Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तनहाई
[ २६८ ]
तब
त
तनहाई, सं. स्त्री. ( फा.) विजनता, विविक्तता । दाहः, तपः २. सूर्यः ३. सूर्यकांतरत्नं
२.विजनं, विविक्तं ३. एकाकिता, असहायता। | ४. ग्रीष्मः। तनाज़ा, सं. पुं. (अ.) कलहः, कलिः (पं.)| तपना, क्रि. अ. ( सं. तपनं ) तप (भ्वा. प. २. वैमनस्यं, शत्रुता।
अ. ), दीप् ( दि. आ. ले. ), उष्णी भू तनिक, वि. (सं. तनुक ) अल्प, स्तोक, अणु । २. संतप-क्लिश पीड् ( कर्म.), व्यथ् ( भ्वा. क्रि. वि., किंचित् , स्तोकं, ईषत् , मनाक्
आ. से.)। ( सब अव्य.)।
तपश्चर्या, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'तप । तनी, सं. स्त्री. (हिं. तानना ) बंधः, बंधनं, बंधनी।
तपस्विनी, सं. स्त्री. (सं.) तापसी, तपोधना तनु, सं. स्त्री. (सं.) तनूः ( स्त्री.), देहः, ।
२. प्रतिव्रता ३. दीना। कायः, वपुस ( न.) २. त्वच (स्त्री.) ३. नारी।
| तपस्वी, सं. पुं. (सं.,स्विन्) तापसः, तपोधनः, वि., कृश, दुर्बल, क्षीणकाय २. अल्प, दभ्र |
पारि (र) कांक्षिन् , पारिकांक्षकः, यतिः (पुं.) ३. कोमल, पेलव ४. सुंदर, उत्कृष्ट।
२.दीनः, दरिद्रः। -कूप, सं. पुं. (सं.) रो (लो)म, कूपः-रंध्रम् ।
| तपाक, सं. पु. ( फा. ) आवेशः, आवेगः, -धारी, वि. ( सं.-रिन् ) देहिन् , शरीरिन् ,
२. शीघ्रता।
तपाना, क्रि. स., ब. 'तपना' के प्रे. रूप । प्राणिन् ।
तपी, सं. पुं. (हिं. तप) दे. 'तपस्वी'। तनुज,सं. पुं. ( सं.) पुत्रः, आत्मजः, सूनुः । तपेदिक, सं. पुं. (फ़ा. तप+अ. दिक) तनुजा, सं. स्त्री. (सं.) पुत्री, आत्मजा, तनया।
। क्षयरोगः, राजयक्ष्मन् (पुं.)। तनू, सं. पुं. (सं. स्त्री. ) देहः, कायः। | तपोधन, सं. पुं. (सं.) तपो, निष्ठः निधिः-राशिः -उद्भव, सं. पुं. (सं.) पुत्रः, तनुजः ।
(पु.), तपस्विन् । -उद्भवा, सं. स्त्री. (सं.) पुत्री, तनुजा।। तपोबल, सं. पुं. (सं. न.) तपस्याशक्तिः (स्त्री.) । तनूर, दे. 'तंदूर।
तपोभूमि, सं. स्त्री. ( सं.) तपस्यास्थानम् । तन्मनस्क, वि. (सं.) तल्लीन, तन्मय ।
तपोवन, सं. पु. ( सं. न.) तपस्यारण्यम् । तन्मात्रा, सं. स्त्री. (सं.-त्रम् ) सूक्ष्ममूलतत्वम् तप्त, वि. (सं.) उष्ण, तापित, दे. 'गरम' (उ. शब्दः, स्पर्शः, रूपं, रसः, गंधः)। २. दुःखित, पीडित, क्लेशित । तन्मय, वि. (सं.) नि-, मग्न, दत्तचित्त, अव- | तफरीक, सं. स्त्री. ( अ.) व्यवकलनं, विवर्जनं, हित, आसक्त, लीन, निरत,-पर,-परायण ।।
उद्धारः। तन्वी, सं. स्त्री. (सं.) तन्वंगी, कोमलांगी, -करना क्रि. स., व्यवकल-विवृज ऊन् (चु.), कृशांगी।
उद्घ ( भ्वा. प. अ.)। तप', सं. पु. [ सं. तपस् (न.) ] तपस्या, तकरीह, सं. स्त्री. (अ.) प्रसन्नता, मोदः २. तपः, व्रतादानं, नियमस्थितिः ( स्त्री.), परि- |
विनोदः, परिहासः ३. भ्रमणम् । व्रज्या, व्रतचर्या ।
तफ़सील, सं. स्त्री. ( अ.) विवरणं, विस्तारः -करना, क्रि. अ., तपस्यति ( ना. धा.),तपः। २. विस्तृतवर्णनं ३. टीका, व्याख्या ४. सूची। तप (दि. आ. आ.) या आचर् (भ्वा. प. से.) । तब, क्रि. वि. ( सं. तदा) तदानी, तस्मिन् तप, सं. पुं. (सं.) तापः, दाहः, उष्मः, काले २. ततः, तत्पश्चात्, तदनु, तदनन्तरं,
ऊष्मन् (पुं.) २. ग्रीष्मः ३. ज्वरः। ततः परं ३. अतः, अनेन कारणेन, इति हेतोः। तपक, सं. स्त्री. (हिं. तपकना) आकस्मिक, -तक, क्रि. वि., तावत्, तावत्, काल-पर्यन्तम्। प्रकंपः-स्फुरणं-आकर्षः।
-भी, क्रि. वि., तदापि २. तथापि, तदपि, एवं तपकना, क्रि. अ. (हिं. तमकना ) स्फुर ( तु. | सत्यपि ।
प. अ.), अकस्मात् कंप-स्पंद् (भ्वा आ. से.)। -से, क्रि. वि., ततः-तदा, प्रभृति-आरभ्य । तपन, सं. पुं. (सं. न.) तापः, उष्मन् (पुं.), -ही, क्रि. वि., तदैव, तत्कालं, तत्क्षणं, द्राक्।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |