Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तेजपत्र
तेजपत्र, सं. पुं. (सं. न. ) पत्रं, पत्रकं, गंध
जातम् ।
तेजपात, सं. पुं., दे. 'तेजपत्र' । तेजबल, सं. पुं. (सं. तेजोवती ) तेजनी, तेजवती ।
[ २८२ ]
तेजस्वी, वि. (सं. विन्) तेजोवत्, तेजस्वत्, ओजस्विन्, वर्चस्विन्, सुप्रभ, कांतिमत् २. प्रतापिन्, प्रतापवत् ३. वीर्यवत्, बलवत् । तेजाब, सं. पुं. ( फा . ) अम्ल:, द्रावकम् | तेज़ी, सं. स्त्री. (फ़ा.), निशितत्व', तीक्ष्णधारता, प्रखरता २. उग्रता, चंडता ३. शीघ्रता, त्वरा ४. महार्घत्वं, बहुमूल्यत्वं इ. । तेता, वि., दे. 'उतना' । तेरस, सं. स्त्री. (सं. त्रयोदशी ) शुक्लकृष्ण - पक्षयोः त्रयोदशी तिथि : ( स्त्री. ) । तेरह, वि. ( सं . त्रयोदश ) । संख्या, तदंकौ (१३) च । तेरहवाँ, वि. (हिं. तेरह ) त्रयोदश:- शी-शं
सं. पुं., उक्ता
( पुं. स्त्री. न. ) ।
तेरा, सर्व . ( सं . तब ) तावक, [-की (स्त्री.) ], तावकी, त्वत्क, त्वदीय, त्वत्- । तेल, सं. पुं. ( सं . तैलं ) स्नेहः, म्रक्षणं, अभ्यजनम् ।
- मलना या लगाना, क्रि. स., तैलेन अंजू ( रु. प. से. ) दिह् ( अ. उ. अ. ) - लिप् (तु. प. अ.) ।
- निकालना, क्रि. स., स्नेहं निष्कृप (भ्वा प.अ.) ।
- चढ़ाना, मु., विवाहात्प्राग् वरवध्योः तैला
तोड़ना
--बदलना, मु., भ्रूभंगं कृ, भ्रुकुटिं बन्धू (क्रू.
प. अ. )-रच् ( चु. ) । तेवरी-ड़ी, सं. स्त्री, 'त्योरी' । तेव (त्यो ) हार, सं. पुं., दे. 'तिहवार' । तेहरा, वि. (हिं. तीन ) त्रिगुण-गुणित, त्रिरावृत्त, त्रिरावर्तित |
तैल, -करी- कारिणी, चाक्रिकी ।
तेलिया, वि. (हिं. तेल ) तैल, चिकण-कृष्णभासुर। सं. पुं., कृष्ण, रंग:-रागः वर्णः । २. कृष्णाश्वः ३. वत्सनाभः, गरल : (विषभेद: ) । तेली, सं. पुं. (सं. तैलिन ) तैलकार: तैलिकः, चाक्रिकः, धूसरः ।
तेवर, सं. पुं. (हिं. तेह-कोष ) सकोप- सक्रोध,दृष्टिः (स्त्री.) २. भ्रः (स्त्री.), भूलता ।
तैयार, वि. ( फ़ा. ) ( मनुष्य ) उद्यत, उद्युक्त, सज्ज, सिद्ध, संनद्ध २. ( वस्तु ) सज्जी, कृतभूत, आयोजित, उपस्थित, उप, वलृप्त-कल्पित, सज्ज, सिद्ध ३. पीन, हृष्टपुष्ट | - करना, क्रि. स., सज्जीकृ, सन्नहू ( प्रे.), उप-परि-क्लप (प्रे.), उपस्था ( प्रे.) । --होना, कि. अ., सज्जीभू, सन्नह ( दि. उ. अ. ) उद्यत सन्नद्ध (वि.) भू । तैयारी, सं. स्त्री. ( फ़ा. तैयार ) सज्जता, सन्नद्धता, उद्यतता २. सिद्धि: - उपस्थितिः (स्त्री.) ३. आडम्बरः, श्रीः, शोभा । तैरना, क्रि. स. ( सं. तरणं ) पारं गम् (भ्वा. प. अ.), सं-, तू (भ्वा. प. से, द्वितीया के साथ) 1 क्रि. अ., तृ, प्लु (भ्वा. आ. अ. ) । तैराक, सं. पुं. (हिं. तैरना ) तारकः, तरितृ,
1
तरण-प्लवन -कृत् (पुं. ) । तैराकी, सं. पुं. (हिं. तैराक ) तरः, तरणं, प्लवः, प्लवनम् ।
तैल, सं. पुं. ( सं. न. ) दे. 'तेल' । तैश, सं. पुं. (अ.) कोप:, क्रोधः । तैसा, वि. ( सं . तादृश ) दे. 'वैसा' । तोंद, सं. स्त्री. (सं. तुंद) पिचिण्ड: लम्बोदरम् । निकलना, सं. पुं., तुन्दप्रसारः, तुन्दिकता, तुन्दिलता ।
तोंद (द) ल, वि. (हिं. तोंद ) तुंदिक, तुंदित, तुंदिभ, तुंदिल, तुंदिन, पिचिडिल, लम्बोदर । तोंदी, सं. स्त्री. [सं. तुण्ड: (स्त्री.) ] तुन्द:-. दी, दे. 'नाभि' ।
भ्यञ्जनम् ।
जलती पर - डालना, मु., कलहं वृध् ( प्रे. ) । तेलगू, सं. स्त्री. (सं. तैलंग > ) तैलंगप्रान्त
आन्ध्रप्रान्त, भाषा, तेलगू : ( स्त्री. ) ।
तेलहन, सं. स्त्री. दे. 'तिलहन ' ।
तेलिन, सं. स्त्री. (हिं. तेली ) तैलिनी, तैलिकी, तो, तौ, अव्य. (सं. तद् > ) तस्यां दशायां
स्थितौ (सप्तमी ), तर्हि, तदा तदानीम् । भी, अव्य., दे. 'तथापि ' ।
तोड़ना, क्रि स. (सं. त्रोटनं ) त्रुट् (प्रे.), खंडू ( चु.), भंज् ( रु. प. अ. ) २. भिदू-छिद (रु. प. अ.), दृ-शू ( क्. प. से. ) ३. अव-सं, चि ( स्वा. उ. अ. ), आदा ( जु. आ. अ. ), ग्रहू ( क्र. प. से. ) ४. नशू ध्वंस् ( प्रे. ) ५. स्वपक्षं ग्रह (प्रे.). स्वपक्षपातिनं विधा (जु. उ. अ.)
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |