Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तोड़नेवाला
६. नाणकानि परिवृत ( प्रे.) त्रुट् (प्रे.) । सं. पुं., त्रोटनं, भंजनं, भेदनं, अव-सं, चयनं, ध्वंसः इ. 1
नाशः,
तोड़नेवाला, सं. पुं., त्रोटकः, भज्ञ्जकः, भेदकः,
[ २८३]
अवचायकः, नाशकः इ. ।
टूटा हुआ, वि., त्रुटित, भग्न, भिन्न, ध्वस्त इ । तोड़ा, सं. पुं. (हिं. तोड़ना ) नाणक- मुद्रा - कोशः-कोपः २. धन, कोष:- ग्रन्थिः (पुं.) ३. सुवर्ण रजत, - अन्दुः-अन्दुः ( दोनों स्त्री. ) ४. तट:-ट-टी ५. हानि: (स्त्री.), अपचयः ६. रज्जु, खण्ड: डम् ।
तोतलाना, क्रि. अ., दे. 'तुतलाना' । तोता, सं. पुं. ( फा . ) कीरः, शुकः, वक्रतुण्ड:चंचुः ( पुं. ), किंकिरातः । (स्त्री., कीरी, शुकी इ. ) ।
- चश्म, सं. पुं. ( फा . ) विश्वासघातकः, अप्रत्यायन, अविश्वासिन् । - चश्मी, सं. स्त्री.
(फ़ा.) अविश्वास:,
अप्रत्ययः ।
तोते की सी आँख फेरना, मु., नितांत उपेक्षू ( भ्वा. आ. से) - उदासू ( अ. आ. से. ) । हाथों के तोते उड़ जाना, भु., अत्याकुली जडी भू, सं-व्या-मुह (दि. प. वे. ) । तोप, सं. स्त्री. ( तु. ) शतघ्नी, अग्न्यस्त्र, *तोपम् ।
- खाना, सं. स्त्री. ( तु. + फ़ा. ) शतघ्नीशाला २. अग्न्यस्त्र - शतघ्नी, समूहः । तोपची, सं. पुं. ( तु. तोप ) दे. 'गोलंदाज' । तोबड़ा, सं. पुं. [ फ्रा. तो (तु) बरा ] *अश्वान्न
भस्त्रा ।
तोबा, सं. स्त्री. ( अ. तौबः ) पापानावृत्तिप्रतिज्ञा,
पश्चात्तापः ।
तोम, सं. पुं ( सं. स्तोमः ) चयः, निकरः, पुंज:, संभारः ।
तोमर, सं. पुं. ( सं . पुं. न. ) भल्लसदृशं प्राचीनास्त्रम् २.३. द्वादशमात्रा - नववर्ण, च्छन्दस् (न.)-वृत्तम् ४. राजपुत्रवंशविशेषः । तोय, सं. पुं. ( सं. न. ) जलं, पानीयम् । --कर्म, सं. पुं. (सं.-मन् न . ) तर्पणम् ३० । -क्रीडा, सं. स्त्री. ( सं . ) जलक्रीडा | -द, सं. पुं. (सं.) जलद:, नीरदः, अंभोदः ।
त्यांगना
-धि, निधि, सं. पुं. ( सं ) जलधिः, वारिधि:, समुद्रः ।
तोरई, सं. स्त्री. दे. 'तुरई' ।
तोरण, सं. पुं. (सं. पुं. न. ) वहिर्द्वारं २. वंदनमाला ३. ग्रीवा ।
तोल, सं. पुं. (सं.) भारः, गुरुत्वं २. भारमानं, माड:, मात्र, परिमाणं ३ तोलनं, भारमानं, मस्तिः (स्त्री.) 1
तोलन, सं. पुं. (सं. न. ) तुलया भार, मानंमापनं २. उत्थापनम् ।
तोलना, क्रि. स. (सं. तोलनं ) तुल ( चु. ), तूल (भ्वा. प. से. ), तुलायां धृ ( चु० ) । सं. पुं., दे. 'तोल' । तोलनेवाला, सं. पुं., तोलक, भारमातृ(पुं.) । तोलवाना, क्रि. प्रे., व. 'तोलना' के प्रे. रूप । तोला, सं. पुं. (सं. तोल:-लं ) तौलक:-कं- षण्ण, वतिरक्तिपरिमाणं, कोलं, वटकं, कर्षार्द्धम् । तोशक, सं. स्त्री. ( तु. ) तुला, तूलिका । तोष, सं. पुं. (सं.) तृप्तिः तुष्टिः (स्त्री.), संतोषः २. प्रसन्नता, आनन्दः ।
तोहफ़ा, सं. पुं. (अ.) उपहार, उपायनं, उपदा, तोहमत, सं. स्त्री. ( अ. ) मिथ्याभियोगः, मृष:उपग्राह्यम् । वि., उत्कृष्ट, उत्तम ।
दोषारोपः । -लगाना, क्रि. स. मिथ्या दुष् (प्रे. दूषयति), मृषा अभियुज् (रु. आ. अ. चु. ) । तौर, सं. पुं. (अ.) आचारः, व्यवहारः २. दशा, अवस्था ३. प्रकार:, विधा ( समासांत में ) । - तरीका, सं. पुं. ( अ ) शिष्टाचारः २.
आचरणम् ।
तौलना, क्रि स., दे. 'तोलना' । तौल, सं. पुं., दे. 'तोल' ।
सौलिया, सं. पु. ( अं. टावेल ) मार्जनवस्त्रं, वरकम् ।
तौहीन, सं. स्त्री. ( अ ) अपमान:, निरादरः, अवमानना, अवज्ञा ।
व्यक्त, वि. ( सं . ) विसृष्ट, उज्झित, अपास्त । त्याग, सं. पुं. (सं.) उत्सर्गः, मोचनं, अपासनं, उज्झनं हानं २. विरक्तिः (स्त्री.), वैराग्यं, संन्यासः ३. दे. 'तलाक' ।
- पत्र, सं. पुं. (सं. न. ) उत्सर्गलेखः । त्यागना, कि. स. ( सं . त्यागः ) त्यज् ( स्वा.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |