, मदित, पिष्ट, अभ्यस्त ।
रचित, वि. (सं.) निर्मित, घटित, २. सृष्ट, रगड़ी, वि. (हिं. रगड़ा) विवादक, कलह
जनित ३. लिखित, प्रणीत । कलि, प्रिय, विवादिन् ।
रज, सं. पु. [ सं. रजस् ( न.) ] पुष्पं, कुसुम, रग़बत, सं. स्त्री. (अ.) कामना २. रुचि:
आर्तवं, ऋतुः, रजः (पुं.) २. प्रकृतेर्गुणविशेषः, प्रवृत्तिः (स्त्री.)।
रजः ( पुं.) ३. आकाशः-शं ४. पापं ५. जलं रगेदना, क्रि. स. ( सं. खेटः ), अपनुद् ( तु. ६. परागः, रेणुः (पुं. स्त्री.), पुध्यधूली-लि: प. अ.), विद्रु-अपधाव (प्रे.)।
(स्त्री.) ७. मुवनं, लोकः। सं. स्त्री., रजस् रघु, सं. पुं. (सं.) सूर्यवंश्यो नृपविशेषः, (न.), धूली-लि: ( स्त्री.) २. रात्री ३.प्रकाशः। दिलीपसूनुः।
-का रुक जाना, सं. पुं., रजोरोधः २. रजो-नंदन, सं. पु. (सं.) रघु, नाथः पतिः-राजः- | निवृत्तिः ( स्त्री.)। वरः-वीरः, श्रीरामचंद्रः।
—की पीड़ा, सं. स्त्री., ऋतुशूलं, रजःकृच्छ्रम् । -वंश, सं. पुं. (सं.) रघुकुलं २. महाकवि- रजक, सं. पुं. (सं.) निर्गेजकः, धावकः, कालिदास-प्रणीतो महाकाव्यविशेषः। शौचेयः, कर्मकीलकः ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |