Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जगदीश
[ २२७ ]
जगदीश, सं. पुं. (सं.) परमेश्वरः, जगन्नाथः, | -जूट, सं. पुं. (सं.) जटासमूहः २. शिवजटा। जगत्पतिः ( पुं.) २. विष्णुः ।
-धारी, वि. (सं.रिन् ) जटाधर, सजूट । जगदीश्वर, सं. पुं. (सं.) दे. 'जगदीश' (१)। २. शिवः ३. गुल्मभेदः। जगद्गुरु, सं. पुं. (सं.) ईश्वरः २. शिवः | -मासी, सं. स्त्री., दे. 'जटा' (२)।
३. नारदः ४. सुपूज्यपुरुषः ५. उपाधिभेदः। | जटायु, सं. पुं. (सं.) दशरथसखः, जटायुस् जगद्दीप, सं. पुं. (सं.) परमेश्वरः, परमात्मन् (.)। २. सूर्यः, रविः ।
जटाल, वि. (सं.) जटा,-धर-धारिन् । जगना, क्रि. अ. (हिं. जागना ) दे. 'जागना'
जटित, वि. (सं.) अनुविद्ध, खचित, प्रत्युप्त, २. अवहित सावधान (वि.) भू ३. सवेगं
प्रणिहित। उदभू ४. दे. 'चमकना'। जगन्नाथ, सं. पुं. (सं.) जगदीशः २. विष्णुः
जटिल, वि. (सं.) जटालक, जटिक, जटाधर, ३. पुर्यां विष्णुमूत्तिः (स्त्री.) ४. पुरीनामकं
जटिन् २. अस्पष्टार्थ, दुर्बोथ, गहन, गूढ, तीर्थम् ।
कठिन, क्लिष्ट ३. क्रूर, हिंस्र । ( सं. पुं.) सिंहः जगमग-गा, वि. ( अनु.) प्रकाशित २. दीप्ति
२. अजः, छागः ३. शिवः ४. ब्रह्मचारिन्
५. परिव्राजकः। मत् । जगमगाना, कि. अ. ( अनु. ) दे. 'चम- जटिलता, सं. स्त्री. (सं.) दुर्बोधता, गहनता. कना' (१)।
गूढता, कठिनता। जगमगाहट, सं. स्त्री., दे. 'चमक' (१-२)। जटी, वि. (सं.-टिन् ) दे. 'जटिल १'। सं. पुं., जगह, सं. स्त्री. (फा. जायगाह ) स्थानं, स्थलं, शिवः २. प्लक्षः। प्रदेशः २. अवकाशः प्रसरः, अंतरं ३. अवसरः, | जठर, सं. पुं. (सं. पुं. न.) उदरं, कुक्षिः समयः ४. पदं, पदवी-विः ( स्त्री.)। (पु.), तुंदं २. अन्न-आम-पक्क,-आशयः, कोष्ठः, जगाना, क्रि. स., ब. 'जागना' के प्रे.रूप। पिचंडः २. उदररोगभेदः ३. शरीरम् । वि., जधन, सं. पुं. (सं. न.) स्त्रीकट्याः पुरोभागः वृद्ध २. कठिन । २.नितंबः ।
-अग्नि, सं. पुं. (सं.) जठरानलः । -कूपक, सं. पुं. (सं.) कुकुंदरः, ककुंदरम् । -आमय, सं. पुं. (सं.) जलोदररोगः जघन्य, वि. (सं.) अन्त्य, अन्तिम, चरम २. अती( ति )साररोगः।
२. गर्दा, त्याज्य ३. क्षुद्र, निकृष्ट, अधम । जड़, वि. (सं.) अ-वि, चेतन, निर्जीव, प्राणजचना, कि अ., दे. 'जंचना'।
हीन, निष्प्राण २. स्तब्ध, निश्चेष्ट, हतेन्द्रिय जच्चा, सं. स्त्री. (फ़ा.) प्रसूता-तिका, जाता. | २. मंदबुद्धि, मूर्ख ३. हिमग्रस्त ४. शीतल पत्या, प्रजाता।
५. मूक ६. बधिर ७, अनभिज्ञ, अबोध ८. मूढ, -खाना, सं. पु. (फ़ा.) अरिष्टं, सति सतिका,- मोहग्रस्त । सं. पुं. (सं. न.) जलं २. सीस
कम् । जजमान, सं. पुं., दे. 'यजमान'।
जड़, सं. स्त्री. ( सं. जटा) मूलं, अंघ्रिः (पुं.), जज, सं. पुं. (अं.) न्यायाधीशः, धर्म-न्याय, । बुन्नः, ब्रनः २. आधारः, उपष्टंभः. मूलं
अध्यक्षः अ( आ )धिकरणिकः, धर्माधिकारिन् , | ३. कारणं, हेतुः (पुं.)। निर्णेतृ २. परीक्षकः, विवेकिन् ।
-उखादना, उत्पट-उन्मूल (चु.), उत्खन् । जज़िया, सं. पुं. (अ.) कर-राजस्व, भेदः (भ्वा. प. से.), व्यपरुह (प्रे.) समूलं उद्-ह (इस्लाम)।
(भ्वा. प. अ.)-उच्छिद् ( रु. प. अ.)। जज़ीरा, सं. पुं. (अ.) दे. 'दीप'।
-जमना, क्रि. अ., दृढमूल-बद्धमूल (वि.) भू, जटा, सं. स्त्री. (सं.) शटा-टं, जटी-टिः (स्त्री.), मूलं बंध (क्र. प. अ.)। जूटः, जूटक २. जटामांसी, जटिला, लोमशा, जडता, सं. स्त्री. (सं.)। अचेतनता, निजींवता, जटाला (सुगंधितद्रव्यम् )।
। जडत्व, सं. पुं. (सं. न.)/निष्प्राणता २. मूर्खता,
गृहम् ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |