Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चकलाना
[ १९३ ]
चखना
वेश्यावीथी, गणिकाहट्टः ३. दे. 'जिला'। वि., -में भाना, मु., कुच्छ्रे पत् ( भ्वा. प. से ), विस्तीर्ण, परिणाइवत् ।
संकटे मस्ज ( तु. प. अ.)। चकलाना, क्रि-सं. प्रष्ट-विस्तृ (प्रे०), प्रथ् (चु.)। -में डालना, मु., कृच्छ्रे-संकटे, पत्-मस्ज् (प्रे.)। चकली, सं. स्त्री. (हिं. चकला) चक्री. दे. चक्का , सं.पु. ( सं. चक्रं ) दे. 'चक्कर' (१, २)। 'गराड़ी' २. चक्री, चक्रिका, गोलपट्टिका, ३. बृहद्वर्तुलखंडः-डं ४. इष्टक-प्रस्तर, घर्षणी।
राशिः (पुं.)। चकल्लस, सं. स्त्री. ( अनु० चक ) कलहः, चक्की, सं. स्त्री. ( सं. चक्री) यन्त्रपेषणी, दे. विवादः २. परिहासः, विनोदः, कौतुकम् । 'चकरी' (१-२) ३. जानुफलकम् । चकवा, सं. पुं. ( सं. चक्रवाकः) कोकः, चक्रः, -पीसना, क्रि. स., चक्रया पिष (रु. प. अ.)रथांग-आह्वय-नामकः, द्वंद्रचारिन् , कामिन् , क्षुद् (रु. उ. अ.) चूर्ण (चु.)। मु., घोरंकामुकः।
अत्यधिक परिश्रम् (दि. प. से.)-उद्यम् चकवी, सं. स्त्री. (हिं. चकवा ) चक्रवाकी, (भ्वा . प. अ.)। कोको, चक्री, रथांगनाम्नी इ. ।
चक्कू, सं. पुं. दे. 'चाक'। चकाचक, सं. स्त्री. ( अनु. ) दे. 'घचापच' वि., चक्र, सं. पुं. (सं. न.) दे. 'चक्कर' (१-४)। (सं. चक् = तृप्तिः ) सम्यक् सिक्त, परिपूर्ण ।
५. तैलपेषणी ६. कुलाल-कुम्भकार,-चक्र-पट्टः क्रि. वि., भृशं, भूरिः प्रचुरं ( सब अव्य.)।
७. अस्त्रभेदः ८. गणः, समूहः । चकाचौंध, सं. स्त्री. ( सं. चक = चमकना. -घर, सं-पु. (सं.) । चौ - चारों तरफ, अंध> ) चाकचक्येन
-धारी सं. पुं. (सं-रिन् ) विष्णुः, चक्रभृत् । नेत्रतेजःप्रतिघातः, अतिशयदीप्त्या दृष्टेरस्थैर्यम्। -पाणि, सं. पुं. (सं.) ) चकित, वि. (सं.) विस्मित, आश्चर्यान्वित,
-वर्ती,-सं. पुं. (सं-तिन् ) राजाधिराजः, विस्मयाकुल, साश्चर्य, विस्मय, उपहत-अन्वित । | मंडलेश्वरः, सम्राज् (पुं.), अधि, राजः-ईश्वरः । २. संभ्रांत, व्यामूढ, व्याकुल, ३. सशंक, त्रस्त । -वाक, सं. पु. (सं.) दे. 'चकवा' । चकोटना, क्रि. स., (हिं. चिकोटी ) अमुल्य
-वृद्धि, सं. स्त्री. (सं.) चक्रवार्द्धष्यम् । ग्रेण पीड् (चु.)।
-व्यूह, सं. सं. (सं.) मंडलाकारः सैन्यचकोतरा-त्रा, सं. पुं. ( सं. चक्र > ) (वृक्ष) संनिवेशः। मधुकर्कटी, मातुलुङ्गः, सुगंधा, सदाफलः, |
-हस्त, सं. पुं. (सं.) विष्णुः। ... महाजंभीरः । ( फल ) मधुकर्कटिकं, चक्रांक सं. पुं. (सं.) ( भुजादिषु ) चक्र.. मातुलुंगम् इ.।
चिह्न-लक्षणम्-अभिज्ञानम् । चकोर, सं. पुं. (सं.) कौमुदीजीवनः,
चक्रांकित, वि. (सं.) चक्रचिह्नयुक्त, सचक्रचंद्रिकापायिन्।
चिह्न । सं. पुं. वैष्णवसम्प्रदायभेदः। चकोरी, सं. स्त्री. (सं.) चंद्रिकापायिनी। चक्राकार, सं. पुं. (सं.) गोल, मंडलाकृति । चक्कर, सं. पुं. (सं. चक्रं ) रथांगं, मंडलं चक्री, सं. पुं. (सं.-क्रिन् ) चक्र-धर-धारिन २. गोल:-लं वृत्तं वलयः-यं ३. वात,-आवर्तः | २. विष्णुः ३. कुलालः ४. गुप्तचरः ५. तैलिकः, भ्रमः, वात्या ४. जल-,आवतः, जलगुल्मः।
तैलिन् ६. सर्पः ७. चक्रवाकः ८. चक्रवर्तिन् । ५. उभयसंभवः, विकल्पः ६. संभ्रमः, व्यामोहः | चक्षु, सं. पुं. [सं. चक्षुस् (न.)] नेत्रं, ७. कृच्छ्रे, संकटं ८. कौटिल्यं,. वक्रत्वं ९. | नयनम् । पर्यटनं, वि-आ-वर्तः १०. भ्रमिः-धुणिः ( स्त्री.); चखना, क्रि. स. (सं. चषणं).. आ-,स्वाद भ्रामरम् । ।
(भ्वा. आ. से.), चष् (म्वा. उ. से.), रस -खाना, मु., परिभ्रम् ( भ्वा. दि. प. से.), (चु.), रसं परीक्ष ( भ्वा. आ. से.), रसनया धूर्ण (तु. प.से.)। . ...
स्पृश (तु. प. अ.)। -मारना, मु., विचर-पर्यट (भ्वा. प. से.)। । सं. पुं., आस्वादनं, चषणं, रसनं, ईषदशनम् ।
१३ आ०
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |